Ảnh minh họa. Nguồn: Yle
Hệ thống đường hầm nằm gần thị trấn Halberstadt, cách Berlin khoảng 200 km về phía tây nam, được xây dựng bởi hơn 7.000 lao động cưỡng bức tại trại tập trung Buchenwald. Trong số này, hơn một nửa đã chết khi tham gia đào mạng lưới ngầm dài 13 km, nơi Đức Quốc xã sử dụng để sản xuất máy bay vào cuối Thế chiến thứ 2.
Doanh nhân Peter Karl Jugl, người mua lại khu vực này vào năm 2019, đang quảng bá một dự án đầy tham vọng nhằm biến nơi đây thành "boongke tư nhân lớn nhất thế giới".
Theo trang web của dự án, boongke này sẽ bao gồm trường học, bệnh viện, sòng bạc, quán bar, và cả spa cao cấp, phục vụ cho những khách hàng giàu có muốn chuẩn bị cho kịch bản tận thế.
Người mua phải sử dụng loại tiền điện tử có tên "BunkerCoin" để đổi lấy không gian dưới lòng đất, với giá một căn phòng nhỏ lên tới nửa triệu euro.
Ông Jugl cho rằng dự án này nhằm "bảo vệ mạng sống" trong tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, ông cũng đối mặt với nhiều chỉ trích từ phía gia đình các nạn nhân, các tổ chức tưởng niệm và chính quyền địa phương.
Ông Gero Fedtke, giám đốc khu tưởng niệm trại Langenstein-Zwieberge, nhận định kế hoạch này không tôn trọng di sản lịch sử đau thương gắn liền với các đường hầm.
Jean-Louis Bertrand, con trai của một cựu tù nhân chiến tranh Pháp từng bị giam giữ tại khu vực này, gọi dự án là sự xúc phạm đối với ký ức về những người đã thiệt mạng.
Ông khẳng định rằng hệ thống đường hầm là một phần không thể tách rời của lịch sử trại giam gần đó, nơi cha ông từng sống sót qua những năm tháng lao động khổ sai.
Một số ý kiến khác còn cho rằng dự án này chỉ là một mưu đồ nhằm tăng giá bán lại khu vực nhạy cảm cho chính quyền Đức.
Theo nhiều nguồn tin, Jugl đã đề nghị tiểu bang Saxony-Anhalt mua lại các đường hầm với giá tám triệu euro, cao hơn nhiều lần so với mức giá ông từng trả là 1,3 triệu euro.
Trong khi đó, Bộ Văn hóa bang Saxony-Anhalt khẳng định, bất kỳ thay đổi nào về cấu trúc hoặc mục đích sử dụng của các đường hầm đều phải được phê duyệt vì đây là một di tích lịch sử.
Tới nay, chưa có giấy phép xây dựng nào được cấp, và chính quyền bang cũng đang cân nhắc khả năng mua lại khu vực này để bảo tồn.
Trong khi đó, tranh cãi xung quanh dự án vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Đối với những người như Bertrand, bảo vệ ký ức về các nạn nhân và di sản lịch sử là nhiệm vụ quan trọng hơn bất kỳ lợi ích kinh doanh nào.