Từ 2018 đến 2025, lượng vàng dự trữ của Ấn Độ tăng hơn 100 tấn. Động thái này phản ánh tầm nhìn chiến lược trong bối cảnh thế giới tái định hình trật tự tài chính toàn cầu (trong ảnh: Trang sức vàng được bày bán tại tiệm kim hoàn ở Bhopal, Ấn Độ). Ảnh: THX/TTXVN
Mặc dù là thành viên của BRICS, Ấn Độ khẳng định không tìm cách lật đổ vai trò của đồng đô la Mỹ, nhưng Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đang âm thầm thực hiện một chiến lược tái cơ cấu tài sản thận trọng. Theo trang tin tức và dữ liệu kinh doanh về các thị trường mới nổi BNE IntelliNews có trụ sở chính tại Berlin (Đức) ngày 12/10, chiến lược này bao gồm việc giảm tỷ lệ dự trữ đô la Mỹ, thu gom vàng và tăng cường kiểm soát chủ quyền đối với kho dự trữ kim loại quý.
Chiến lược của RBI là một bước tiến mang tính thận trọng trong cách Ấn Độ quản lý vị thế của mình liên quan đến hệ thống tiền tệ toàn cầu. Trong vài năm qua, RBI đã đa dạng hóa dự trữ ngoại hối, đồng thời tăng đều đặn tỷ trọng vàng. Kể từ năm 2018, lượng vàng nắm giữ của Ấn Độ đã tăng cả về giá trị và tỷ trọng trong tổng dự trữ.
Dữ liệu của RBI cho thấy tổng dự trữ ngoại hối của Ấn Độ duy trì ở mức trên 650 tỷ USD trong hầu hết các năm 2024 và 2025. Trong 5 năm qua, RBI đã bổ sung hơn 100 tấn vàng, nâng tổng lượng vàng nắm giữ lên gần 825 tấn vào đầu năm 2025. Tỷ trọng vàng trong tổng dự trữ đã tăng từ khoảng 6% năm 2018 lên gần 8% vào năm 2025.
Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách Ấn Độ khẳng định rõ ràng rằng đây không phải là chiến dịch loại bỏ đồng đô la Mỹ. Đồng bạc xanh vẫn chiếm khoảng 60% lượng dự trữ của các ngân hàng trung ương toàn cầu. Đối với Ấn Độ, quốc gia có thương mại, vay nợ và thanh toán năng lượng phần lớn vẫn được định giá bằng đô la Mỹ, việc duy trì một lượng lớn tài sản bằng đô la Mỹ là điều không thể tránh khỏi.
Trọng tâm trong sự thay đổi này không chỉ nằm ở quy mô tích lũy mà còn ở vị trí địa lý của tài sản. Cho đến gần đây, khoảng hai phần ba lượng vàng của Ấn Độ được lưu trữ ở nước ngoài, chủ yếu tại các kho của ngân hàng Anh.
Vào năm 2024, RBI đã xác nhận chuyển hơn 100 tấn vàng từ Anh về kho của mình tại Nagpur, Maharashtra. Đây là đợt hồi hương quy mô lớn đầu tiên sau hơn hai thập kỷ. Các quan chức mô tả quyết định này là mang tính chiến lược và hậu cần, phù hợp với việc mở rộng năng lực lưu trữ trong nước và quản lý dự trữ thận trọng.
Động thái này phản ánh cả sự thận trọng về tài chính lẫn sự thận trọng về địa chính trị. Với việc các lệnh trừng phạt ngày càng được sử dụng như công cụ chính sách, giới lãnh đạo Ấn Độ nhận thức được rủi ro của việc phụ thuộc quá mức vào tài sản nắm giữ tại các khu vực pháp lý phương Tây. Bằng cách giữ nhiều vàng hơn trong nước, RBI bảo vệ một phần dự trữ của mình khỏi những hạn chế tiềm tàng trong thời kỳ khủng hoảng và khẳng định quyền sở hữu vật chất.
Cách tiếp cận này phù hợp với xu hướng chung của các nền kinh tế mới nổi như Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc, những nước cũng đã "hồi hương" vàng để giảm thiểu rủi ro địa chính trị.
Mặc dù tăng cường vàng, Ấn Độ vẫn duy trì một chiến lược hai kênh. Kể từ năm 2021, RBI đã cắt giảm lượng trái phiếu kho bạc Mỹ dài hạn nắm giữ, một động thái phản ánh phản ứng chiến thuật trước lợi suất cao và nhận thức về rủi ro địa chính trị.
Tuy nhiên, vàng cũng có giới hạn. Nó kém thanh khoản hơn so với tài sản bằng đô la Mỹ và không dễ dàng được sử dụng để quản lý biến động tỷ giá hối đoái hoặc nhu cầu nhập khẩu đột biến.
Các quan chức Ấn Độ nhấn mạnh rằng việc hồi hương không liên quan đến việc bán chứng khoán nước ngoài; phần lớn tài sản vẫn được gửi tại các đơn vị lưu ký ở Mỹ, Anh và các trung tâm tài chính khác. Vàng đóng vai trò như một công cụ bảo hiểm chiến lược hơn là một công cụ hoạt động.
Chiến lược này duy trì uy tín với các nhà đầu tư, đồng thời giảm nhẹ mức độ dễ bị tổn thương trước các lệnh trừng phạt hoặc gián đoạn tài chính. Ấn Độ không hướng đến phi đô la Mỹ hóa mà hướng đến chủ quyền tài chính thầm lặng; mục tiêu là giảm thiểu rủi ro tập trung, tăng cường khả năng phục hồi dự trữ và khẳng định quyền sở hữu vật chất.