Trình bày Báo cáo Chính trị tại phiên khai mạc Đại hội Đảng lần thứ VIII của PCC, nhà lãnh đạo Cuba nhắc lại đã từng cảnh báo về một cuộc tấn công nhằm vào các phong trào tiến bộ của khu vực, cũng như hoạt động chống phá cách mạng liên quan đến khủng bố và tham nhũng. Người đứng đầu PCC còn tố cáo “một số chính phủ” trong khu vực đã cố tình phớt lờ Tuyên bố Mỹ Latinh và Caribe là khu vực hòa bình, từng được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai của Cộng đồng Mỹ Latinh và Caribe (CELAC).
Ông lên án thủ đoạn vu khống và bịa đặt nhằm biện minh cho các biện pháp cưỡng chế chống lại Venezuela, Nicaragua và Cuba, hòng lật đổ chính phủ hợp hiến của các nước này. Đại tướng Castro cũng bày tỏ hy vọng và sự đoàn kết với các nhà lãnh đạo Argentina và Mexico trong nỗ lực “hàn gắn những vết thương của chủ nghĩa tân tự do và khôi phục các tiến trình hội nhập Mỹ Latinh một cách thực sự”.
Nhà lãnh đạo PCC cũng nhấn mạnh các mối quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Lào và Triều Tiên đã được củng cố cũng như tình đoàn kết với châu Phi, nơi hàng nghìn chuyên gia y tế Cuba đang hỗ trợ ở khoảng 30 quốc gia. Ông đề cập đến mối quan hệ tốt đẹp với Nga và cho rằng mối quan hệ với Liên minh châu Âu (EU) được phát triển dựa trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và có đi có lại.
Lãnh đạo PCC nhấn mạnh sự ủng hộ của PCC đối với Argentina trong vấn đề liên quan đến quần đảo Malvinas; quyền độc lập của Puerto Rico; yêu sách của người dân Palestine và của các quốc gia vùng Caribe để được đền bù cho những hậu họa của chế độ nô lệ và chủ nghĩa thực dân.
Bên cạnh đó, Bí thư Thứ nhất Raúl Castro Ruz cũng khẳng định Nhà nước Cuba sẽ tiếp tục duy trì quyền kiểm soát đối với các phương tiện sản xuất cơ bản vì đây là nền tảng của chủ nghĩa xã hội mà đảo quốc Caribe này theo đuổi.
Theo tường thuật của báo mạng chính thống Cubadebate, trong phần tổng kết những kết quả phát triển kinh tế - xã hội trong 5 năm qua, nhà lãnh đạo cao nhất của PCC thừa nhận tác động tiêu cực từ tình trạng quan liêu và kiểm soát không hiệu quả các nguồn lực, cũng như từ “những vấn đề mang tính cấu trúc của mô hình kinh tế không tạo ra sự khuyến khích lao động và sáng tạo”. Để giải quyết thực trạng này, Đại tướng Raúl Castro cho rằng “cần phải củng cố quá trình đầu tư, không có chỗ cho sự cẩu thả và thói tùy tiện, cải thiện hiệu quả của thành phần kinh tế nhà nước trong những lĩnh vực quyết định quá trình phát triển của đất nước, đồng thời linh hoạt hóa và thể chế hóa các hình thức quản lý kinh tế phi quốc doanh”.
Ông nêu rõ: “Có những giới hạn không thể bỏ qua vì nó sẽ dẫn tới sự hủy hoại chủ nghĩa xã hội. Chúng ta không thể quên rằng quyền kiểm soát các phương tiện sản xuất cơ bản là nền tảng của chủ nghĩa xã hội của chúng ta. Do vậy, yêu cầu quan trọng giờ đây là sự phát triển tích cực của doanh nghiệp nhà nước”.
Định hướng cải cách khối doanh nghiệp nhà nước và chính sách đối với thành phần kinh tế tư nhân được coi là hai yếu tố quyết định đối với cải thiện năng suất và nâng cao năng lực sản xuất của nền kinh tế Cuba. Đây là điều mà đông đảo các nhà phân tích và bình luận cho rằng sẽ quyết định sự thành bại của công cuộc “cập nhật mô hình” hay chuyển mình về kinh tế hiện tại của “hòn đảo tự do”.