Truyền thông nhà nước Trung Quốc từng ca tụng việc ông Mạnh Hoành Vĩ trở thành Chủ tịch của Interpol là bằng chứng cho thấy cộng đồng quốc tế “ghi nhận” năng lực của lực lượng hành pháp Trung Quốc. Ông Mạnh Hoành Vĩ được bầu giữ chức Chủ tịch Interpol kể từ tháng 11/2016.
Ông Mạnh Hoành Vĩ. Ảnh: The New York Times
Chưa đầy 1 năm sau khi giữ vị trí mới, ông Mạnh Hoành Vĩ đã tổ chức đại hội toàn thể cảnh sát quốc tế tại Bắc Kinh. Trong buổi lễ khai mạc, ông Mạnh Hoành Vĩ vinh dự được ngồi cạnh Chủ tịch Tập Cận Bình.
Một năm sau, Thứ trưởng Bộ Công an Trung Quốc Mạnh Hoành Vĩ lại trở thành cái tên được chú ý toàn cầu, nhưng vì lý do khác biệt. Ngày 5/10, vợ của ông Mạnh Hoành Vĩ đã trình báo cảnh sát Pháp về việc ông mất tích bí ẩn kể từ khi trở về Trung Quốc vào ngày 25/9.
Hai ngày sau đó, thông tin chính thức được xác nhận là Trung Quốc đã bắt giữ ông Mạnh Hoành Vĩ để điều tra "vi phạm". Tối 7/10, Interpol xác nhận ông Mạnh Hoành Vĩ đã từ chức Chủ tịch tổ chức này. Tuy nhiên, Interpol không nêu rõ lý do dẫn đến quyết định trên. Ngày 8/10, Bộ Công an Trung Quốc lên tiếng cáo buộc ông Mạnh Hoành Vĩ đã nhận hối lộ.
Lý lịch của ông Mạnh Hoành Vĩ trên mạng internet Trung Quốc khá đơn giản, trong đó chỉ nhắc đến ông đã tốt nghiệp ngành luật tại đại học danh giá Bắc Kinh và vào ngành từ năm 1972. Năm 2004, ông Mạnh Hoành Vĩ giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Công an.
Tuy nhiên, trên trang web của Interpol, thông tin về ông Mạnh Hoành Vĩ khá chi tiết, trong đó nêu rõ ông có 40 năm công tác tại Trung Quốc, từng quản lý các vấn đề liên quan đến chống khủng bố, an ninh biên giới, nhập cư, hợp tác quốc tế, chống ma túy…
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc) đã nghiên cứu thông tin trên báo đài Trung Quốc trong một vài năm và nhận thấy ông Mạnh Hoành Vĩ đã có nhiều năm tham gia chỉ đạo công tác chống khủng bố. Ông Mạnh Hoành Vĩ từng giữ chức vụ chủ tịch Hội đồng cơ cấu chống khủng bố khu vực (RATS) thuộc Tổ chức Hợp tác Thượng Hải. Ông Mạnh Hoành Vĩ còn là tổng giám đốc đầu tiên của Lực lượng Hải cảnh Trung Quốc, thành lập năm 2013.
Trụ sở Interpol tại Lyon, Pháp. Ảnh: AP
Vụ “ngã ngựa” đột ngột của ông Mạnh Hoành Vĩ, bất chấp việc ông giữ vai trò cấp cao trong tổ chức quốc tế này, đối với các nhà phân tích là bằng chứng cho thấy Bắc Kinh chủ trương đặt nội chính lên trước hình ảnh trên trường quốc tế của quốc gia này.
Chính ông Mạnh Hoành Vĩ cũng thừa nhận điều này trước và sau khi giữ chức chủ tịch Interpol.
Từ năm 2013-2017, trong vai trò lãnh đạo cấp cao Bộ Công an Trung Quốc, ông Mạnh Hoành Vĩ đã nhắc nhở các cảnh sát gìn giữ hòa bình của quốc gia này trước khi họ lên đường tới Libya rằng: “luôn luôn đặt chính trị, tổ chức và lý tưởng công việc lên hàng đầu”.
Trong một cuộc họp của Bộ Công an vào tháng 6/2017, ông Mạnh Hoành Vĩ đã kêu gọi các đơn vị an ninh “đoàn kết dựa trên tinh thần bài phát biểu của Chủ tịch Tập Cận Bình” và tập trung vào 4 điểm là nhận thức chính trị, đại cục, trọng tâm của Chủ tịch Tập Cận Bình và trung thành với đường lối của Đảng.
Tuy nhiên, trong cuộc họp cấp cao của Bộ Công an Trung Quốc ngày 8/10, đã có rất nhiều chỉ trích nhắm đến ông Mạnh Hoành Vĩ, trong đó có nhận xét chính tính “ương ngạnh” đã khiến ông này gặp rắc rối. Nhiều nhà phân tích cho rằng điều này phần nào phản ánh có thể ông Mạnh Hoành Vĩ đã không thật sự trung thành với đường lối của Đảng Cộng sản Trung Quốc.