Đúng như nhận định của giới phân tích, Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Trung ngày 20/1 (giờ Việt Nam) giữa Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và Tổng thống Mỹ Barack Obama diễn ra trong không khí nồng ấm nhưng không tạo được đột phá để giải quyết những bất đồng còn tồn tại trong quan hệ song phương.
Cả hai nhà lãnh đạo đều đã dành những lời lẽ tốt đẹp để miêu tả mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia đồng thời cam kết phát triển mối quan hệ này dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung.
Tổng thống Obama (phải) và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào tại cuộc họp báo chung sau hội đàm. Ảnh: THX – TTXVN |
Chủ tịch Hồ Cẩm Đào cho rằng, sự phát triển của mối quan hệ Mỹ - Trung cần những cách nghĩ, cách hành động và môi trường mới. Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Mỹ để thúc đẩy đối thoại nhằm mở ra một triển vọng mới cho quan hệ song phương. Để thực hiện điều đó, ông Hồ Cẩm Đào đưa ra một đề xuất gồm 5 điểm, trong đó nhấn mạnh Trung Quốc sẽ tiếp tục đối xử công bằng với các nhà đầu tư Mỹ ở Trung Quốc và hi vọng phía Mỹ sẽ nới lỏng các hạn chế về xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc, tạo môi trường cạnh tranh công bằng cho các doanh nghiệp Trung Quốc đang đầu tư ở Mỹ và thực hiện các biện pháp để công nhận nền kinh tế thị trường hoàn thiện của Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ Obama cũng khẳng định tầm quan trọng to lớn của mối quan hệ Mỹ - Trung và sẵn sàng tăng cường mối quan hệ này. Ông Obama hoàn toàn nhất trí với đề xuất của ông Hồ Cẩm Đào. Ngoài ra, Tổng thống Obama cho biết, Mỹ sẵn lòng tận dụng khuôn khổ Đối thoại kinh tế và chiến lược Mỹ - Trung để tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và giải quyết các bất đồng thông qua đối thoại.
Thế kỷ 21 có rất nhiều vấn đề đa phương cần sự hợp tác của hai quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới. Trong bối cảnh đó, Mỹ rất coi trọng vai trò to lớn của Trung Quốc. Tổng thống Obama bày tỏ: "Mỹ vui mừng trước một đất nước Trung Quốc hùng mạnh, thịnh vượng và thành công".
Theo một quan chức Mỹ giấu tên, tỉ giá đồng nhân dân tệ (NDT) - một trong những tranh cãi gay gắt nhất giữa hai quốc gia - và các vấn đề kinh tế khác đã chiếm khoảng một nửa thời gian hội đàm. Tổng thống Obama đã đề cập đến việc Trung Quốc vẫn định giá thấp đồng nội tệ và cho rằng Bắc Kinh cần điều chỉnh hơn nữa tỷ giá hối đoái.
Mỹ cho rằng việc Trung Quốc định giá thấp đồng NDT là một trong những nguyên nhân khiến thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc lên tới 270 tỷ USD/năm trong tổng kim ngạch hai chiều 380 tỷ USD/năm. Tuy nhiên, Trung Quốc chỉ thể hiện quan điểm của mình về đồng NDT trong thông báo chung sau hội đàm, trong đó nhắc lại rằng Trung Quốc cam kết cải cách chính sách tỷ giá hối đoái. Hai bên cũng bất đồng về các vấn đề nhân quyền.
Về vấn đề CHDCND Triều Tiên, hai nhà lãnh đạo nhất trí phối hợp với các bên có liên quan để thúc đẩy phi hạt nhân hoá, duy trì hoà bình, ổn định trên bán đảo Triều Tiên.
Cũng tại cuộc hội đàm, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Tổng thống Obama đã nhất trí về 70 thỏa thuận xuất nhập khẩu có tổng trị giá lên tới 45 tỷ USD. Tổng thống Obama cho biết, các thoả thuận này có thể tạo ra 235.000 việc làm ở Mỹ.
Bất chấp những nghi lễ đón tiếp long trọng, bất chấp những tuyên bố cam kết hợp tác mạnh mẽ và những lời lẽ tốt đẹp mà hai bên dành cho nhau, các nhà phân tích cho rằng, căng thẳng Mỹ - Trung trong thời gian tới có thể vẫn theo chiều hướng tăng, chứ không giảm.
Ông Michael Green, nhà phân tích thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế, nhận định, hai nhà lãnh đạo có thể giúp hạ nhiệt một số tranh chấp kinh tế nhưng "vấn đề tiền tệ sẽ tiếp tục nóng lên".
ng Green còn cho rằng, hai nhà lãnh đạo cũng đã không giải quyết được vấn đề cơ bản liên quan đến Triều Tiên. Nhà phân tích này dự báo, vấn đề Triều Tiên sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến mối quan hệ Mỹ - Trung, ít nhất là trong vài năm tới.
Thùy Dương (tổng hợp)