Cuối tháng 9, Bộ Giáo dục Trung Quốc nhắc lại chủ trương cấm dạy thêm ở quy mô nhỏ, vốn được ngụy trang dưới nhiều tên gọi khác nhau.
“Chúng tôi sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng khác cũng như sử dụng nhiều phương tiện để phát hiện và truy quét hoạt động bất hợp pháp này với những cái tên như dạy một thầy một trò, dịch vụ giúp việc gia đình cao cấp, dạy thêm huy động vốn cộng đồng và dạy trực tiếp,” một quan chức tại bộ phận giám sát đào tạo sau giờ học phát biểu tại một cuộc họp báo.
Một lớp học tại Nam Kinh, Giang Tô, Trung Quốc ngày 9/9. Ảnh: Getty
Ông cho hay cơ quan chức năng nắm rõ tình trạng tìm người dạy thêm ở “chợ đen” xuất hiện tại Trung Quốc sau khi chính phủ đóng cửa các cơ sở dạy thêm vào tháng 7. “Chúng tôi sẽ kiên quyết trừng phạt những hành vi vi phạm ngấm ngầm đó”, quan chức này nhấn mạnh.
Tuy nhiên, một số gia đình vẫn tìm mọi cách để lách luật, tiếp tục thuê gia sư riêng cho con mình.
Michelle Su là một trong số đó. Đều đặn vào cuối tuần, người mẹ ở Thượng Hải này đưa cậu con trai lớp 8 đến nhà hai gia sư học tiếng Anh và Vật lý. Mặc dù điều này vi phạm lệnh cấm dạy thêm của chính phủ vào cuối tuần, Su không lấy làm bận tâm.
“Chừng nào kỳ thi trung học và đại học còn tồn tại, tôi vẫn giữ nguyên kế hoạch học tập của con mình”, cô chia sẻ với tờ báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP). Mỗi lớp con trai cô Su học đều có ba học sinh. Buổi học dài 2 tiếng với học phí là 300 Nhân dân tệ (khoảng 1 triệu đồng). Bà mẹ này nói thêm: “Học một thầy một trò ít nhất phải 700 Nhân dân tệ/buổi. Tôi không đủ tiền thuê giáo viên như vậy”.
Cô chia sẻ chưa từng kiểm tra hai gia sư trên được cấp chứng chỉ sư phạm bắt buộc hay chưa. Điều cô quan tâm là họ có dạy tốt hay không và liệu điểm số môn học đó của con cô có cải thiện hay không.
Cấm tự túc dạy thêm – học thêm là một phần trong sáng kiến của Trung Quốc nhằm giảm gánh nặng bài tập về nhà cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở, hay được gọi ngắn gọn là chính sách “hai giảm”.
Một số giáo viên cũng bị lệnh cấm nghiêm ngặt trên cản bước. Một phụ nữ dạy tiếng Anh tại trung tâm ôn luyện ở Thượng Hải cho biết sẽ không bao giờ dạy gia sư “chui” vì nếu bị phát hiện, cô sẽ bị tước giấy phép hành nghề.
Một phụ huynh ở Thượng Hải khác cho hay gia sư Toán từng dạy con cô năm ngoái đã huỷ bỏ lớp học và trả lại học phí. Nhưng một gia sư tiếng Anh vẫn tiếp tục giảng trực tuyến vào Chủ nhật hàng tuần. “Giáo viên này dạy con tôi hai năm nay. Chúng tôi đã hứa không báo cáo anh ta với chính quyền. Anh ta cũng cẩn thận hơn, đổi sang dạy qua nền tảng trực tuyến”, vị phụ huynh họ Fang nói.
Một vài chính quyền địa phương ở Trung Quốc đã khuyến khích người tố giác hành vi dạy thêm bất hợp pháp. Người “thổi còi” sẽ được thưởng hàng trăm nhân dân tệ.
Đầu tháng này, cơ quan quản lý giáo dục ở An Huy đã xử phạt một giáo viên trung học vì dạy kèm học sinh tại nhà riêng trong kỳ nghỉ hè. Các khoản tiền thưởng của thầy giáo này sẽ bị cắt bỏ.
Giáo sư Li Tao tại Viện Phát triển Giáo dục Nông thôn Trung Quốc khẳng định nhu cầu học thêm sau giờ học sẽ vẫn tiếp diễn khi tại quốc gia này còn tình trạng cạnh tranh khốc liệt về bằng cấp.
“Nhiều bậc phụ huynh học sinh tiểu học, trung học cơ sở hiện nay là người được hưởng lợi từ bằng cấp cao trước đây. Họ có khả năng tài chính để thuê gia sư và biết rằng một nền giáo dục tốt có thể ngăn con cái họ rơi vào thứ bậc thấp trong xã hội”, ông Li nói.
Nhưng theo ông, hoạt động dạy thêm đi ngược lại với chiến lược của đất nước là đào tạo nhân tài có trình độ toàn diện. Để giải quyết nỗi lo lắng của cha mẹ về việc học tập của con họ, các nhà chức trách nên giúp họ hiểu được các giá trị giáo dục đúng đắn cũng như cải cách hơn nữa hệ thống giáo dục.