Viện Pasteur Dakar (IPD) tại Senegal. Ảnh: Reuters
Liên minh châu Âu (EU) là nhà ủng hộ tài chính lớn nhất cho dự án vaccine COVID-19 của châu Phi với mục tiêu giúp IDP sản xuất 300 triệu liều vaccine COVID-19 mỗi năm và giảm phụ thuộc của “Lục địa Đen” vào vaccine nhập khẩu.
Tuy nhiên, hãng thông tấn Reuters (Anh) cho biết IPD chưa đảm bảo được thỏa thuận với các công ty dược nắm quyền sở hữu trí tuệ vaccine COVID-19 để chuyển giao công nghệ sản xuất.
Đến nay, các quốc gia châu Phi mới chỉ nhận được một phần nhỏ của số vaccine COVID-19 sản xuất toàn cầu. Công ty Aspen Pharmacare (Nam Phi) hiện là nhà sản xuất vaccine COVID-19 duy nhất tại châu Phi với vaccine Johnson & Johnson.
Reuters đã tiếp cận tài liệu nội bộ của đoàn đại biểu ngoại giao EU ở Dakar trong đó đánh giá kế hoạch của IPD đang ở giai đoạn đầu về đóng gói và sau đó mới tiến hành đầy đủ sản xuất. Tài liệu có nội dung: “Ở thời điểm này, các đối tác IPD đã ký kết là MedInstill (Mỹ) về đóng lọ và Univercells (Bỉ) về phát triển các hoạt chất”.
Những nhà ủng hộ dự án IPD tron tháng 7 tuyên bố đến cuối năm 2022, một nhà máy mới ở Senegal sẽ sản xuất 25 triệu liều vaccine COVID-19 mỗi tháng. Theo tài liệu của EU, nhà máy mới dự kiến đi vào sản xuất từ cuối quý hai năm 2022. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ IPD sẽ sản xuất loại vaccine COVID-19 nào.
Hiện có 2 giải pháp được xem xét kỹ lưỡng. Đầu tiên là bắt tay với BioNTech (Đức) để sản xuất vaccine công nghệ mRNA tại Senegal. Lựa chọn thứ hai là thỏa thuận với Univercells về việc sản xuất vaccine vector. Univercells vốn đang hợp tác với ReiThera (Italy) để sản xuất loại vaccine này.
Nhưng tài liệu của EU cũng nhấn mạnh rằng chỉ những vaccine COVID-19 được các cơ quan quản lý dược hàng đầu như Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) thông qua hoặc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thẩm định trước mới được lựa chọn để sản xuất tại Senegal. Trong khi đó, vaccine của Univercells vẫn đang trong quá trình thử nghiệm.
IDP là cơ cở duy nhất tại châu Phi sản xuất được vaccine WHO thẩm định, đó là vaccine sốt vàng da. Để đạt được điều này, nhà sản xuất phải đáp ứng mọi tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt.
EU cho biết muốn hỗ trợ phát triển các trung tâm sản xuất vaccine ở tối thiểu 3 quốc gia châu Phi trong đó có Nam Phi và Senegal.