Một tàu chở LNG được kéo về phía nhà máy nhiệt điện ở Futtsu, Nhật Bản. Ảnh: Reuters
Theo các nhà phân tích, người tiêu dùng ở các quốc gia châu Á đang phát triển nên chuẩn bị để đối mặt với tình trạng thiếu khí đốt tự nhiên thêm 4 năm nữa. Bởi lẽ, những nền kinh tế giàu có hơn như Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu (EU) đã rút cạn thị trường khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) toàn cầu.
Cơ quan định giá S&P Global Platts cho hay giá thị trường của LNG hôm 17/8 đã tăng lên mức cao nhất kể từ khi Nga phát động chiến dịch đặc biệt tại Ukraine vào cuối tháng 2.
Hai nhà nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới là Korea Gas của Hàn Quốc và Jera của Nhật Bản tuần trước đều đấu thầu số lượng lớn LNG trên thị trường giao ngay để dự trữ cho mùa đông sắp tới và đảm bảo an ninh năng lượng đến năm 2024.
Giới quan sát cho rằng Nhật Bản và Hàn Quốc sẵn sàng trả phí bảo hiểm cao để đảm bảo LNG từ Mỹ và Trung Đông, nếu không chúng sẽ được chuyển đến EU.
EU đang nỗ lực tìm kiếm nguồn cung cấp khí đốt thay thế cho Nga, nhưng gần đây đã thừa nhận khả năng thiếu hụt không thể tránh khỏi trong mùa đông này.
Ông Sam Reynolds, nhà phân tích tại Viện Phân tích Tài chính và Kinh tế Năng lượng (IEEFA) cho biết trong cuộc chiến đấu thầu giữa châu Âu và Đông Bắc Á, người chiến thắng sẽ là khách hàng có thể trả giá cao nhất. Ông nói thêm: “Những nước thua cuộc sẽ là các quốc gia vừa phụ thuộc vào LNG nhập khẩu, vừa thiếu sức mạnh tài chính để mua nhiên liệu với giá cao hơn bằng đô la Mỹ”.
Một nhà máy LNG nổi ở ngoài khơi Rotterdam, Hà Lan. Ảnh: EPA-EFE
Trước năm 2022, các báo cáo chính thống dự kiến rằng hơn một nửa mức tăng nhu cầu LNG toàn cầu đến năm 2025 sẽ bắt nguồn từ các nền kinh tế đang phát triển ở Nam Á và Đông Nam Á.
Tuy vậy, những dự đoán đó đã bị phá vỡ bởi tác động hỗn loạn từ chính sách cấm vận khí đốt Nga của EU.
IEEFA cho biết: “Giá liên tục tăng cao và cạnh tranh về nguồn cung vốn hạn chế đã làm suy yếu tình hình kinh tế đối với LNG và cắt giảm doanh số bán LNG ở châu Á”.
Theo dữ liệu gần đây của Bloomberg, nhập khẩu của Ấn Độ đã giảm 10% trong bảy tháng đầu năm 2022, trong khi lượng nhập khẩu của Pakistan giảm 6% và Bangladesh giảm 4%.
Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh đều được dự báo sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu khí đốt đáng kể cho đến năm 2026 – thời điểm mà một số dự án LNG mới ở Qatar và Mỹ dự kiến bắt đầu đi vào sản xuất.
Trung Quốc đã cắt giảm 20% lượng mua trên thị trường giao ngay so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng các nhà phân tích cho biết họ đang ở vị thế tốt hơn, do sở hữu nhiều đơn hàng nhập khẩu LNG dài hạn từ những năm đầu của đại dịch COVID-19 khi giá khí đốt ở mức mức thấp lịch sử.
Tỷ lệ nhập khẩu LNG của châu Á trong 7 tháng đầu năm nay đã giảm hơn 6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Một nhà máy điện ở Dabhol, Ấn Độ. Ảnh: AP
Nhà phân tích Sam Reynolds cho biết Bangladesh, Pakistan và Ấn Độ đã cắt giảm nhập khẩu LNG vì giá cao. Cụ thể, Bangladesh đã hoàn toàn rút khỏi thị trường giao ngay, trong khi nhà nhập khẩu hàng đầu của Ấn Độ là Petronet LNG vào tuần trước đã hủy bỏ đấu thầu hợp đồng 10 năm.
Chuyên gia tại IEEFA này cho biết: “Thiếu nhiên liệu đã dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng và điện trầm trọng ở cả ba thị trường, đồng thời khiến hoạt động kinh tế của các lĩnh vực chính bị đình trệ”.
Nhiều nhà nhập khẩu LNG châu Á đã gặp khó khăn trong việc đảm bảo nguồn cung cấp trong những tháng gần đây, khiến các cơ sở hạ tầng trị giá hàng tỷ USD không thể hoạt động.
Tập đoàn Gazprom của Nga được cho là đã không thể hoàn thành một hợp đồng dài hạn với Gail, nhà phân phối khí đốt lớn nhất của Ấn Độ, sau khi chi nhánh thương mại của Gazprom tại Singapore bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây vào tháng 6.
Ông Toby Copson, trưởng bộ phận kinh doanh và tư vấn toàn cầu tại công ty kinh doanh và vận chuyển khí đốt Trident LNG, nhận xét rằng không phải tất cả các quốc gia đều có khả năng nhập khẩu LNG vì cần đầu tư hàng trăm triệu USD để xây dựng cơ sở hạ tầng trong hàng năm trời.
Các nhà phân tích cho biết các nước châu Á đang phát triển sẽ phải tăng phụ thuộc vào các sản phẩm năng lượng rẻ hơn, bẩn hơn như than đá và dầu nhiên liệu. Điều này sẽ tác động đến tốc độ chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo.
Ông Copson nói thêm rằng cuộc chiến đấu thầu LNG giữa khối EU giàu có và các quốc gia Đông Bắc Á đang khiến các nước châu Á đang phát triển phụ thuộc lâu dài hơn vào than đá và các lựa chọn thay thế ít xanh hơn.