Biểu tượng Microsoft. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Tuy nhiên, sự bùng nổ này đang đặt ra những thách thức lớn về môi trường, sử dụng nước và chi phí điện cho các hộ gia đình, đồng thời có thể tác động đến bối cảnh chính trị quốc gia.
Theo tờ The Guardian ngày 17/10, các công ty công nghệ hàng đầu như Microsoft, Google, OpenAI, Amazon và Meta đang đổ hàng trăm tỷ USD vào việc xây dựng các trung tâm dữ liệu mới, trở thành hạ tầng quan trọng hỗ trợ AI cho doanh nghiệp và người dân. Việc mở rộng nhanh chóng này khiến trung tâm dữ liệu có khả năng chiếm hơn 14% tổng nhu cầu điện năng của Mỹ vào năm 2030, gấp ba lần hiện nay. Các nhà cung cấp điện cảnh báo lượng điện cần thiết để vận hành các trung tâm dữ liệu này tương đương với năng lượng dùng cho 6 thành phố lớn.
Báo cáo gần đây của McKinsey nhận định: “Để đáp ứng nhu cầu này, Mỹ sẽ cần sản xuất lượng điện năng nhiều hơn rất nhiều so với hiện tại. Mức tăng nhu cầu điện chưa từng có tiền lệ”. Tuy nhiên, phần lớn điện năng dự kiến sẽ đến từ nhiên liệu hóa thạch, theo chính sách của Tổng thống Donald Trump, trong khi các nguồn năng lượng sạch như gió và mặt trời bị xem là “không cần thiết”. Ông Trump đã thúc đẩy phát triển AI và nỗ lực tháo gỡ các quy định môi trường có thể làm chậm tiến độ xây trung tâm dữ liệu, đồng thời hỗ trợ các nhà máy điện than và khí đốt.
Mặc dù năng lượng tái tạo tiếp tục phát triển, các chuyên gia cảnh báo nếu AI tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ các nhà máy điện phục vụ trung tâm dữ liệu có thể tăng gấp đôi vào năm 2035, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế.
Bên cạnh tác động khí hậu, các trung tâm dữ liệu mới còn tiêu thụ lượng nước lớn để làm mát hệ thống máy tính. Những cộng đồng tại Virginia - nơi được mệnh danh là “khu trung tâm dữ liệu” - và Texas đã bắt đầu bày tỏ lo ngại về lượng nước khổng lồ bị sử dụng, cùng với chi phí điện tăng cao. Phân tích gần đây cho thấy chi phí điện có thể tăng trung bình 8% trên toàn quốc trong 5 năm tới để phục vụ các dự án phát triển và truyền tải điện năng cần thiết cho các trung tâm dữ liệu.
Theo các chuyên gia, việc phản ứng trước bùng nổ trung tâm dữ liệu không chỉ là vấn đề môi trường mà còn liên quan trực tiếp đến đời sống người dân. Sự tăng chi phí điện đang làm dấy lên lo ngại về lạm phát, khiến các chính trị gia Mỹ, dù thuộc đảng Cộng hòa hay Dân chủ, đều phải cân nhắc kỹ lưỡng khi ủng hộ các dự án trung tâm dữ liệu lớn.
Như vậy, làn sóng xây dựng trung tâm dữ liệu đang mở ra một nghịch lý khi AI hứa hẹn mang lại những bước tiến đột phá về công nghệ và kinh tế, nhưng đồng thời cũng tạo áp lực chưa từng có lên môi trường, nguồn nước và chi phí điện, đồng thời trở thành một vấn đề nhạy cảm về chính trị và kinh tế đối với người dân Mỹ.