'Bình thường mới’ ở Odesa, thành phố cảng Ukraine bên Biển Đen

Chiến sự ác liệt đã khiến các thành phố của Ukraine như Mariupol và Severodonetsk trở thành đống đổ nát, và những đô thị khác như Kharkiv và Mykolaiv phải hứng chịu những đợt pháo kích hàng giờ của pháo binh Nga. Trong khi đó, cuộc sống hàng ngày ở các thành phố lớn khác của Ukraine, như Kiev và Lviv, đã trở lại gần như bình thường trước chiến tranh.

Điều tương tự có lẽ cũng đang diễn ra với Odesa, thành phố cảng lịch sử bên bờ Biển Đen của Ukraine, nơi du khách có thể thưởng thức một đĩa bánh kếp pho mát phủ kem chua đặc và quả việt quất hoang dã tại một quán cà phê vỉa hè gần Quảng trường Catherine yên tĩnh kỳ lạ với giá đồng hryvnia tương đương 4 đô la.

Chỉ có điều là không có mấy du khách xuất hiện ở nơi này.

Ủy viên hội đồng thành phố Odesa, Petro Obukhov, người về thứ ba trong cuộc đua thị trưởng năm 2020, đã mô tả về cuộc sống "bình thường mới" ở thành phố của ông. “Do có mìn, các bãi biển bị đóng cửa. Một vài câu lạc bộ có mở hồ bơi, nhưng họ không thu hút được nhiều du khách như ở biển, nơi người ta có thể bơi miễn phí, hoặc ít nhất là có thể bơi miễn phí trong những điều kiện bình thường. Trước chiến tranh, mọi người thường đến đây từ Kiev, và từ khắp châu Âu. Bây giờ không có gì để thu hút họ đến Odesa với số lượng như vậy. "

Lệnh giới nghiêm được áp đặt trên toàn quốc kể từ 11 giờ đêm, điều đó đồng nghĩa cuộc sống về đêm ở Odesa về cơ bản đã biến mất.

"Ngay cả các câu lạc bộ thoát y cũng không hoạt động. Có lẽ hơi kỳ cục khi thừa nhận điều đó, nhưng các câu lạc bộ thoát y khá phổ biến ở Odesa. Nhiều đàn ông từ Thổ Nhĩ Kỳ thích đến nơi này bằng tàu biển”.

Nhưng giờ đây cách duy nhất để các vị khách du lịch tiềm năng đến Odesa là bằng đường bộ.

"Sân bay đã được hiện đại hóa; gần đây chúng tôi còn bổ sung thêm một đường băng", ông Obukhov nói. "Năm ngoái, Qatar Airways thậm chí đã mở đường bay thẳng từ Doha. Nhưng bây giờ thì sân bay cũng đóng cửa, như cảng biển. Trong một năm phát đạt, chúng tôi có hơn 150 tàu du lịch cập cảng Odesa. Giờ thì là con số không."

Thuỷ lôi chống hạm của Ukraine cùng với cuộc phong tỏa của hải quân Nga đã cắt đứt huyết mạch kinh tế chính của Odesa. Mặc dù một thỏa thuận gần đây do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc làm trung gian đã mang lại hy vọng các tàu chở ngũ cốc có thể hoạt động trở lại ở cảng Odesa, nhưng có rất ít triển vọng rằng vận may sẽ sớm cải thiện đối với ngành công nghiệp quan trọng thứ hai của thành phố, là du lịch.

Tác động từ sự cô lập như vậy có thể thấy rõ trong các nhà hàng của thành phố. Odesa là nơi có chợ Privoz nhộn nhịp, một thiết chế địa phương rộng lớn, nơi người ta bán đủ mọi thứ, từ cá hake muối đến rượu Isabella tự làm. Cư dân địa phương thường biết cách lựa chọn nguyên liệu tươi. Do đó, họ yêu cầu chất lượng cao từ các nhà hàng, và những nhà hàng đó cũng thường cung cấp các nguyên liệu tiêu chuẩn như vậy.

Bà Nika Lozovska, chủ quán rượu sang trọng Dizyngoff ở trung tâm Odesa, nói với Newsweek: “Chúng tôi chỉ sử dụng các nguyên liệu tươi sống tại địa phương và chúng tôi đang gặp khó vì không một con cá nước sâu tươi sống nào được đưa vào”.

“Chúng tôi chỉ có thể lấy trai và các loại hải sản khác được đánh bắt từ gần bờ hơn vì thuỷ lôi rải rác khiến tàu cá không thể hoạt động”, bà Lozovska giải thích.

Ngoài các hạn chế về giờ giới nghiêm, khiến hầu hết các nhà bếp ngừng nhận đơn đặt hàng lúc 20h30, vị trí trung tâm của quán Dizyngoff cũng khiến nó đã bị kẹt phía sau một trạm kiểm soát, cho đến khi một vài block nhà khác mở cửa trở lại vào giữa tháng 7 vừa qua.

"Chúng tôi rất vui vì có thể mở cửa, nhưng cách duy nhất để trang trải chi phí là mở cửa ít giờ hơn”, Lozovska nói. "Chúng tôi đã phải cắt giảm thực đơn của mình và chỉ thuê một lượng nhân viên hạn chế."

Bà nói thêm: “Rất nhiều người không có việc làm, đồng nghĩa với việc chi tiêu dành cho ăn hàng hàng của họ ít hơn so với trước. Đó là chưa kể, giá cả tất cả mọi thứ đều cao hơn. Kể từ khi mở cửa, doanh thu của chúng tôi đã giảm khoảng 30% so với một năm bình thường."

Nhưng trong khi tình hình rõ ràng là tồi tệ hơn ở các thành phố Ukraine gần chiến tuyến hơn, thì lại đang tốt hơn đáng kể ở những nơi khác.

Yuliia Kostiana, giám đốc điều hành một chuỗi quán cà phê ở Kiev và Odesa, đã chứng kiến ​​sự sụp đổ và đi lên của các nhà hàng ở thủ đô.

"Ở Kiev, sự phục hồi diễn ra nhanh chóng hơn nhiều. Mức lương ở đó đang tăng, và nhiều nhà hàng đang mở ra và tìm kiếm nhân viên. Tình hình gần như trở lại mức trước chiến tranh."

Thực tế ở Kiev là minh chứng cho thấy những gì có thể xảy ra đối với Odesa sau khi lệnh phong tỏa của Nga được dỡ bỏ, các cảng được khai thác và đời sống kinh tế trở lại bình thường.

Không giống các thành phố miền Tây Ukraine như Lviv, thủ đô Kiev bị đe dọa trực tiếp trong những ngày đầu xung đột.

"Nhà hàng của chúng tôi ở Kiev, giống như hầu hết các nhà hàng ở Ukraine, đóng cửa vào ngày 24/2, nhưng đến ngày 26, chúng tôi đã quay trở lại nhà bếp để tự nguyện nấu những bữa ăn nóng cho dân thường có nhu cầu, cho các trạm kiểm soát của binh lính và cho những người sơ tán đến từ miền Đông”, bà Kostiana nói với Newsweek.

Sau khi lực lượng Nga rút khỏi khu vực Kiev và Chernihiv vào đầu tháng 4, nhà hàng Kharms của bà Kostiana ở Kiev tiếp tục quyên góp các bữa ăn nhân đạo cho đến thời điểm không còn nhu cầu về dịch vụ này. "Sau ngày 27/6, chúng tôi trở lại kinh doanh như bình thường", bà nói. "Đó là một kết thúc rất dễ chịu. Chúng tôi đã làm tất cả những gì có thể, và công việc thiện nguyện đã kết thúc vì đơn giản là không còn nhu cầu nữa."

Bà Kostiana vẫn hy vọng nhà hàng Minimalist ở Odesa của bà sẽ sớm hồi sinh tương tự vào một ngày nào đó. "Ở Odesa mùa hè luôn là mùa bận rộn. Trong 5 năm tôi làm nhà hàng ở Odesa, đây là khoảng thời gian chúng tôi phải cố gắng nhất, hơn cả thời kỳ COVID."