Cha ông từng là nhân viên bán xe hơi, nhưng đã gặp phải một số khó khăn trong những 1950 của thế kỷ trước. Sau khi bị mất việc làm, lúc đó cậu bé Biden mới 10 tuổi, cha của ông đã quyết định chuyển cả gia đình tới sinh sống tại bang Delaware. Đây cũng là lý do ông Biden duy trì các mối quan hệ chính trị gần gũi tại hai bang này, đặc biệt là bang chiến địa Pennsylvania. Ông Biden từng theo học tại Đại học Delaware trước khi giành bằng cử nhân Luật tại Đại học Syracuse vào năm 1968.
Theo giới phân tích, ông Biden là một vị chính khách kỳ cựu với thời gian hoạt động chính trị lâu dài. Sự nghiệp chính trị của ông bắt đầu từ khá sớm khi ông tham gia tranh cử vào Hội đồng hạt New Castle và giành chiến thắng trong cuộc bầu cử này vào năm 1970. Không dừng ở đó, hai năm sau, ông quyết định tham gia cuộc đua giành ghế thượng nghị sĩ đại diện cho bang Delaware tại Quốc hội Mỹ và giành chiến thắng. Ông trở thành Thượng nghị sĩ trẻ tuổi thứ 6 trong lịch sử nước Mỹ khi mới 30 tuổi và nắm giữ cương vị này suốt từ năm 1973 đến tháng 2/2009. Ông tham gia Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ trong 10 năm và từng đảm nhận cương vị chủ tịch của cơ quan này.
Năm 1988, ông Biden nuôi tham vọng trở thành tổng thống trẻ nhất nước Mỹ sau cố Tổng thống John F. Kenedy nhưng không thành công. 20 năm sau - năm 2008, với bề dày kinh nghiệm trong vai trò thượng nghị sĩ và vị thế vững vàng hơn, ông Biden quyết định thử sức với cuộc đua vào Nhà Trắng một lần nữa. Tuy nhiên, ông đã nhanh chóng rút lui trước hai ứng cử viên tiềm năng của đảng Dân chủ vào thời điểm đó là Thượng nghị sĩ Hillary Clinton và Barack Obama. Trong cuộc bầu cử năm đó, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ Barack Obama đã chọn Thượng nghị sĩ Biden tham gia liên danh tranh cử cho vị trí Phó Tổng thống Mỹ. Với chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2008 và 2012, ông Biden đã đảm nhận cương vị Phó Tổng thống Mỹ trong suốt 8 năm. Trong thời gian này, ông đã góp phần xây dựng một số chính sách của Tổng thống Obama như Đạo luật Chăm sóc sức khỏe giá rẻ, hay còn gọi là Obamacare, gói kích thích kinh tế nhằm khắc phục hậu quả của cuộc đại suy thoái cùng các dự luật về thuế và tài chính.
Tháng 4/2019, ông Biden đã quyết định tham gia tranh cử. Dù khởi đầu muộn hơn, nhưng với bề dày 40 năm kinh nghiệm hoạt động chính trị, Đại hội Toàn quốc của đảng Dân chủ, diễn ra từ ngày 17-20/8 ở Milwaukee, bang Wisconsin, đã chính thức đề cử ông làm ứng cử viên đại diện cho đảng này tham gia cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020. Trong bài phát biểu tiếp nhận đề cử, ông Biden đã đề cao sự đoàn kết để vượt qua thời kỳ mà ông nhận định là “đen tối”, đồng thời cam kết sẽ đem lại tương lai tươi sáng cho nước Mỹ. Vị chính trị gia này cũng tuyên bố kế hoạch “Build back better" (Xây dựng lại tốt hơn) nhằm khôi phục thị trường lao động, thúc đẩy các quy định mới về thuế, tăng đầu tư và sản xuất trong nước, tăng cường năng lực cạnh tranh trong các lĩnh vực công nghệ, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học và năng lượng sạch.
Vị chính trị gia 78 tuổi này đã chịu đựng nhiều mất mát khi nhiều người thân trong gia đình lần lượt qua đời. Năm 1966, ông kết hôn với bà Neilia Hunter và có 3 con. Trong thời gian tham gia tranh cử ghế Thượng nghị sĩ bang Delaware, một vụ tai nạn giao thông đã cướp đi người vợ đầu tiên của ông và con gái mới sinh, đồng thời còn khiến hai con trai của ông là Beau và Hunter bị thương nặng. Đến năm 2015, ông tiếp tục đón nhận tin buồn khi con trai cả Beau, một ngôi sao chính trị đang lên, đồng thời là Tổng Chưởng lý bang Delaware, qua đời ở tuổi 45 do bị ung thư não. Chính vì điều này, ông Biden luôn coi vấn đề y tế là ưu tiên hàng đầu và luôn nỗ lực bảo vệ Obamacare.
Ông Biden tái hôn với bà Jill Jacobs vào năm 1977 và sinh thêm một con gái. Bà luôn là chỗ dựa tinh thần và cố vấn tin cậy cho chồng mình trong sự nghiệp chính trị và cuộc sống. Hiện bà Jill, 70 tuổi, đang giảng dạy tại Đại học Cộng đồng Northern Virginia.
Trong cuộc bầu cử năm nay, cựu Phó Tổng thống Biden đã đánh bại Tổng thống Donald Trump trong cuộc bầu cử kịch.