Theo ghi nhận của phóng viên TTXVN thường trú tại Anh, sau 3 đêm không ngủ, thủ đô Luân Đôn của Anh đã có một đêm khá yên tĩnh nhờ lực lượng cảnh sát được tăng cường. Tuy nhiên, ngày 10/8, bạo loạn tiếp tục diễn ra tại nhiều thành phố ở miền trung nước Anh như Manchester, Liverpool, Birmingham… Thủ tướng David Cameron ngày 10/8 đã lần đầu tiên cho phép cảnh sát Anh dùng vòi rồng để đối phó với những kẻ gây bạo loạn nếu cần thiết.
Một tòa nhà bị thiêu rụi tại quận Croydon. |
Với các biện pháp cứng rắn, cuộc bạo loạn thời bình tại Anh có thể sớm được dập tắt, nhưng gốc rễ của vấn đề khó có thể được giải quyết một sớm một chiều với các chính sách hiện nay của chính phủ.
Lo sợ và giận dữ...
Đó là câu trả lời cửa miệng của những người dân Anh mà phóng viên TTXVN đã gặp tại những nơi diễn ra bạo loạn thuộc các quận ngoại ô phía bắc, đông và tây của Luân Đôn những ngày qua. Tất cả đều muốn nhanh chóng hết giờ làm việc, đi chợ mua đồ và sớm trở về nhà trước khi thành phố lên đèn.
Không ai muốn ra đường vào lúc nhá nhem, ngoại trừ những thanh thiếu niên nghịch ngợm, sẵn sàng tham gia vào những trò đập phá. Anh Paul Lewis, một cư dân trên phố London Road thuộc quận Croydon, mở lời bằng hai từ “Tồi tệ!” khi nói về những gì xảy ra trên con phố này đêm hôm trước. Anh cho biết: “Hơn 20 năm sống trên con phố này, chưa bao giờ tôi cảm thấy nguy hiểm và không được bảo vệ như thế này”.
Còn ông Duncan Mundell, chủ cửa hàng bị đốt cháy đêm 8/8 tại khu vực Clapham, nói với các phóng viên rằng ông cảm thấy thất vọng tràn trề khi chứng kiến cửa hàng tan thành tro bụi. Ông nói: “Chưa bao giờ tôi nghĩ rằng tôi sẽ phải chứng kiến thực tế đau lòng này tại Luân Đôn”.
Sự giận dữ của người dân Anh không chỉ dành cho những kẻ nổi loạn điên cuồng mà còn trút lên các nhà lãnh đạo Anh và lực lượng cảnh sát. Dù phải cắt ngắn kỳ nghỉ hè cùng gia đình trở về giải quyết bạo loạn nhưng Thủ tướng David Cameron, Phó Thủ tướng Nick Clegg và Thị trưởng Luân Đôn Boris Johnson cũng không tránh được sự chỉ trích mạnh mẽ của người dân khi thị sát thực địa ngày 9/8.
Người dân giận dữ bởi chính phủ đã điều chỉnh chính sách quá mạnh, gây ra nhiều khó khăn cho cuộc sống của họ và gia đình. Họ giận dữ bởi lực lượng cảnh sát đã không thể bảo đảm an ninh cho bản thân họ và công việc làm ăn của họ. Nhiều người đã phải thốt lên rằng lực lượng cảnh sát Anh đã và đang “nhường quyền kiểm soát nhiều tuyến phố cho các nhóm tội phạm”.
Báo chí mô tả Luân Đôn những ngày qua giống như “một vùng chiến sự”. Bản thân nhóm phóng viên TTXVN cũng “thót tim” khi một nhóm thanh niên bịt mặt đội mũ kín đầu “lăm le tiếp cận” trong lúc đang tác nghiệp trên phố Deptford High Street tại Lewisham. Rất may có xe tuần tra của cảnh sát đi qua kịp thời nên các phóng viên có thể rút lui an toàn.
Giọt nước tràn ly
Cuộc bạo loạn được cho là bắt nguồn từ vụ thiệt mạng của một thanh niên tên là Mark Duggan khi đụng độ với cảnh sát hôm 4/8 và vụ biểu tình phản đối trước trụ sở cảnh sát quận Tottenham một ngày sau đó. Thực tế, sự việc này chỉ là giọt nước làm tràn chiếc ly đựng đầy sự giận dữ của người dân Anh trước các chính sách của chính phủ liên minh kể từ khi lên cầm quyền.
Kể từ khi liên minh lên nắm quyền cách đây hơn một năm, nước Anh đã chứng kiến nhiều cuộc biểu tình của học sinh, sinh viên; các cuộc đình công của công nhân đường sắt, nhân viên bưu điện và đặc biệt là hai cuộc tuần hành thu hút hàng trăm ngàn người tham gia phản đối các chính sách cắt giảm ngân sách, tăng học phí đại học, cải cách lương hưu của chính phủ. Và giờ đây nó đã lên tới đỉnh điểm là bạo loạn trên đường phố...
Cộng đồng người Việt tại Anh vẫn an toàn
Phóng viên TTXVN thường trú tại Anh ngày 10/8 cho biết, trong đợt bạo động đang diễn ra ở nước này, không có người Việt Nam nào thiệt mạng, sinh viên Việt Nam ở Luân Đôn và các địa phương có bạo động vẫn an toàn, cộng đồng người Việt tại Anh không bị thiệt hại lớn về kinh tế.
Tại một số khu vực có đông người Việt Nam làm ăn sinh sống như Hackney, Peckham và Lewisham, tình hình đã yên bình trở lại. Chị Tăng Minh Xuân, chủ Siêu thị Việt Nam trên phố Mare Street ở khu Hackney, cho biết khi nghe tin có một số thanh niên quá khích đang tấn công ở một số nơi trong Luân Đôn và sẽ lan đến khu vực này, chị đã kịp thời đóng cửa hàng nghỉ sớm. Cán bộ Đại sứ quán nước ta tại Anh đã theo dõi sát tình hình bạo động, chủ động liên hệ với Hội người Việt Nam, Hội sinh viên Việt Nam ở Anh; khuyến cáo bà con hạn chế đi ra ngoài vào buổi tối, không đến những khu vực trung tâm có đông người nhập cư; đồng thời nhắc nhở bà con bảo vệ lẫn nhau và thông báo kịp thời cho sứ quán nếu cần trợ giúp.
Ngân Bình (P/v TTXVN tại Anh) |
Mỗi sự kiện nói trên có nguyên nhân của nó nhưng đều có điểm chung là diễn ra trong bối cảnh chính phủ cắt giảm chi tiêu mạnh mẽ và thực hiện hàng loạt các biện pháp thắt lưng buộc bụng nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra trong cương lĩnh tranh cử. Các quan chức chính phủ Anh biết rất rõ rằng họ đang tham gia vào một canh bạc, và rằng các chính sách của họ có nguy cơ châm ngòi cho tình trạng bất ổn trên một quy mô chưa từng thấy kể từ vụ bạo loạn tại quận Bristol (Luân Đôn), khu vực có đông người da màu, cách đây 30 năm.
Nhìn lại các khu vực xảy ra bạo loạn tại Luân Đôn, dễ dàng nhận thấy rằng đó đều là các khu vực ngoại ô, nơi sinh sống chủ yếu của những người có thu nhập thấp và trung bình. Nếu nhìn vào cơ sở hạ tầng tại một số tuyến đường ở các khu vực này, ít ai có thể nói đây là thủ đô của một quốc gia phát triển như nước Anh. Chất lượng dịch vụ công đã thua kém các quận nội thành lại càng kém hơn khi ngân sách cắt giảm; tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ tại các khu vực này cao hơn nhiều so với tỷ lệ chung của cả nước. Những khu vực này từ trước tới nay vốn đã là các điểm nóng về ma túy, cướp bóc, trấn lột. Do đó, bạo loạn bùng phát ở các khu vực này không phải là điều khó hiểu.
Là người da màu, cái chết của Mark Duggan như dầu đổ thêm vào ngọn lửa bất bình với cách hành xử đôi khi có sự phân biệt màu da - theo đánh giá của học giả Anh - của lực lượng cảnh sát, đặc biệt là từ khi đạo luật “chặn và kiểm tra” được áp dụng, cho phép lực lượng này có quyền tối thượng.
Những ngọn lửa bạo loạn ở xứ sương mù sẽ còn nhen nhóm đâu đó và có thể tiếp tục lan rộng nhưng cũng có thể sẽ sớm được dập tắt nhờ các biện pháp mạnh tay, quyết liệt của chính phủ và lực lượng cảnh sát hiện nay. Người dân Anh mong muốn bình yên sớm trở lại trên những con phố thân thuộc, tất nhiên sự bình yên đó cần phải có những điều chỉnh chính sách của chính phủ liên minh cầm quyền hiện nay.
Bài và ảnh: Lê Dương (P/v TTXVN tại Anh)