Quang cảnh thành phố cảng công nghiệp Mariupol, Ukraine bên bờ biển Azov. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Thông báo được Hải quân Ukraine đăng trên mạng xã hội nêu rõ hoạt động tại các cảng Odessa, Chernomorsk và Pivdennyi đã được khôi phục theo thỏa thuận. Theo đó, khi hoạt động xuất khẩu được nối lại, các tàu hàng sẽ được hộ tống khi ra vào các cảng. Hiện Hải quân Ukraine vẫn đang xác định các lộ trình an toàn.
Nga và Ukraine đều là những nhà xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, kể từ khi xung đột nổ ra hồi cuối tháng 2, hoạt động xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine đã bị gián đoạn nghiêm trọng do các cảng bị phong tỏa và nguy cơ từ những thủy lôi rải dưới Biển Đen.
Hồi tuần trước, Kiev và Moskva đã nhất trí một cơ chế, với sự bảo trợ của Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc, cho phép nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc từ 3 cảng của Ukraine sau thời gian bị gián đoạn do ảnh hưởng của xung đột. Ngày 25/7, phía Ukraine thông báo một số hoạt động xuất khẩu có thể được nối lại sớm nhất là trong tuần này.
Lúa mì tại một kho dự trữ tại vùng Odessa, Ukraine. Ảnh: AFP/TTXVN
Cũng trong ngày 27/7, Thổ Nhĩ Kỳ đã khánh thành Trung tâm điều phối chung (JCC) tại thành phố Istanbul để giám sát việc triển khai quy trình vận chuyển ngũ cốc từ Ukraine. Phát biểu tại buổi lễ khánh thành, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cho biết công tác chuẩn bị đang được thực hiện để những tàu chở hàng đầu tiên có thể rời khỏi cảng ở Ukraine theo đúng thỏa thuận đã ký kết. Bộ trưởng Akar nêu rõ JCC có chức năng đảm bảo việc vận chuyển ngũ cốc từ 3 cảng của Ukraine diễn ra an toàn. Bên cạnh việc giám sát các tàu xuất cảng, JCC cũng kiểm tra xem trên các tàu đến cảng có vũ khí hay không. Các tàu đến và đi từ các cảng của Ukraine sẽ đi qua hải phận Thổ Nhĩ Kỳ.
Các bên tham gia ký kết thỏa thuận cũng chỉ định người đại diện tại JCC để cùng giám sát triển khai kế hoạch. Tổng cộng 20 nhân sự từ Ukraine, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ sẽ cùng làm việc tại trung tâm này. Ông Akar cho biết hơn 25 triệu tấn ngũ cốc đang có sẵn tại các cảng để chờ được xuất đi trong khi hàng chục tàu hàng bị mắc kẹt tại các cảng trong khoảng 5 tháng qua cũng đang chuẩn bị để khởi hành.