Cố Tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan. Ảnh: THX/TTXVN
Tham dự sự kiện này có đại diện các quốc gia thành viên ASEAN, các đối tác của ASEAN, những người yêu mến cố Tổng Thư ký Surin Pitsuwan, báo giới, học giả, và gia đình cố Tổng Thư ký Surin Pitsuwan.
Tại hội thảo, các đại biểu đã điểm lại những đóng góp to lớn của cố Tổng Thư ký Surin Pitsuwan đối với cộng đồng ASEAN nói chung và nhân dân các nước Đông Nam Á nói riêng; đánh giá cao vai trò của ông trong thời gian đảm nhiệm chức vụ Tổng Thư ký ASEAN (2008-2012). Nhiều ý kiến cùng chung quan điểm cho rằng ông Surin Pitsuwan là một nhân vật lịch sử trong sự nghiệp thúc đẩy và phát triển ASEAN.
Ông đã để lại nhiều dấu ấn trong suốt quá trình công tác của mình. Khi ông Surin Pitsuwan mới đảm nhiệm chức vụ Tổng Thư ký ASEAN tháng 5/2008, Myanmar - một quốc gia thành viên của ASEAN, đã phải hứng chịu hậu quả nặng nền của cơn bão Nargis. Đất nước bị tàn phá, hàng nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người không còn nhà cửa, đói ăn, lụt lội…
Mặc dù rất cần sự giúp đỡ từ bên ngoài vào thời điểm đó, song chính quyền Myanmar luôn lo sợ sự hỗ trợ nhân đạo quốc tế có thể làm xáo trộn tình hình chính trị trong nước. Trước bối cảnh đó, Tổng Thư ký ASEAN Surin Pitsuwan đã nhanh chóng và khéo léo thúc đẩy mọi nỗ lực ngoại giao, kết hợp giữa các nước ASEAN, Liên hợp quốc và các nước lớn giúp nhân dân Myanmar sớm phục hồi sau cơn bão.
Trong thời gian giữ chức Tổng Thư ký ASEAN, ông Surin Pitsuwan đã đưa ASEAN vượt qua rất nhiều trở ngại và khẳng định được sức sống cũng như tầm vóc của khu vực Đông Nam Á. Với lập trường và quan điểm rõ ràng cùng vốn kiến thức uyên thâm, trong suốt nhiệm kỳ của mình, ông Surin Pitsuwan đã cố gắng thúc đẩy một cộng đồng ASEAN rộng mở hơn dù ông đã phải đối mặt với không ít những trở ngại, đặc biệt khi Ban Thư ký ASEAN có nguồn lực hạn chế và ngân sách hoạt động cũng rất eo hẹp.
Mặc dù phải đổi mặt với rất nhiều khó khăn, song ông Surin Pitsuwan đã luôn ủng hộ và thúc đẩy ý tưởng thành lập một Viện Hòa bình và Hòa giải ASEAN với hy vọng sẽ tạo ra một nền tảng giải quyết tranh chấp trong khu vực.
Sau khi kết thúc nhiệm kỳ Tổng Thư ký ASEAN, ông Surin Pitsuwan vẫn tiếp tục tham gia các cuộc họp cấp quốc tế và qua đó nêu bật vị trí, vai trò của ASEAN. Ông Surin Pitsuwan đã làm công tác tư vấn cho Tổ chức Hòa bình Sasakawa và Quỹ Nippon tại Nhật Bản cũng như công tác tại Trung tâm Đối thoại Nhân đạo ở Geneva (Thụy Sĩ).
Trong các cương vị trên, ông Surin Pitsuwan tiếp tục vận dụng nghệ thuật ngoại giao kín đáo để thúc đẩy hòa bình và hòa giải. Cố Tổng Thư ký Surin Pitsuwan đã giúp các nhà hoạch định chính sách của ASEAN đưa ra kế hoạch phối hợp cùng với Myanmar để giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Rakhine.
Công lao của cố Tổng Thư ký Surin Pitsuwan đối với sự phát triển của tổ chức ASEAN ngày nay là rất to lớn và đáng tự hào. Vì vậy, việc tổ chức Hội thảo tưởng nhớ cố Tổng Thư ký Surin Pitsuwan một năm sau ngày ông mất (30/11/2017) là một cách để bày tỏ lòng tri ân đối với những cống hiến to lớn của ông đối với sự lớn mạnh và phát triển của tổ chức ASEAN ngày nay.