UBND tỉnh Tiền Giang đã chỉ đạo các địa phương phải thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của mình trên lĩnh vực quản lý địa bàn, quản lý tài nguyên khoáng sản cát, sỏi lòng sông hệ sông Tiền. Tổ Công tác liên ngành, các địa phương thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả những nội dung quy định tại Quyết định số 2107/QĐ-UBND ngày 18/9/2023 của UBND tỉnh về phê duyệt Đề án phòng, chống khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép tại Tiền Giang, cũng như Kế hoạch số 123/KH-UBND ngày 11/4/2023 về tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản cát sông và cửa biển tại Tiền Giang.
Trong đó, các địa phương đặc biệt chú trọng phát huy vai trò, nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của Tổ công tác liên ngành cấp huyện, cấp xã đối với việc kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật trên lĩnh vực hoạt động khai thác cát trái phép thuộc địa phương mình quản lý; nhất là đối với địa bàn các huyện, thành phố tiếp giáp sông Tiền. Các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật với các nội dung và hình thức phù hợp từng đối tượng; trong đó lưu ý đối tượng là chủ phương tiện có gắn thiết bị bơm hút được yêu cầu thực hiện tốt các nội dung cam kết với ngành chức năng, cũng như lực lượng làm thuê cho các phương tiện có gắn thiết bị bơm hút và chủ các cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng…
Qua khảo sát, nắm địa bàn của ngành chức năng, toàn tỉnh hiện có 129 phương tiện thủy có gắn thiết bị hút cát, 77 bến bãi kinh doanh cát san lấp.
Theo UBND tỉnh Tiền Giang, thực hiện chức trách và nhiệm vụ được giao, các đơn vị chức năng tỉnh Tiền Giang thời gian qua đã chủ động phối hợp tăng cường nắm tình hình, kịp thời phát hiện, kiểm tra xử lý nghiêm các hành vi khai thác tài nguyên trái phép, vận chuyển cát, phương tiện không đăng ký, đăng kiểm, hoán cải phương tiện trái phép nhằm khai thác lén lút tài nguyên khoáng sản…
Trong năm 2024, các ngành, cấp tổ chức hàng trăm cuộc tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến bảo vệ nguồn lợi, phòng, chống khai thác cát, sỏi trái phép, thu hút gần 4.000 lượt người. Qua các đợt kiểm tra, toàn tỉnh phát hiện 56 vụ khai thác cát trái phép với 119 đối tượng vi phạm; 228 vụ vận chuyển cát không rõ nguồn gốc, không có hóa đơn, chứng từ với 282 đối tượng vi phạm. Tiền Giang đã xử phạt với tổng số tiền trên 2,65 tỷ đồng nộp ngân sách nhà nước, tịch thu trên 17.000 m3 cát; khởi tố 7 vụ án hình sự với 9 bị can về tội danh “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” theo Điều 227 Bộ luật Hình sự.
Ngoài ra, tỉnh cũng rà soát, đánh giá trữ lượng nguồn tài nguyên khoáng sản, cát sỏi lòng sông trên hệ sông Tiền để thuận tiện trong quản lý; triển khai các giải pháp khai thác phục vụ phát triển theo đúng quy định pháp luật và chỉ đạo của Chính phủ.
Định hướng của tỉnh là ưu tiên xem xét, cấp giấy phép khai thác đối với các mỏ cát giáp ranh các tỉnh: Đồng Tháp, Vĩnh Long, Bến Tre thuộc khu vực huyện Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành; tại các khu vực cần chỉnh trị dòng chảy; khu vực mỏ vốn là điểm “nóng” về khai thác cát trái phép thời gian qua.
Trước mắt, theo lãnh đạo UBND tỉnh Tiền Giang, địa phương đã xác định được 31 khu vực mỏ cát trên sông Tiền (trữ lượng khoảng 20 triệu tấn) sẽ đưa vào khai thác thời gian tới nhằm cung ứng khoảng 15,95 triệu m3 cát cho 5 dự án giao thông quốc gia.
Cụ thể, lượng cát cung ứng cho các dự án gồm: Dự án Cần Thơ - Cà Mau khoảng 2 triệu m3; dự án thành phần 2 thuộc dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng khoảng 4,55 triệu m3; dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 6,6 triệu m3; dự án thành phần 2 thuộc dự án cao tốc Cao Lãnh - An Hữu khoảng 0,95 triệu m3; dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất và Gò Quao - Vĩnh Thuận khoảng 1,85 triệu m3.
Trước mắt, Tiền Giang khai thác 3 mỏ cát trên sông Tiền thuộc huyện Cái Bè nhằm đảm bảo cung cấp khoảng 6,6 triệu m3 cát cho dự án Đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh.