Nhiều địa phương của tỉnh không còn quỹ đất để hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS nghèo thiếu đất ở, đất sản xuất càng làm cho đồng bào DTTS nghèo gặp khó khăn hơn trong sản xuất, đời sống.
Theo ông Y Ring Adrơng, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk, mục tiêu chung của Đề án 755 của tỉnh là phấn đấu đến hết năm 2015 giải quyết được trên 70% số hộ thiếu đất ở, đất sản xuất, cơ bản giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở các xã, thôn, buôn đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên, từ năm 2014 đến nay, kết quả thực hiện được còn quá thấp so với yêu cầu. Theo đánh giá của UBND tỉnh, nguyên nhân chủ yếu là do một số địa phương không còn quỹ đất hoặc còn nhưng lại vướng các thủ tục về thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất như đánh giá hiện trạng rừng, đánh giá tác động môi trường, trồng lại rừng thay thế, doanh nghiệp phải tự nguyện viết đơn xin trả lại đất...
Cây nghệ đỏ phát triển xanh tốt khi được trồng xen giữa các hàng cao su, lô cao su chưa khép tán. Ảnh: Phạm Cường/TTXVN |
Một số địa phương báo cáo là còn quỹ đất, nhưng khi tiến hành thực hiện Đề án 755 đã phát hiện ra đất đã bị các hộ dân xâm canh, xâm chiếm trái phép từ lâu trên các lâm phần do các công ty lâm nghiệp quản lý hoặc đất đã được các doanh nghiệp lâm nghiệp liên doanh liên kết với các đơn vị bên ngoài để trồng cao su không có hiệu quả... Cụ thể, huyện Buôn Đôn đã lập phương án khai hoang tại tiểu khu 439 thuộc lâm phần Ban Quản lý rừng phòng hộ Buôn Đôn để cấp đất sản xuất tập trung cho 283 hộ nghèo thiếu đất sản xuất. Tuy nhiên, diện tích đất này đã bị các hộ dân lấn chiếm xâm canh trái phép từ lâu. Huyện đã thành lập ban vận động tích cực triển khai công tác tuyên truyền, vận động người dân trả lại đất để thực hiện Đề án, nhưng vẫn không đạt kết quả. Do vậy, huyện Buôn Đôn vẫn chưa có “đất sạch” hỗ trợ cho đồng bào nghèo.
Tương tự, huyện Ea Súp cũng lập phương án khai hoang đất sản xuất tập trung tại xã Ia R’Lơi để cấp cho 188 hộ, nhưng, từ năm 2014 đến nay, vẫn chưa giải quyết được, vì 100% diện tích đất này cũng đã bị người dân xâm canh trái phép...
Hỗ trợ đất sản xuất để các hộ đồng bào thiếu đất có cơ hội thoát nghèo. |
Mặt khác, theo ông Y Ring, định mức hỗ trợ của Nhà nước còn quá thấp (15 triệu đồng/hộ) tính cả phần vốn vay của Ngân hàng Chính sách xã hội (15 triệu đồng/hộ), tổng vốn 30 triệu đồng/hộ. Hiện nay, ở Đắk Lắk, một sào ruộng lúa nước có giá từ 60 - 80 triệu đồng, đất nương rẫy từ 40 - 50 triệu đồng/sào, nên giải pháp mua, bán, sang nhượng giữa các hộ dân như Đề án đưa ra khó thực hiện...
Tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Ban Dân tộc, các sở, ngành chức năng, các huyện, thị xã, thành phố tiến hành rà soát quỹ đất của các công ty nông, lâm nghiệp, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh kém hoặc không hiệu quả để tham mưu cho UBND tỉnh thu hồi, lập quy hoạch, xây dựng đề án cấp đất sản xuất tập trung cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo còn thiếu hoặc chưa có đất sản xuất, đất ở. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành sớm có cơ chế, chính sách, đơn giản hơn về thủ tục hành chính trong việc chuyển đổi đất rừng sang mục đích sử dụng đất để giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào nghèo thiếu đất sản xuất. Nhà nước cần nâng định mức hỗ trợ, đồng thời, bố trí nguồn vốn kịp thời để địa phương có điều kiện đầu tư xây dựng các khu sản xuất tập trung nhằm hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nước sinh hoạt... để đồng bào giảm nghèo bền vững, ổn định cuộc sống.