Nghị định số 153/2020/NĐ-CP về chào bán, giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ tăng cường giám sát, bao gồm cả giám sát liên thông giữa lĩnh vực thị trường tài chính, tín dụng ngân hàng và các lĩnh vực khác của nền kinh tế.
Chiều 19/9 tại Hà Nội, Bộ Tài chính tổ chức họp báo giới thiệu các điểm mới cần lưu ý về Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 153 về chào bán, giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế. Ông Nguyễn Hoàng Dương cho biết: Nghị định mới đã bổ sung một số yêu cầu đối với doanh nghiệp phát hành để tăng tính minh bạch cho thị trường.
Cụ thể: Nghị định yêu cầu trong hồ sơ phát hành trái phiếu riêng lẻ (TPRL) của một số doanh nghiệp phải có kết quả xếp hạng tín nhiệm và lộ trình phát hành, sử dụng vốn... như chào bán trái phiếu ra công chúng. “Nghị định căn cứ trong Khoản 2 Điều 19 Luật Chứng khoán quy định trường hợp cụ thể trường hợp doanh nghiệp phải xếp hạng tín nhiệm như: Có tổng giá trị trái phiếu phát hành tính theo mệnh giá mỗi 12 tháng lớn hơn 500 tỷ đồng và lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính kỳ gần nhất; có tổng dư nợ trái phiếu tính theo mệnh giá lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu theo báo cáo kỳ gần nhất”, đại diện Bộ Tài chính cho biết.
Điều kiện phát hành trái phiếu tuân thủ quy định tại Luật Chứng khoán và Luật Doanh nghiệp. Nghị định bổ sung quy định về hồ sơ chào bán trái phiếu bao gồm kết quả xếp hạng tín nhiệm theo các trường hợp và lộ trình thực hiện như quy định đối với chào bán trái phiếu ra công chúng (từ ngày 1/1/2023); hợp đồng ký kết với đại diện người sở hữu trái phiếu trong trường hợp chào bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân và xác nhận của ngân hàng thương mại về việc mở tài khoản nhận tiền mua trái phiếu.
Ông Nguyễn Hoàng Dương cho biết: Nghị định mới đã bổ sung quy định doanh nghiệp phải mua lại trước hạn bắt buộc khi vi phạm phương án phát hành (trong đó có phương án sử dụng vốn) hoặc vi phạm pháp luật; trước và sau khi phát hành phải có công bố thông tin về khả năng bảo đảm thanh toán, báo cáo kiểm toán tình hình tài chính và kiểm toán tình hình sử dụng vốn theo mục đích phát hành đã được công bố; bổ sung quy định tài sản bảo đảm của trái phiếu phải được định giá và đăng ký biện pháp bảo đảm. Nội dung Chuyên trang thông tin về TPDN tại Sở Giao dịch chứng khoán sẽ bổ sung công bố một số chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp phát hành, thông tin về các doanh nghiệp không thanh toán đầy đủ gốc, lãi trái phiếu, sử dụng vốn trái phiếu không đúng mục đích để nhà đầu tư và thị trường biết được thông tin của doanh nghiệp phát hành.
Theo ông Lê Công Điền, Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng (Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước - UBCK), Uỷ ban đã triển khai 30 đoàn thanh, kiểm tra hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp và hoạt động của đơn vị tư vấn. Qua kiểm tra 21 công ty chứng khoán tư vấn phát hành thì có 6 trường hợp vi phạm quy định khi tư vấn phát hành TPRL. Một số công ty chứng khoán đã bị xử phạt là: Chứng khoán Quốc tế, Thành Công, Tiên Phong. Còn với doanh nghiệp phát hành, qua kiểm tra 9 doanh nghiệp, phát hiện 8 công ty vi phạm quy định như: Không đảm bảo thông tin hồ sơ chào bán, thông tin không chính xác và công bố thông tin sai lệch, thông tin không đúng thời hạn…Trong thời gian tới, UBCK sẽ tiếp tục phối hợp tăng cường quản lý, giám sát, thanh kiểm tra các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn, phát hành để phát hiện các hành vi vi phạm và xử lý nghiêm.
Trong những năm qua, thị trường TPDN từng bước phát triển theo đúng định hướng, chủ trương của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, trở thành kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng, góp phần giảm sự phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng.
Theo Bộ Tài chính, từ năm 2019 đến nay, khối lượng phát hành TPDN tăng nhanh, bình quân khoảng 467.000 tỷ đồng/năm. Từ năm 2021, khi triển khai Luật Chứng khoán và Luật Doanh nghiệp, tuy có giảm trong các tháng đầu sau khi triển khai quy định mới nhưng thị trường đã nhanh chóng lấy lại đà phát triển với khối lượng phát hành năm 2021 đạt mức 637.000 tỷ đồng. Quy mô thị trường đến cuối năm 2021 tương đương 15% GDP. Mặc dù đạt được những kết quả tích cực về quy mô huy động vốn nhưng sự phát triển nhanh của thị trường cũng đã phát sinh các rủi ro mới.
Nhiều công ty chứng khoán vi phạm dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp
Đại diện Bộ Tài chính chiều 19/9 cho biết: Thời gian qua, UBCKNN đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan phát hiện nhiều công ty chứng khoán và tổ chức phát hành không tuân thủ đầy đủ quy định tại Nghị định số 153.
Theo đó, có 6 công ty chứng khoán có vi phạm liên quan đến việc cung cấp dịch vụ TPDN riêng lẻ. Cụ thể: Công ty CP Chứng khoán Quốc tế Việt Nam (VISecurities) bị xử phạt 250 triệu đồng vì cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán TPDN riêng lẻ, chung cấp dịch vụ đại lý lưu ký, chuyển nhượng TPDN riêng lẻ khi chưa được UBCKNN cấp phép.
Công ty CP Chứng khoán Thành Công bị xử phạt 50 triệu đồng do công bố thông tin không đúng thời hạn theo quy định pháp luật về việc mua lại trái phiếu trước hạn; Công ty CP Chứng khoán Tiên Phong (TPS) vi phạm quy định cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán TPDN.
Ba công ty chứng khoán khác gồm: Chứng khoán Everest, Chứng khoán KIS Việt Nam và Chứng khoán An Bình bị kiểm tra đột xuất liên quan đến vụ việc Tân Hoàng Minh cũng phát hiện các hành vi vi phạm không đảm bảo các thông tin trong hồ sơ chào bán hoặc phát hành trái phiếu riêng lẻ chính xác, có thể kiểm chứng được; đồng thời vi phạm các quy định về công bố thông tin....