Làm thủ tục cho khách hàng vay vốn tại Ngân hàng TMCP Bảo Việt. Ảnh tư liệu: Trần Việt/TTXVN
Theo nhận định của Ngân hàng HSBC, quyết định mới đây phản ánh rõ ràng sự cấp thiết của Ngân hàng Nhà nước trong việc hỗ trợ tăng trưởng thông qua kênh tín dụng. Đây là động thái tiếp theo nhằm giảm chi phí tài trợ vốn cho doanh nghiệp và hộ gia đình, từ đó khuyến khích môi trường kinh doanh và hỗ trợ tâm lý người tiêu dùng.
Báo cáo của HSBC phân tích, năm 2023 là một năm khó khăn với nền kinh tế Việt Nam. Sau khi chứng kiến tốc độ tăng trưởng của quý I/2023 giảm mạnh xuống còn có 3,3% so với cùng kỳ năm trước, Việt Nam tiếp tục chuẩn bị cho những khó khăn lớn hơn. Mặc dù các chỉ số mới nhất cho thấy tình hình không đến nỗi xấu đi, nền kinh tế Việt Nam vẫn chưa có dấu hiệu "chạm đáy" để bật trở lại.
Thực tế, dữ liệu lĩnh vực bên ngoài chậm lại vẫn là rủi ro lớn nhất đối với tăng trưởng. Xuất khẩu tính từ đầu năm đến nay đã giảm hơn 10% so với cùng kỳ năm trước, sự suy yếu thể hiện trong nhiều ngành hàng. Tất cả các ngành hàng chính như điện tử tiêu dùng, dệt may/da giày, máy móc và đồ nội thất gỗ đều sụt giảm mạnh ở mức hai con số, chưa thấy dấu hiệu phục hồi đáng kể.
Bất chấp những khó khăn của lĩnh vực bên ngoài, ngành dịch vụ của Việt Nam vẫn tiếp tục là một điểm sáng, phần nào bù đắp cho những suy yếu nêu trên. Đáng kể, lượng khách du lịch nhập cảnh vào Việt Nam có chiều hướng tích cực. Việt Nam đã đón gần 1 triệu du khách trong vòng hai tháng qua, tương đương 70% mức của năm 2019. Với những nỗ lực thúc đẩy du lịch, HSBC dự báo Việt Nam nhiều khả năng sẽ chứng kiến một cú hích mạnh hơn trong quý IV/2023, mặc dù hơi trễ so với ước tính ban đầu.
Theo HSBC, bên cạnh sự cấp thiết trong hỗ trợ tăng trưởng, động thái mới của Ngân hàng Nhà nước tiếp tục phản ánh hai cân nhắc. Một mặt, Ngân hàng Nhà nước vẫn duy trì tâm thế tích cực về triển vọng lạm phát, một lần nữa khẳng định lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát.
Lạm phát đã liên tục dịu xuống, gần đây đã xuống dưới 3% so với cùng kỳ năm trước. Mức này thấp hơn nhiều so với trần 4,5% của Ngân hàng Nhà nước nhờ giá năng lượng thế giới hỗ trợ và lạm phát lương thực trong nước được xoa dịu.
Việc tăng giá bán lẻ điện bình quân 3% hồi đầu tháng 5, vốn thường tác động lên lạm phát sau một tháng, cũng tạo ra rủi ro tăng lạm phát nhưng trong tầm quản lý được. Trước những diễn biến gần đây, HSBC giảm dự báo lạm phát năm 2023 xuống 2,6% (trước đây là 4,0%).
Một vấn đề khác Ngân hàng Nhà nước cân nhắc chính là ổn định tiền tệ. Bất chấp đồng USD mạnh lên gần đây, đồng VND vẫn duy trì tương đối ổn định nhờ tình hình tài khoản vãng lai được cải thiện. Trong khi Việt Nam phải hứng chịu những "cơn gió ngược" trong thương mại, tình hình nhập khẩu còn suy giảm nặng hơn xuất khẩu do bản chất ngành sản xuất thiên về nhập khẩu.
Theo đó, thặng dư thương mại bình quân một tháng trong năm 2023 đã tăng gấp đôi lên 2 tỷ USD. Mặc dù vậy, diễn biến của cặp tỷ giá USD/VND vẫn cần theo dõi sát sao, vì Cục Dữ trữ liên bang Mỹ (Fed) nhiều khả năng chưa hoàn tất chu kỳ thắt chặt.
Với những dữ liệu trên, HSBC giảm nhẹ dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2023 xuống 5% (trước đây là 5,2%) sau khi xem xét mức độ suy giảm thương mại kéo dài và ảnh hưởng sâu rộng hơn kỳ vọng. Đồng thời kỳ vọng nền kinh tế sẽ phục hồi đáng kể từ quý IV/2023, đảm bảo sự hỗ trợ hơn nữa về chính sách tiền tệ.
"Sau khi giảm tổng cộng 150 điểm cơ bản trong quý II/2023, chúng tôi kỳ vọng sẽ còn một đợt giảm 50 điểm cơ bản nữa trong quý IV/2023. Động thái này nhiều khả năng sẽ đưa lãi suất điều hành của Việt Nam xuống 4%, đảo ngược những nỗ lực thắt chặt trong năm 2022; đồng thời tương đương với mức giảm lãi suất trong suốt đại dịch", báo cáo của HSBC nhận định.
Mặc dù vậy, các chuyên gia của HSBC cũng cho rằng, vẫn còn một khả năng không có thêm đợt cắt giảm lãi suất trong 6 tháng cuối năm 2023 trong trường hợp tăng trưởng "chạm đáy" và bật trở lại sớm hơn kỳ vọng.