TP Hồ Chí Minh hướng tới tương lai xanh - Bài 1: Băn khoăn chuyển đổi 'xăng' sang 'điện'

Bài 1: Băn khoăn chuyển đổi 'xăng' sang 'điện' 

Mặc dù chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe điện tại TP Hồ Chí Minh nhận được sự ủng hộ từ nhiều phía, nhưng không ít tài xế công nghệ vẫn băn khoăn về những khó khăn thực tế mà họ phải đối mặt. Chiếc xe máy đối với họ không chỉ là phương tiện di chuyển, mà còn là công cụ kiếm sống hàng ngày.

Mục tiêu xanh nhưng còn nhiều lo ngại

TP Hồ Chí Minh hiện có khoảng 400.000 xe máy công nghệ, chiếm khoảng 4,8% tổng số phương tiện trong thành phố. Những tài xế công nghệ được lựa chọn là nhóm tiên phong trong kế hoạch chuyển đổi này do tần suất hoạt động cao và mức độ phát thải vượt trội. Trung bình, một tài xế công nghệ di chuyển từ 80 đến 120 km mỗi ngày, gấp 3 đến 4 lần so với người dân thông thường. Tần suất làm việc này khiến lượng phát thải từ xe máy công nghệ trở thành vấn đề đáng lo ngại về môi trường.

ThS Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế  TP Hồ Chí Minh (CIT) cho biết, việc chuyển đổi xe công nghệ sang xe điện sẽ mang lại hiệu quả giảm phát thải cao hơn rất nhiều so với các xe cá nhân. Đặc biệt, điều này sẽ tạo ra một hiệu ứng lan tỏa trong cộng đồng, thay đổi nhận thức về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, dù đây là một chủ trương mang tính chiến lược cho tương lai xanh của thành phố, nhưng các tài xế vẫn còn nhiều lo lắng về thực tế áp dụng.

Theo các tài xế công nghệ, chủ trương chuyển đổi này hoàn toàn hợp lý và đồng thuận, tuy nhiên vấn đề chi phí chuyển đổi sẽ tác động đến thu nhập của họ, bởi chiếc xe máy không chỉ là phương tiện di chuyển mà là tài sản quan trọng giúp họ mưu sinh mỗi ngày.

Một tài xế xe ôm công nghệ chia sẻ lo ngại khi nghe thông tin trên: "Hiện tại, tôi chạy xe xăng đã gặp không ít khó khăn, giờ phải chuyển sang xe điện nữa thì chi phí đâu để đổi. Do đó, nếu công ty hỗ trợ chuyển đổi xe điện cho tài xế, tôi có thể thực hiện. Còn nếu phải tự bỏ ra 40 đến 50 triệu đồng để mua xe mới thì tôi không thể làm được, chắc tôi phải đổi nghề”.

Cũng như nhiều tài xế khác, ông Huỳnh Hùng, một tài xế xe ôm công nghệ cũng cho biết, ông hoàn toàn đồng ý với chủ trương chuyển đổi này nhưng yêu cầu phải có chính sách hỗ trợ hợp lý. Ông Hùng cho rằng, việc chuyển đổi xe là một bước đi tốt cho môi trường, nhưng để thực hiện được cần phải có sự hỗ trợ tài chính. “Nếu địa phương hỗ trợ cho vay vốn lãi suất 0% thì tôi có thể mua được, còn không thì tôi khó lòng đáp ứng được. Với mức giá từ 40 đến 50 triệu đồng, tôi không thể tự bỏ ra số tiền lớn như vậy để mua xe”, ông Hùng chia sẻ.

Bên cạnh vấn đề tài chính, cơ sở hạ tầng sạc xe điện và thời gian sạc cũng là mối lo ngại lớn của các tài xế công nghệ. Theo nhiều tài xế, việc sạc xe điện mất từ 2 đến 3 giờ đồng hồ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian làm việc và thu nhập của họ.

Tài xế xe ôm công nghệ Huỳnh Hùng cũng chia sẻ: "Mặc dù đồng thuận với chủ trương chuyển đổi xe xăng sang xe điện, nhưng cần có chính sách hỗ trợ hợp lý. Nếu địa phương có chương trình cho vay vốn với lãi suất 0%, tôi hoàn toàn có thể mua được xe điện. Tuy nhiên, nếu phải tự bỏ ra 40 đến 50 triệu đồng để mua xe mới, tôi khó có thể thực hiện được vì sẽ phải chịu thêm một khoản nợ trong khi chiếc xe hiện tại của tôi vẫn còn sử dụng tốt".

Ông Huỳnh Hùng cũng cho biết, thời gian qua có nghe thông tin về các chương trình giảm giá từ các hãng xe dành cho những người mua sớm, nhưng hiện ông chỉ nghe nói chứ chưa biết thực tế thế nào.

Cần lộ trình rõ ràng và chính sách hỗ trợ thực tiễn

Anh Phan Phước Tài, một tài xế xe ôm công nghệ bày tỏ lo ngại: “Hiện tại, chiếc xe máy của tôi là phương tiện duy nhất giúp tôi nuôi sống gia đình. Nếu phải chờ lâu để sạc xe điện, tôi sẽ không có đủ thời gian để kiếm tiền”.

Trong khi đó, việc thiếu điểm sạc điện và cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng đủ nhu cầu của tài xế cũng là một vấn đề lớn mà chính quyền TP Hồ Chí Minh cần phải giải quyết.

Tài xế công nghệ Nguyễn Văn Hùng nói: “Tôi thấy cần phải có cơ sở hạ tầng trước để đáp ứng được việc chuyển đổi này. Việc sửa chữa xe điện rất là hiếm, điểm sạc thì ít ỏi, chưa nói về vấn đề chất lượng xe điện và chất lượng pin hiện nay".

Còn ông Huỳnh Hùng vẫn còn băn khoăn về thời gian sử dụng của xe điện không chủ động được như xe xăng: “Như tôi, từ 5 giờ sáng tôi đã mở app rồi chạy suốt đến 3 giờ rưỡi chiều mới nghỉ. Xong là tôi chạy về đón con, lo cho gia đình nữa. Còn xe điện tôi là chạy suốt như vậy không đủ pin”.

Theo Luật sư Nguyễn Tuyết Nhung, Giám đốc Công ty Luật TNHH MTV Nhung Nguyễn, vấn đề khó khăn của tài xế công nghệ là hoàn toàn hợp lý. Vì vậy, việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện không chỉ là vấn đề tài chính mà còn là vấn đề sinh kế. 

Luật sư Nguyễn Tuyết Nhung nhận định,chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện là một xu hướng tất yếu nhưng phải bảo đảm tính công bằng, không để ai bị bỏ lại phía sau. Các chính sách hỗ trợ như trợ giá xe điện, hỗ trợ vay vốn lãi suất ưu đãi và xây dựng các chương trình đào tạo sử dụng xe điện là cần thiết để giúp tài xế vượt qua khó khăn tài chính".

Ngoài ra, theo luật sư Nhung, nhà nước cũng cần có các chương trình "đổi xe cũ lấy xe mới" với mức giá hấp dẫn, giúp tài xế giảm bớt gánh nặng tài chính; xây dựng các chương trình đào tạo, tập huấn về sử dụng và bảo dưỡng xe điện cho tài xế, giúp họ tự tin hơn trong quá trình chuyển đổi.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, việc phát triển cơ sở hạ tầng như điểm sạc và dịch vụ bảo dưỡng xe điện phải được triển khai đồng bộ và đầy đủ. Chỉ khi có đủ các điều kiện hỗ trợ, các tài xế mới có thể yên tâm chuyển sang sử dụng xe điện mà không phải lo ngại về thời gian sạc, chi phí hoặc sự thiếu hụt hạ tầng.

Bài 2: Bài toán quy hoạch hạ tầng và cơ hội đầu tư