Cán bộ Đồn biên phòng Trịnh Tường hướng dẫn bà con kỹ thuật trồng lúa. |
Đồn Biên phòng Trịnh Tường (BĐBP tỉnh Lào Cai) đóng quân trên địa bàn xã Trịnh Tường, nằm ở giữa dải đất Bát Xát dọc theo sông Hồng. Nơi đây có phong tục, đời sống văn hóa của đồng bào Mông, Dao, Hà Nhì bản địa với người Kinh từ Nam Định, Thái Bình lên khai hoang những năm 60 của thế kỷ trước. Sự giao thoa văn hóa đó đã đem lại những giá trị văn hóa đặc sắc trong đời sống xã hội của người Trịnh Tường. Nhưng nhìn chung đây vẫn là xã nghèo của huyện với nhiều vấn đề mà cấp ủy, chính quyền địa phương phải giải quyết.
Từ trung tâm xã Trịnh Tường theo hướng Tây Nam khoảng 6 km là thôn San Hồ, một trong những thôn nghèo nhất xã với 85 hộ/425 khẩu với hai dân tộc Mông và Hà Nhì cùng sinh sống. Trước kia đường từ xã vào thôn quanh năm lầy lội chủ yếu dành cho gia súc và người đi bộ. Năm 2017 được sự quan tâm đầu tư của địa phương trong thực hiện chương trình nông thôn mới, đường liên thôn được đổ bê tông nên xe máy có thể đi đến được trung tâm của thôn dễ dàng.
Chúng tôi đến thăm gia đình anh Vù A Vư và chị Thào Thị Phước, một trong những gia đình vừa được BĐBP giúp đỡ thoát nghèo năm 2017. Trước đây gia đình anh Vư là hộ nghèo nhất trong thôn và có lẽ là một trong những hộ nghèo nhất trong xã. Nguyên nhân thì có nhiều nhưng chủ yếu vẫn là do chưa có phương pháp tổ chức lao động sản xuất, nguồn thu chủ yếu của gia đình từ việc canh tác trên một số mảnh nương, thửa ruộng truyền thống, còn lại thời gian nông nhàn trong năm phải đi làm thuê kiếm sống qua ngày. Một gia đình nông dân vùng cao nuôi năm đứa con và một người mẹ già cùng với tư duy làm ăn như vậy thì chuyện nghèo đói là không thể tránh khỏi.
Với phương châm “Giúp đồng bào cái cần câu, không giúp con cá”, trong đó đặc biệt chú ý những hộ nghèo có khát vọng vươn lên nhưng thiếu phương pháp, Đồn Biên phòng Trịnh Tường đã thường xuyên phân công cán bộ chiến sĩ xuống giúp đỡ gia đình anh Vù Seo Vư. Đầu tiên là việc động viên gia đình yên tâm ở nhà lao động sản xuất, chăm sóc mẹ già, con nhỏ.
Nói thì như vậy nhưng để thay đổi một thói quen đã ăn sâu vào trong tiềm thức của bà con không phải chuyện đơn giản, nhất là việc đi làm thuê giải quyết nhu cầu nhìn thấy trước mắt hàng ngày. Với sự kiên trì phân tích, động viên, BĐBP đã thuyết phục được vợ chồng anh Vư ở nhà tập trung lao động trên chính quê hương mình. Tiếp đến là giúp gia đình sửa chữa nhà ở, chuồng trại. Có an cư mới lạc nghiệp, muốn chăn nuôi phát triển phải có chuồng trại tốt, hợp vệ sinh. Hàng trăm ngày công đã được cán bộ chiến sỹ đơn vị và gia đình cùng nhau thực hiện như lợp lại mái nhà, đưa chuồng trâu ra xa nhà, cải tiến khu chăn nuôi lợn.
Khi việc ăn, ở của gia đình đã ổn định, BĐBP lại cử cán bộ có kiến thức, kinh nghiệm xuống giúp Vù A Vư phương pháp canh tác, chăm sóc cây trồng, vật nuôi. Thấy việc phát triển kinh tế từ rừng, trồng trọt cần phải lâu dài, chưa mang lại ngay hiệu quả, BĐBP đã tích cực động viên gia đình kết hợp chăn nuôi với trồng trọt. Mặc dù điều kiện của đơn vị còn rất khó khăn, nhưng Đồn Biên phòng Trịnh Tường đã thống nhất trích một phần quỹ vốn của đơn vị ra giúp đỡ gia đình Vù Seo Vư một đôi lợn giống và một số vật liệu xây dựng. Từng phần việc được triển khai và thành quả dần đến. Sau một năm kiên trì làm theo sự giúp đỡ của BĐBP, đến nay gia đình anh Vù A Vư đã vươn lên thoát nghèo, trở thành hộ gia đình có kinh tế khá trong thôn. Đàn lợn của gia đình anh có hơn 10 con, đàn trâu có 3 con, đảm bảo thừa lương thực trong sinh hoạt, không bị thiếu đói trong những thời điểm giáp hạt như những năm trước đây.
Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Trịnh Tường vui mừng chia sẻ: “Tôi biết năm 2017 vừa qua Đồn Biên phòng Trịnh Tường chỉ được Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh giao giúp đỡ 5 hộ nghèo, nhưng các anh đã mạnh dạn nhận giúp đỡ 10 hộ gia đình trong đó có gia đình anh Vù A Vư. Việc làm của cán bộ chiến sĩ Đồn Biên phòng Trịnh Tường là hết sức thiết thực và ý nghĩa, thể hiện rõ phẩm chất của anh bộ đội Cụ Hồ trong giúp đỡ nhân dân ở khu vực biên giới, 10 hộ gia đình được Đồn Biên phòng giúp đỡ qua một thời gian đã có những chuyển biến tích cực đáng mừng, nhà cửa được vệ sinh sạch sẽ hơn, cái ăn, cái mặc từng bước được cải thiện. Trong thời gian tới đề nghị Đồn Biên phòng Trịnh Tường tiếp tục giúp đỡ nhân dân trên địa bàn nhiều hơn nữa”.
Gặp thanh niên trên “Trường Sa cạn”
Rời Trịnh Tường, chúng tôi sang huyện Mường Khương, lên xã Tả Gia Khâu gian khó được ví như “Trường Sa cạn”, trong đó có thôn Tả Gia Khâu (một thôn lớn ở trung tâm và có lịch sử lâu đời nên được lấy tên thôn để đặt tên cho xã). Ở đây chúng tôi gặp anh Sùng Seo Sừ, một trong những thanh niên điển hình tiên tiến trong phong trào thanh niên lập nghiệp, thoát nghèo của địa phương.
Ở vùng cao, một thanh niên như Sùng Seo Sừ thường nghèo do nguyên nhân lấy vợ sớm, thiếu vốn làm ăn và kinh nghiệm sản xuất và sinh đông con, trong khi chưa chuẩn bị kỹ cho việc tạo lập kinh tế gia đình. Với Sừ, 22 tuổi đời, cái nghèo của anh lại do nguyên nhân phải đứng ra cáng đáng công việc của một chủ hộ vì bố mất sớm từ năm Sừ mới 15 tuổi. Một mình Sừ phải lao động nuôi bà nội gần chín mươi và mẹ già cũng đã cao tuổi lại đau yếu thường xuyên. Cuộc sống cứ thế trôi đi khiến Sừ quên cả việc lấy vợ. Lẽ thường do gánh nặng phải nuôi bà nội, mẹ già khiến các cô gái muốn đến với Sừ đều cảm thấy e ngại. Nhưng được cán bộ chiến sỹ Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu động viên, Sừ đã có cái nhìn đúng đắn, tích cực hơn về việc xóa đói giảm nghèo cho quê hương, làng bản và cho chính gia đình mình.
“Các anh biên phòng bận trăm công nghìn việc mà còn tranh thủ giúp mình đi chặt cây, vác gỗ về sửa nhà, làm chuồng bò, mình là chủ nhà không thể đứng ngoài cuộc”, Sừ tâm sự. Với con bò giống được BĐBP tặng, Sừ huy động toàn thể vốn liến trong nhà mua thêm hai đôi lợn để phát triển kinh tế. Một ngày bắt đầu với Sừ từ 4 giờ sáng với việc thái cỏ cho ngựa, cho bò; tiếp theo là chuẩn bị cám cho lợn, gà. Khi mặt trời lên là công việc của anh ngoài nương, ngoài ruộng đến tối mịt. Rồi giúp mẹ cơm nước, chăm sóc bà nội, dọn dẹp nhà cửa. Khi rảnh rỗi thì mượn máy tính của BĐBP để vào mạng (internet) học thêm kỹ thuật chăn nuôi bò, lợn...
Sự cần cù và khéo léo của Sừ được chính quyền xã và bà con trong thôn ghi nhận, bầu làm tổ trưởng tổ vay vốn của thôn, anh được các bậc phụ huynh trong xã lấy làm tấm gương răn dạy con cháu họ về sự tự chủ vươn lên xóa đói giảm nghèo ngay trên chính quê hương mình. Tấm gương chăm chỉ của anh được nhiều cô gái Mông và cả các cô gái của dân tộc khác để ý. Niềm vui nối tiếp niềm vui, đầu năm 2018, Sùng Seo Sừ đã nên duyên với Lừu Thị Liên, một cô gái vừa tròn đôi mươi, người cùng dân tộc Mông, thôn Tả Ngải Chồ. Đầu năm xóa cảnh độc thân, cuối năm với đôi bò giống và đàn lợn trong tay, mục tiêu thoát nghèo của Sừ chắc chắn sẽ hoàn thành.
Với nhiệm vụ giúp đỡ các hộ gia đình địa bàn biên giới phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững từ nay đến năm 2020, mỗi năm BĐBP Lào Cai sẽ giúp khoảng 80 hộ thoát nghèo, trong 5 năm tới sẽ là 400 hộ thoát nghèo. Những tấm gương thoát nghèo như Vù Seo Vư ở Trịnh Tường, Sùng Seo Vư ở Tả Gia Khâu là những hạt giống quý để cấp ủy, chính quyền địa phương nhân rộng ra trên toàn địa bàn. Đó cũng là những hành động cụ thể, thiết thực và đầy tính nhân văn của cán bộ chiến sỹ BĐBP đóng góp vào Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới mà toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang thực hiện.