Trong thời gian qua, tuy số vụ ngộ độc thực phẩm có giảm nhưng các vụ ngộ độc thường có quy mô lớn, số lượng người bị ngộ độc tăng. Nguyên nhân dẫn đến ngộ độc cũng dần thay đổi, các vụ ngộ độc do sử dụng các chất phụ gia gây ra cũng đang có chiều hướng gia tăng.
|
Bộ trưởng Bộ Y tế kiểm tra kinh doanh hóa chất tại chợ Kim Biên (TP.HCM). |
Theo Thanh tra Sở Y tế TP.HCM, trong năm 2011, ngành y tế đã tiến hành kiểm tra 32.585 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, đã phát hiện và xử phạt hành chính 1.463 cơ sở với số tiền hơn 4,9 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động 181 cơ sở, tịch thu và tiêu hủy gần 25 tấn thực phẩm các loại, 107 gói phụ gia thực phẩm.
Phụ gia thực phẩm là một ngành hàng rất quan trọng, bởi là nguyên liệu sản xuất các mặt hàng thực phẩm phục vụ cho nhu cầu ăn uống của con người; bằng mắt thường không thể kiểm soát, phát hiện được các loại phụ gia độc hại có trong thực phẩm. Do đó, nếu không kiểm soát tốt việc sử dụng và kinh doanh loại phụ gia này thì nguy cơ ngộ độc thực phẩm và bị các bệnh mãn tính khó có thể tránh khỏi. Theo quy định, hầu hết các loại hóa chất phụ gia phải được bảo quản ở nhiệt độ 15 - 20°C và không được để ánh nắng trực tiếp chiếu. Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế, các loại phụ gia dùng trong công nghiệp lẫn thực phẩm với đủ các loại hương liệu tạo mùi, hương liệu bột màu, rồi đến các chất làm cho thịt dẻo hơn, dai hơn, các chất tạo vị ngon… được bày bán tại chợ Kim Biên (quận 5) hầu hết đều không thực hiện đúng quy định trên.
Bà Lưu Thị Kim Nhung, Trưởng ban Quản lý chợ Kim Biên, cho biết: Hiện chợ có 17 hộ kinh doanh phụ gia thực phẩm, trong đó có 21 sạp nhưng vì điều kiện các sạp hàng ở chợ còn rất nhỏ nên không thể thực hiện được các quy định trên. Tuy nhiên, Ban quản lý chợ đã hướng dẫn các hộ kinh doanh trưng bày bao bì không hoặc bao bì chứa nước để làm hàng mẫu.
Ngoài ra, hiện một số hộ vẫn còn tình trạng kinh doanh chung phụ gia thực phẩm với phụ gia công nghiệp. Chiều 16/12, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM đã tiến hành kiểm tra và đình chỉ kinh doanh mặt hàng phụ gia thực phẩm đối với cơ sở hóa chất Đăng Hưng (số 3 Trang Tử, phường 14, quận 5) do cơ sở này kinh doanh phụ gia thực phẩm nhưng trong giấy phép đăng ký kinh doanh không có đăng ký ngành hàng và cơ sở không có giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP), điều kiện bảo quản không đạt, kinh doanh hóa chất chung với phụ gia thực phẩm.
Ông Thái Thanh Hải, Trưởng phòng Y tế quận 5, cho biết: Trên địa bàn quận 5 có khoảng 103 hộ kinh doanh hóa chất phụ gia, tuy nhiên mới chỉ có 36 hộ được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP. Ông Thái Thanh Hải còn nhìn nhận: Vẫn còn thực trạng sang chiết nhỏ lẻ phụ gia thực phẩm nên khó quản lý. Nhiều loại phụ gia thực phẩm không có nhãn hướng dẫn sử dụng, cách bảo quản, thời hạn sử dụng… Bên cạnh đó, theo quy định, người kinh doanh hóa chất thực phẩm và phụ gia thực phẩm đều phải có bằng cấp chuyên môn về hóa chất. Song, trên thực tế hầu hết tiểu thương kinh doanh hóa chất và phụ gia thực phẩm tại chợ Kim Biên nói riêng và khu vực quận 5 nói chung lại chưa có loại bằng cấp này.
Theo ông Nguyễn Công Khẩn, Cục trưởng Cục VSATTP, người kinh doanh các loại phụ gia thực phẩm cũng giống các dược sỹ đứng bán ở hiệu thuốc tây vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người. Bởi vậy, người kinh doanh phụ gia thực phẩm phải có một kiến thức nhất định về hóa học để tư vấn cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, đa số những người tham gia kinh doanh lĩnh vực này đều chưa có kiến thức nhất định về mặt hàng mình đang kinh doanh. Thậm chí, đọc đúng tên một loại hóa chất mình đang bán cũng còn khó.
Trong chuyến khảo sát thực tế của đoàn công tác Bộ Y tế về vấn đề VSATTP trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng việc quản lý và kinh doanh phụ gia thực phẩm cần phải có sự phối hợp của nhiều ngành. Vì vậy, Bộ Y tế sẽ xây dựng thông tư liên tịch để cùng giám sát và quản lý chất phụ gia. Trường hợp đơn vị kinh doanh nào cố tình vi phạm đề nghị cơ quan chức năng tịch thu giấy phép kinh doanh và công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Bài và ảnh: Đan Phương