Theo quyết định của Hội đồng xét xử sơ thẩm, các cáo buộc đối với ông Đinh Tiến Hùng về vai trò "người khởi xướng" trong vụ án "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên" bị bác bỏ. Chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Nguyễn Trung Dũng tuyên ông Đinh Tiến Hùng không có tội. Việc giải quyết các quyền, lợi ích hợp pháp của ông Đinh Tiến Hùng sẽ được tiến hành theo quy định của pháp luật.
Các bị cáo trong vụ án nhận các mức án tù khác nhau. Cụ thể: Bị cáo Lăng Đức Hân (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại Ngọc Tâm) bị kết án 19 năm tù; Nguyễn Văn Hậu (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tuyên Huy) 18 năm tù; Bùi Minh Đức (công nhân Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại Ngọc Tâm) 17 năm 6 tháng tù; Nguyễn Trọng Tuấn (Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tuyên Huy) 14 năm tù; Bùi Mạnh Hùng (Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tuyên Huy) 17 năm tù; Nguyễn Văn Báu (bảo vệ Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại Ngọc Tâm) 15 năm tù; Trần Đắc Việt (thủ kho vật liệu nổ Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại Ngọc Tâm) bị kết án 10 năm tù.
Các bị cáo Lưu Bằng Đoàn và Nguyễn Mạnh Hùng, đều là lao động tự do, bị tuyên án 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Ngoài ra, một số bị cáo còn bị áp dụng hình phạt tiền từ 50 đến 100 triệu đồng.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tuyên Huy, do ông Nguyễn Văn Hậu làm Giám đốc, có mỏ quặng ở xã Cảm Nhân, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái. Mỏ quặng này đã hết hạn và đang trong quá trình xin cấp phép lại.
Năm 2020, để chuẩn bị cho việc khai thác khi được cấp phép lại, Công ty Tuyên Huy đã hợp tác với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Ngọc Tâm của ông Lăng Đức Hân để mở một con đường vào khu mỏ. Trong quá trình thi công, ông Lăng Đức Hân phát hiện nhiều hầm lò cũ và quyết định nổ mìn để lấy đá làm đường, đồng thời kiểm tra có quặng chì - kẽm hay không; nếu có quặng sẽ tách riêng và tìm cách xử lý sau.
Tháng 10/2020, vì gặp khó khăn trong quá trình cấp lại giấy phép, ông Nguyễn Trọng Tuấn, Phó Giám đốc Công ty Tuyên Huy đã nói với ông Nguyễn Văn Hậu rằng có quen biết ông Đinh Tiến Hùng - lúc đó là Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn Yên Bái. Cả hai đã gặp nhau tại thành phố Yên Bái và thảo luận tại quán cà phê Đồng Tâm (đường Yên Ninh).
Theo cáo trạng, tại buổi gặp gỡ này, ông Hùng đã đề xuất sẽ giúp quan hệ và tạo điều kiện cho việc khai thác tài nguyên trái phép. Ông Hùng được chia 1/3 số tiền thu được từ hoạt động này.
Tháng 3, 4 năm 2021, Công an Yên Bái đã khởi tố các vụ án "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên" và "Sử dụng trái phép vật liệu nổ" dựa trên lời khai của các đối tượng, mặc dù ông Hùng không thừa nhận vai trò của mình trong vụ án. Hơn 1 năm sau, ông Hùng bị khởi tố với tư cách là "người khởi xướng" trong vụ "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên".
Thông qua quá trình thẩm định, khối lượng đất đá được xác định là "quặng chì - kẽm" có trị giá hơn 2 tỷ đồng và khoảng hơn 1.000 tấn. Ông Hùng được tại ngoại và áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm rời khỏi nơi cư trú.