Đó là nhận định của các đại biểu tham dự buổi tọa đàm “An toàn, hiệu quả trong chống buôn lậu thuốc lá địa bàn trọng điểm phía Nam” do Báo Công an nhân dân, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Tổng cục Cảnh sát- Bộ Công an phối hợp tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 7/9.
Theo đánh giá của Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, trong năm 2015, số lượng thuốc lá lậu vào Việt Nam hơn 1 tỷ bao (chiếm khoảng 25% thị trường nội địa). Thuốc lá lậu xuất hiện tràn lan ở hầu hết các tỉnh trên cả nước và gia tăng về số lượng, chủng loại. Nếu như trước đây, thuốc lá lậu chủ yếu là HERO, JET (giá khoảng 14.000 -18.000 đồng/bao) thì gần đây đã xuất hiện nhiều loại thuốc lá lậu giá rẻ, kém chất lương như: League, Luxury, Cambo, Ram Rainson (giá từ 2.700 - 4.000 đồng/bao) Mine, Gem (4.000 đồng/bao), Elephant (5.500 đồng/ bao)…
Các đại biểu tham dự tọa đàm cho rằng cần phải xử lý mạnh tay với các đối tượng buôn lậu thuốc lá. |
Tại các tỉnh biên giới phía Nam như Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang dù các lực lượng chống buôn lậu luôn nỗ lực song tình hình buôn lậu thuốc lá điếu chỉ tạm lắng trong một thời gian ngắn khi các đơn vị liên quan ra quân kiểm tra. Gần đây, hoạt động buôn lậu thuốc lá đang có dấu hiệu nóng trở lại. Theo đó, các đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu gần như công khai, thách thức các nỗ lực chống buôn lậu của các cơ quan chức năng vì siêu lợi nhuận.
Các đối tượng buôn lậu không chỉ mang vác, vận chuyển bằng phương tiện thô sơ như trước mà dùng cả ô tô, taxi, xe tải thậm chí xe biển số xanh hóa giá nhà nước. Tình trạng đối tượng buôn lậu tổ chức thành từng nhóm điều khiển xe máy chở hàng lậu di chuyển với tốc độ cao gây tai nạn cho người dân, gây bất bình trong dư luận. Nghiêm trọng và đáng ngại hơn là các đối tượng sẵn sàng chống trả lực lượng chống buôn lậu nếu như bị phát hiện, ngăn chặn. Trung tuần tháng 9 vừa qua, đã xảy ra một vụ đối tượng trong khi tổ chức cướp lại số thuốc lá lậu đã dùng cây đánh chết anh N. K. D, cán bộ đội QLTT số 1 Chi cục QLTT tỉnh Long An.
Đánh giá về tình hình buôn lậu thuốc lá tại các tỉnh biên giới, Trung tướng Đồng Đại Lộc, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, cho rằng tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép mặt hàng này đang diễn ra trên cả ba tuyến biên giới Trung Quốc, Lào và Campuchia. Thủ đoạn chủ yếu là nhập thuốc lá vào khu kinh tế cửa khẩu, hợp thức hóa việc bán hàng cho cư dân biên giới để vận chuyển vào nội địa. Thuốc lá từ Lào nhập lậu vào Việt Nam còn được các đầu nậu thuê người gửi cõng hàng hóa qua các trạm kiểm soát hoặc dùng thuyền máy vận chuyển hàng dọc theo bờ sông, lợi dụng trời tối, địa hình phức tạp đưa thuốc lá vào điểm tập kết và chia nhỏ, xé lẻ thuốc lá cất giấu hoặc gia cố trên các phương tiện xe khách, xe tải và các loại phương tiện khác. Các đầu nậu thường thuê người theo dõi lực lượng chức năng để báo cho đồng bọn tẩu tán hàng hóa khi các lực lượng chức năng tổ chức bắt giữ…
Tình trạng thuốc lá điếu ngoại nhập lậu vào với số lượng ngày càng tăng đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế đất nước, cụ thể là gây thất thu thuế nặng nề cho ngân sách. Nếu như năm 2012, con số thất thu thuế khoảng 6.500 tỉ đồng, sang năm 2013 là 6.700 tỉ đồng và hai năm gần đây, con số này đã lên đến 10.000 tỉ đồng mỗi năm; làm mất sản lượng nguyên liệu 18.000 tấn/năm (tương đương diện tích trồng 10.000 hecta); làm mất 5 triệu công lao động/năm của nông dân; mất việc làm của 600.000 công nhân lao động/năm và rất nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng khác.
Các chuyên gia nhận định, buôn lậu thuốc lá mang lại lợi nhuận cho giới buôn lậu chỉ đứng sau buôn bán ma túy. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến cuộc chiến chống thuốc lá ngoại nhập lậu vẫn sẽ còn tiếp tục cam go, quyết liệt.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về công tác phòng chống buôn lậu thuốc lá, thời gian qua, các địa phương mà trực tiếp là Ban chỉ đạo 389 và các lực lượng chống buôn lậu đã ra quân thực hiện quyết liệt ngay từ biên giới, kết hợp với ngăn đầu nậu từ bên trong và đã thu về những kết quả đáng ghi nhận.
Ông Nguyễn Thanh Toàn, Phó Cục trưởng Hải quan tỉnh Đồng Tháp, cho biết từ khi thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/10/2014 đến 15/9/2016, lực lượng chống buôn lậu Đồng Tháp đã bắt giữ 2.636 vụ, 922 đối tượng; xử lý hành chính 2.611 vụ với số tiền phạt 4,6 tỷ đồng; xử lý hình sự 25 vụ với 25 đối tượng.
Còn theo ông Võ Thiện Ngộ, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT Long An, qua 2 năm thực hiện Chỉ thị số 30 của Thủ tướng Chính phủ, các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh kiểm tra phát hiện và bắt giữ 4.288 vụ; khởi tố hình sự 56 vụ với 79 đối tượng, xử phạt hành chính 750 trường hợp với số tiền trên 6,5 tỷ đồng, xử lý tịch thu trên 4,8 triệu gói thuốc lá ngoại.
Tuy nhiên theo các lực lượng chức năng, so với lượng thuốc lá lậu tuồn vào, kết quả bắt giữ, xử lý hiện vẫn còn khá khiêm tốn. Trong đó, tỷ lệ xử lý hình sự các đối tượng buôn lậu còn rất ít, chưa đến 1% trên tổng số vụ bị bắt giữ hàng năm. Để công tác chống buôn lậu thuốc lá hiệu quả, các đại biểu cho rằng nhà nước cần xem xét về việc cho bổ sung thêm biên chế lực lượng; trang bị bổ sung các điều kiện vật chất để phục vụ công tác chống lậu và nhất là phải bảo vệ an toàn về con người trong quá trình thực thi công vụ, đồng thời có thể nâng lên mức xử lý hình sự để tăng tính răn đe đối với đối tượng buôn lậu.