Theo nguồn tin từ Bộ Công Thương, Việt Nam, ngày 12/11, tại Honolulu thuộc bang Hawai (Mỹ), các nhà lãnh đạo các nước Ôxtrâylia, Brunây, Chilê, Malaixia, Niu Dilân, Pêru, Xinhgapo, Hoa Kỳ và Việt Nam đã công bố những nét chính của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Đây là cột mốc quan trọng trong tầm nhìn chung của 9 quốc gia về việc thiết lập một hiệp định khu vực toàn diện và thuộc thế hệ mới, trong đó tiến hành tự do hóa thương mại và đầu tư, giải quyết các vấn đề thương mại mới và truyền thống cũng như các thách thức của thế kỷ 21.
Các nhà lãnh đạo tin tưởng rằng hiệp định này sẽ là một hình mẫu cho các hiệp định thương mại tự do trong tương lai, thúc đẩy các mối liên kết chặt chẽ giữa các nền kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và hỗ trợ tạo việc làm, mang lại mức sống cao hơn và giảm đói nghèo cho người dân tại mỗi nước thành viên.
Những nét chính của TPP gồm:
Thứ nhất, tiếp cận thị trường một cách toàn diện, theo đó hàng hóa của các nước thành viên được tiếp cận thị trường của nhau một cách toàn diện và miễn thuế, các hạn chế về dịch vụ được đồng loạt xóa bỏ nhằm tạo ra những cơ hội mới cho người lao động và doanh nghiệp cũng như những lợi ích trực tiếp cho người tiêu dùng.
Thứ hai, xây dựng một hiệp định khu vực toàn diện nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại và phát triển chuỗi sản xuất và cung ứng giữa các thành viên TPP, hỗ trợ mục tiêu tạo việc làm, nâng cao mức sống và cải thiện phúc lợi tại các nước thành viên.
Thứ ba, hình thành khung hiệp định trên cơ sở những thỏa thuận đã thực hiện trong khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và các diễn đàn khác và bằng việc đưa vào TPP 4 vấn đề mới và mang tính xuyên suốt gồm:
- Gắn kết môi trường chính sách: Thúc đẩy thương mại giữa các nước thành viên thông qua việc tạo ra môi trường trao đổi thương mại gắn kết và hiệu quả.
- Tạo thuận lợi thúc đẩy năng lực cạnh tranh và kinh doanh: Nâng cao năng lực cạnh tranh trong nước và khu vực của từng nền kinh tế TPP và thúc đẩy hội nhập kinh tế, tạo thêm việc làm trong khu vực thông qua phát triển chuỗi sản xuất và chuỗi cung ứng khu vực.
- Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Các cam kết sẽ giải quyết những quan ngại của doanh nghiệp vừa và nhỏ về khó khăn trong việc hiểu và vận dụng các hiệp định thương mại, khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ giao thương quốc tế.
- Phát triển: Tự do hóa thị trường một cách toàn diện và mạnh mẽ, cải thiện thương mại và đầu tư, tăng cường kỷ cương và những cam kết khác, bao gồm việc thiết lập cơ chế giúp các thành viên TPP thực thi hiệu quả và tận dụng được tối đa những lợi ích mà Hiệp định mang lại; qua đó góp phần tăng cường vai trò của những thể chế quan trọng đối với quản lý và phát triển kinh tế, từ đó góp phần đáng kể vào việc thúc đẩy những ưu tiên phát triển kinh tế của từng thành viên TPP.
Thứ tư, coi các vấn đề mới nổi lên trong thương mại toàn cầu như một phần của đàm phán TPP. Các công nghệ mới sẽ tạo ra những cơ hội mới cho thương mại và đầu tư giữa các thành viên, đồng thời cũng làm nảy sinh những vấn đề thương mại mới tiềm ẩn cần giải quyết để có thể thúc đẩy thương mại hàng hóa và dịch vụ, đảm bảo tất cả các nền kinh tế các nước TPP đều được hưởng lợi. Ngoài ra, các vấn đề thương mại liên quan tới tăng trưởng xanh cũng được xem xét nhằm đảm bảo các nước TPP tiếp tục giữ vị trí tiên phong trong lĩnh vực này.
Thứ năm, xây dựng TPP thành một hiệp định mở. Các nhóm đàm phán TPP đang thiết lập một cấu trúc, thể chế và quy trình cho phép hiệp định này tiếp tục phát triển để đáp ứng những tiến triển mới trong thương mại, công nghệ hoặc các vấn đề và thách thức mới nổi khác.
Trên cơ sở những tiến bộ đã đạt được, các nhà lãnh đạo 9 nước tham gia TPP cam kết dành những nguồn lực cần thiết để hoàn tất hiệp định mang tính biểu tượng này trong thời gian sớm nhất có thể. Hiện vẫn còn một số vấn đề nhạy cảm và khác biệt giữa các nước thành viên chưa được đàm phán và các nhà lãnh đạo đã nhất trí cùng tìm ra những cách thức phù hợp để giải quyết trong một gói cam kết tổng thể và cân bằng, trong đó tính đến sự đa dạng về trình độ phát triển của mỗi nước thành viên. Các nhà lãnh đạo cho rằng những tiến bộ đạt được sẽ giúp hướng tới mục tiêu cuối cùng là tự do hóa thương mại khu vực Thái Bình Dương. Các nhà lãnh đạo đã chỉ đạo các đoàn đàm phán nhóm họp vào đầu tháng 12 tới và sắp xếp lịch cho các phiên đàm phán tiếp theo trong năm 2012.
T.T