Nhân tố quan trọng nhất giúp Đảng Cộng sản Việt Nam luôn giữ vững vai trò lãnh đạo cách mạng

Nội dung trao đổi xoay quanh ý nghĩa lịch sử về sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam, vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong tiến trình đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước trong gần một thế kỷ qua, cũng như nhận định về những mục tiêu phát triển của đất nước Việt Nam trước ngưỡng cửa của kỷ nguyên mới, hướng tới trở thành nước phát triển vào năm 2045.

Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:

Ông đánh giá như thế nào về lịch sử và ý nghĩa sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam vào năm 1930 và vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam trong phong trào giải phóng dân tộc giai đoạn 1930 - 1945?

Cách đây gần 95 năm, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời với cương lĩnh chính trị đầu tiên của mình đã mở ra chương mới cho cách mạng Việt Nam, khởi đầu tiến trình đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc và tiến lên chủ nghĩa xã hội. Văn kiện cương lĩnh chính trị đầu tiên đã xác định được những nội dung cốt lõi của con đường cách mạng ở Việt Nam, đáp ứng được những yêu cầu bức thiết của lịch sử và trở thành ngọn cờ tập hợp, đoàn kết thống nhất các tổ chức cộng sản, các lực lượng cách mạng và toàn thể dân tộc, trong bối cảnh đất nước Việt Nam và cả Đông Dương đều là thuộc địa hay nằm dưới sự bảo hộ của thực dân Pháp.

Bên cạnh đó, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và việc chính đảng vô sản này đề ra chủ trương xác định cách mạng Việt Nam là một bộ phận của phong trào cách mạng thế giới, đã tranh thủ được sự ủng hộ to lớn của cách mạng thế giới, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại làm nên nhiều thắng lợi vẻ vang; đồng thời đóng góp tích cực vào sự nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ của nhân loại trên thế giới.

Là người đứng đầu Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng của Ban Chấp hành Trung ương CPP, chính đảng giữ vai trò lãnh đạo đất nước ở Campuchia từ năm 1979 đến nay, theo ông, sự kiện Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời vào năm 1930 có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước đầu thế kỷ 20, cũng như phong trào cách mạng ở Đông Dương, khu vực và trên thế giới?

Trên bình diện quốc tế, từ cuối thế kỷ 19, chủ nghĩa tư bản chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang chủ nghĩa đế quốc. Sự thống trị của chủ nghĩa đế quốc khiến đời sống nhân dân lao động trên thế giới trở nên cùng cực, mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa thực dân ngày càng gay gắt, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ, rộng khắp ở các nước thuộc địa.

Khu vực Đông Dương nói chung và Việt Nam, Campuchia hay Lào nói riêng cũng không ngoại lệ, trong thế kỷ 19, lần lượt rơi vào ách thống trị của thực dân Pháp, dẫn tới nhiều xáo trộn, thay đổi trong đời sống xã hội thông qua chính sách cai trị thực dân về mặt chính trị, kinh tế và văn hóa, phân hóa giai cấp và mâu thuẫn xã hội diễn ra ngày càng gay gắt. Tại Việt Nam, nhiều cuộc khởi nghĩa và phong trào đấu tranh của quần chúng chống thực dân Pháp xâm lược diễn ra mạnh mẽ nhưng đều thất bại, xã hội Việt Nam rơi vào khủng hoảng về đường lối cách mạng.

Tuy nhiên, chúng ta biết rằng với nỗ lực của nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc và những người yêu nước Việt Nam, khi những điều kiện cho sự ra đời của một đảng vô sản ở Việt Nam đã chín muồi, từ ngày 6/1 đến ngày 7/2/1930, Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đã diễn ra ở bán đảo Cửu Long thuộc Hong Kong (Trung Quốc). Sau đó, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 3 vào tháng 9 năm 1960, Đảng Cộng sản Việt Nam đã quyết định lấy ngày 3/2 dương lịch hằng năm làm ngày truyền thống.

Trong bối cảnh đó, sự kiện thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam được xem là bước ngoặt quan trọng của lịch sử cách mạng Việt Nam, quyết định đường hướng phát triển của đất nước và dân tộc Việt Nam, cũng như chấm dứt sự khủng hoảng, bế tắc về đường lối và tổ chức lãnh đạo của phong trào yêu nước ở Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ 20. Đó là kết quả của sự vận động, phát triển và thống nhất phong trào cách mạng trong cả nước, cũng như sự chuẩn bị công phu về mọi mặt của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và sự đoàn kết, nhất trí của các chiến sỹ tiên phong vì lợi ích của giai cấp, của dân tộc Việt Nam. Mặt khác, đó cũng là thành quả của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Marx - Lenin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành, đủ sức lãnh đạo cách mạng.

Từ góc độ nghiên cứu lịch sử nói chung và lịch sử đảng nói riêng, sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam với các thắng lợi liên tiếp sau đó trong công cuộc lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành độc lập trước thực dân, đế quốc không chỉ giải quyết cuộc khủng hoảng về đường lối đấu tranh giải phóng dân tộc ở Việt Nam, mà còn truyền cảm hứng cho các dân tộc thuộc địa khác trên thế giới, đặc biệt là ở hai nước láng giềng Campuchia và Lào. Ở phần còn lại của xứ Đông Dương lúc bấy giờ, các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc cũng hình thành với quy mô và hình thức khác nhau, cả trên mặt trận chính trị và vũ trang.

Trong tiến trình lịch sử đó, chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954 trước chế độ thực dân Pháp được xem là thắng lợi quyết định và mang tính lịch sử của lực lượng Việt Minh dưới sự lãnh đạo lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, khiến Chính phủ Pháp buộc phải ký hiệp định hòa bình trao trả độc lập hoàn toàn cho đất nước Việt Nam. Nền độc lập trọn vẹn của Campuchia và Lào cũng được Pháp công nhận và từ đó, cuộc chiến tranh ở Đông Dương cũng chấm dứt hoàn toàn.

Ông đánh giá thế nào về vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong công cuộc đổi mới đất nước, cũng như cuộc chiến chống tham nhũng, chủ trương tinh gọn bộ máy đang được triển khai sâu rộng và quyết liệt ở Việt Nam. Theo ông, đâu là yếu tố quan trọng nhất giúp Đảng Cộng sản Việt Nam luôn giữ vững vai trò lãnh đạo cách mạng?

Ngay từ khi thành lập vào năm 1930, trong cương lĩnh chính trị đầu tiên của mình, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chủ trương tiến hành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, do giai cấp công nhân lãnh đạo, tiến lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa. Trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng gần một thế kỷ qua, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo dân tộc Việt Nam trải qua những chặng đường lịch sử quan trọng.

Đó là công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc sau gần một thế kỷ dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, rồi cuộc kháng chiến trường kỳ chống đế quốc Mỹ kéo dài 21 năm, tiến tới thống nhất đất nước vào tháng 4 năm 1975. Sau đó là cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc và biên giới Tây Nam, cùng với nhân dân Campuchia tiến hành công cuộc lật đổ chế độ diệt chủng do Pol Pot đứng đầu, tiến hành công cuộc tái thiết đất nước trong bối cảnh bị bao vây cấm vận... Thế nhưng, trong suốt tiến trình đấu tranh gian khổ đó, dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam luôn kiên định, trung thành với mục tiêu lý tưởng và con đường chủ nghĩa xã hội.

Trong số những điểm nhấn về vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong gần 95 năm qua, tôi muốn đề cập đến dấu mốc năm 1986, một cột mốc lịch sử đánh dấu thời điểm Việt Nam bắt đầu tiến hành công cuộc Đổi mới, trong bối cảnh tình hình quốc tế hết sức phức tạp, hệ thống chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu rơi vào khủng hoảng trầm trọng, trật tự thế giới thay đổi.

Giữa bộn bề khó khăn đó, Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn xác định lấy chủ nghĩa Marx - Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và là kim chỉ nam cho hoạt động của mình, phù hợp với điều kiện thực tế của cách mạng Việt Nam để thực hiện thắng lợi mục tiêu nhất quán và xuyên suốt của mình, đó là lãnh đạo nhân dân xây dựng nước Việt Nam dân chủ, giàu mạnh theo con đường xã hội chủ nghĩa, hướng tới mục tiêu cuối cùng là lý tưởng cộng sản chủ nghĩa. Đây thực sự là dấu ấn sáng tạo hết sức mới mẻ của Đảng Cộng sản Việt Nam, như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh trong bài viết "Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam".

Trong tác phẩm trên, mục tiêu của Đảng Cộng sản Việt Nam và giá trị đích thực của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đã được cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, đó là “một xã hội mà trong đó sự phát triển là thực sự vì con người... sự phát triển về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội... hệ thống chính trị mà quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân”.

Theo tôi, đây không chỉ là mục tiêu mang tính nhân văn của Đảng Cộng sản Việt Nam, không chỉ là khát vọng của nhân dân Việt Nam, không chỉ là tôn chỉ mục đích để cán bộ, đảng viên của Đảng Cộng sản Việt Nam phấn đấu, trưởng thành; mà còn là vũ khí để đập tan luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch hòng cản trở Việt Nam đi theo con đường phát triển của riêng mình.

Tôi cho rằng việc luôn kiên định con đường chủ nghĩa xã hội với mục tiêu lý tưởng và giá trị đích thực nêu trên chính là nhân tố quan trọng nhất giúp Đảng Cộng sản Việt Nam luôn giữ vững vai trò lãnh đạo cách mạng. Lịch sử cho thấy mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong gần 95 năm qua đều bắt nguồn từ sự kiên định của Đảng Cộng sản Việt Nam, xuất phát từ chính sức mạnh, khát vọng và niềm tin của nhân dân Việt Nam đối với chủ nghĩa xã hội - con đường phát triển tất yếu của cách mạng Việt Nam. Đây là một trong những bài học lớn và cũng là di sản vô giá của cách mạng Việt Nam.

Đảng Cộng sản Việt Nam xác định đất nước đang đứng trước ngưỡng cửa của kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Ông đánh giá ra sao về những mục tiêu Việt Nam đặt ra cho giai đoạn tới?

Như đã đề cập ở phần trên, nhờ thực hiện đường lối đổi mới từ giữa thập niên 1980, nền kinh tế Việt Nam bắt đầu phát triển và phát triển liên tục với tốc độ tương đối cao trong gần 4 thập kỷ qua với mức tăng trưởng bình quân hàng năm đạt khoảng 7%. Từ đó, quy mô Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam không ngừng mở rộng, đến năm 2024 đạt 476 tỷ USD, trở thành nền kinh tế lớn thứ năm trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), trong khi thu nhập bình quân đầu người tăng khoảng 20 lần, lên mức 4.700 USD.

Các chỉ số thống kê cho thấy từ năm 2008, Việt Nam đã rời khỏi nhóm các nước có thu nhập thấp, trong khi tỷ lệ hộ nghèo cũng giảm mạnh, từ 58% vào năm 1993 xuống còn dưới 3% năm 2023, tức giảm khoảng 55% tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều sau 30 năm.

Từ một quốc gia nghèo nàn, lạc hậu, trình độ phát triển thấp và bị bao vây, cấm vận, Việt Nam đã vươn lên trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình, hội nhập sâu rộng vào nền chính trị thế giới, nền kinh tế toàn cầu, nền văn minh nhân loại, đảm nhiệm nhiều trọng trách quốc tế. Đến nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia vùng lãnh thổ trên thế giới, có quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với 30 nước, bao gồm toàn bộ các quốc gia thành viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và nhóm nước có nền kinh tế phát triển (G7).

Trên danh nghĩa quốc gia láng giềng có quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết và hợp tác với Việt Nam, cá nhân tôi và nhân dân Campuchia vui mừng chứng kiến những thành tựu to lớn mà nhân dân Việt Nam đã và đang đạt được, như lãnh đạo cấp cấp hai nước đã nhiều lần khẳng định “Thành công của Việt Nam cũng chính là thành công của Campuchia và ngược lại”.

Trên tinh thần đó, tôi tin rằng dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam, với đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ quốc tế trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng cùng có lợi, nhân dân Việt Nam sẽ tự tin bước vào kỷ nguyên mới, hướng tới mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, trở thành quốc gia phát triển vào giữa thế kỷ 21 này.

Trân trọng cảm ơn ông!\