Mỹ và Ixraen bất đồng về "giới hạn đỏ" đối với Iran

Ixraen cho rằng những tiến bộ hạt nhân của Iran là mối đe dọa tiềm tàng đối với con người, và khẳng định họ có quyền tự quyết trong việc bảo vệ Nhà nước Do Thái.

Các quan chức Ixraen cho biết họ đang nghiên cứu tiến hành sớm kế hoạch tấn công quân sự (nhằm vào chương trình hạt nhân của Têhêran). Các quan chức Ixraen tin rằng nếu Iran tiếp tục đạt được thêm tiến bộ trong chương trình hạt nhân, họ sẽ đủ khả năng làm giàu urani (vượt quá 90%) đủ để chế tạo vũ khí và có khả năng sở hữu thiết bị hạt nhân trong vòng vài tháng sau đó.

Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Ixraen Benjamin Netanyahu hiện đang bất đồng sâu sắc trong việc quyết định thời điểm cần thiết để tiến hành các hành động quân sự nhằm vào chương trình hạt nhân của Iran. Người ta cho rằng cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo này trong ngày 5/3 tại Oasinhtơn sẽ ít có khả năng cải thiện tình hình.

Mặc dù Tổng thống Obama đã khẳng định sẽ có biện pháp cứng rắn hơn trong vấn đề Iran nhưng hai đồng minh này vẫn bất đồng xung quanh "giới hạn đỏ" mà Têhêran không được phép "vượt qua", cũng như chưa thống nhất được khung thời gian tiến hành hành động can thiệp quân sự (nếu có).

Tổng thống Obama yêu cầu phía Ixraen kiềm chế việc tấn công vào các căn cứ hạt nhân của Iran. Các quan chức Mỹ cho rằng tình hình hiện không ở mức báo động. Họ nói rằng mặc dù Iran vẫn đang "cố tình" che giấu chương trình hạt nhân, song hiện không có nguồn tin tình báo nào cho thấy nước này đã có những quyết định cuối cùng để theo đuổi vũ khí hạt nhân.

Ngày 4/3, tại Oasinhtơn, Tổng thống Obama cũng cảnh báo về sự nguy hiểm của "những đồn đoán mơ hồ" về một cuộc chiến nhằm vào Iran, ông nói rằng "sự hăm dọa" này là phản tác dụng, bởi nó đã đẩy giá dầu mỏ thế giới tăng cao, đồng thời gia tăng nhu cầu xuất khẩu dầu mỏ Iran. Đây có thể được coi là thông điệp dành cho Thủ tướng Ixraen Netanyahu và các lãnh đạo Ixraen khác.

Bộ trưởng Quốc phòng Ixraen Ehud Barak cảnh báo rằng Iran đang nỗ lực xây dựng "vùng miễn nhiễm" (căn cứ dưới lòng đất) giúp Têhêran đủ khả năng bảo vệ chương trình hạt nhân trước các cuộc không kích của Ixraen. Tuy nhiên, Mỹ cho biết, họ đủ khả năng phá hủy toàn bộ các cơ sở hạt nhân của Têhêran.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ "Đại Tây Dương" (Mỹ) ngày 2/3, ông Obama cảnh báo, trong trường hợp cần thiết (cụ thể, nếu Iran vượt qua ranh giới cho phép), Mỹ sẽ tấn công triệt phá chương trình hạt nhân của quốc gia này. Mặc dù các quan chức Mỹ khẳng định rằng ông Obama sẽ không công khai đề ra "giới hạn" mới cho Iran trong chuyến thăm của ông Netanyahu, song họ không loại trừ khả năng Tổng thống Obama sẽ có những động thái bí mật nhằm xoa dịu mối lo ngại của Ixraen.
Tuy nhiên, các quan chức không cho rằng Thủ tướng Netanyahu sẽ cam đoan với ông Obama là Ten Avíp sẽ tham khảo ý kiến của Oasinhtơn - nguồn hỗ trợ quân sự lớn nhất của họ - trước khi tiến hành tấn công Iran. Thậm chí nếu ông Obama cam đoan với ông Netanyahu rằng Mỹ đủ hỏa lực để phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran, thì các quan chức Ixraen cũng nói rõ rằng họ không thể chỉ dựa vào lời cam kết ấy.

Trong bối cảnh trên, trong chính quyền Obama hiện có ý kiến cho rằng việc "mập mờ" xung quanh kế hoạch tấn công quân sự của Ixraen có thể là lựa chọn tốt nhất cho Mỹ, bởi bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Mỹ trở thành "đồng phạm" (với Ixraen) đều có thể sẽ thổi bùng lên làn sóng chống Mỹ trong thế giới Hồi giáo.

TTK