Theo bản đồ chiến trường nguồn mở, quân đội Nga đang áp sát thành phố chiến lược Pokrovsk ở phía Đông Ukraine, làm dấy lên nghi ngờ về hy vọng của Ukraine rằng cuộc tấn công xuyên biên giới vào miền Tây nước Nga của họ sẽ khiến Moskva phải giảm quy mô tấn công ở những nơi khác dọc theo chiến tuyến ở Ukraine.
Các bản đồ dựa trên cảnh quay chiến đấu và hình ảnh vệ tinh cho thấy, sau khi chiếm được một số ngôi làng trong khu vực và tiến dọc theo tuyến đường sắt, lực lượng Nga hiện đã cách Pokrovsk, một trong những thành trì phòng thủ chính của Ukraine ở khu vực Donetsk khoảng 13km.
Việc chiếm được thành phố này sẽ đưa Nga tiến một bước gần hơn tới mục tiêu lâu dài của họ là chiếm toàn bộ khu vực Donetsk, nơi họ đã giành phần lớn quyền kiêm soát.
Pokrovsk, thành phố có dân số trước chiến tranh khoảng 60.000 người, nằm trên con đường huyết mạch nối nhiều thành phố tạo thành vòng cung phòng thủ bảo vệ phần Donetsk vẫn do Ukraine nắm giữ.
Tình hình hiện tại nghiêm trọng đến mức chính quyền quân sự thành phố đã kêu gọi người dân rời đi dù chưa ban hành lệnh chính thức. Serhii Dobriak, người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự, cho biết hôm 15/8: “Kẻ thù đang nhanh chóng tiếp cận vùng ngoại ô Pokrovsk. Việc sơ tán đang được tiến hành trong cộng đồng. Đừng trì hoãn!”
Việc quân đội Nga tiến về Pokrovsk là một lời nhắc nhở rằng, mặc dù lực lượng Ukraine đã tấn công và có những bước tiến ở tỉnh Kursk, miền Tây nước Nga, nhưng họ vẫn đang mất dần lãnh thổ trên đất nước của mình. Binh sĩ Ukraine ở mặt trận miền Đông nói rằng giao tranh ở đó chưa hề giảm bớt và họ vẫn bị quân đội Nga áp đảo về quân số và hỏa lực.
Các chuyên gia quân sự cho rằng một mục tiêu của cuộc tấn công xuyên biên giới bất ngờ mà Ukraine bắt đầu hôm 6/8 ở Kursk là buộc Moksva phải chuyển quân khỏi tiền tuyến ở Ukraine để củng cố khu vực biên giới của mình. Nhưng cho đến nay, Nga chỉ rút một số lượng hạn chế các đơn vị khỏi chiến trường Ukraine, thay vào đó họ tìm cách chống lại các cuộc tấn công bằng những đơn vị chiến đấu ít kinh nghiệm hơn ở trong nước.
Các quan chức Mỹ phát biểu giấu tên với tờ New York Times nói thêm rằng Ukraine đã rút lực lượng dự bị cho cuộc tấn công xuyên biên giới, có nghĩa là Kiev có thể gặp khó khăn hơn trong việc tăng cường quân đội ở mặt trận phía Đông.
Sức ép lên tiền tuyến ở Ukraine vẫn giữ nguyên
Thibault Fouillet, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng, một trung tâm nghiên cứu của Pháp, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng cuộc tấn công của Ukraine vào Nga “không ảnh hưởng đến sự cân bằng tổng thể của tiền tuyến”. Ông nói, bất chấp diễn biến mới ở Kursk, đặc điểm chính của chiến trường Ukraine – quân đội Nga tiến chậm nhưng đều đặn thông qua các cuộc tấn công khốc liệt – vẫn được giữ nguyên.
Tuần này, binh lính Ukraine cho biết, việc Ukraine xâm nhập vào Nga đã không khiến các cuộc tấn công của Nga ở khu vực Donetsk bị ngừng hay chậm lại. Serhiy Tsehotskiy, một sĩ quan của Lữ đoàn cơ giới số 59, nói với truyền thông Ukraine hôm 16/8 rằng lực lượng Nga đã nỗ lực tấn công thị trấn Novohrodivka, nằm trên tuyến đường sắt vào Pokrovsk trong đêm.
Ông Tsehotskiy nói: “Các nỗ lực tấn công và tiến quân không dừng lại trong một phút và giao tranh vẫn tiếp tục suốt ngày đêm”.
Hôm 15/8, Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine cho biết Pokrovsk và các thị trấn lân cận khác đang “đối mặt với các cuộc tấn công dữ dội nhất của Nga”.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một cơ quan cố vấn có trụ sở tại Washington chuyên theo dõi diễn biến chiến trường, cùng ngày viết rằng: “Các lực lượng Nga đang duy trì nhịp độ tấn công tương đối cao” ở khu vực Donetsk. Khi làm như vậy, bộ chỉ huy quân sự Nga đã chứng minh rằng họ “tiếp tục ưu tiên những tiến bộ ở miền đông Ukraine ngay cả khi Ukraine đang gây áp lực lên các lực lượng Nga” ở khu vực Kursk.
Các quan chức Mỹ cho biết, nỗ lực kéo dài nhiều tháng của Nga ở miền Đông Ukraine có thể có tầm quan trọng to lớn đối với Tổng thống Vladimir Putin sau cuộc tấn công xuyên biên giới bước đầu thành công của Ukraine. Nhà lãnh đạo Nga bối rối trước thất bại của lực lượng gần biên giới, khi lực lượng Ukraine gặp ít sự kháng cự và nhanh chóng di chuyển qua các tuyến phòng thủ và làng mạc của Nga. Trong bối cảnh đó, một chiến thắng trên chiến trường trước Ukraine để trấn an công chúng Nga về chiến lược của ông Putin ở đó là rất quan trọng – theo các nhà phân tích.
Ukraine chững bước ở Kursk
Bản đồ chiến trường do các viện và nhóm độc lập khác biên soạn cho thấy quân đội Ukraine chỉ đạt được những bước tiến nhỏ ở khu vực Kursk trong ngày qua, chiếm được ít nhất một ngôi làng và tấn công một số ngôi làng khác. Tướng Oleksandr Syrsky, tư lệnh quân đội Ukraine, cho biết hôm 16/8 rằng giao tranh vẫn tiếp diễn gần Malaya Loknya, một ngôi làng cách biên giới Ukraine khoảng 13km. Khẳng định của ông không thể được xác minh độc lập.
Tuy nhiên, giờ đây binh sĩ Ukraine đang phải đối mặt với sự kháng cự lớn hơn từ các lực lượng được tăng cường của Nga và đang tiến chậm hơn khi tìm cách củng cố lợi ích của mình. Chuyên gia quân sự Fouillet cho rằng để giữ lãnh thổ đã chiếm giữ ở Nga, Ukraine sẽ phải gửi thêm binh lính và vũ khí, trong khi đối mặt với nguy cơ làm suy yếu các phòng tuyến của họ ở những nơi khác trên chiến trường.
Những người lính chiến đấu ở khu vực Donetsk cho biết họ rất phấn khích trước cuộc tấn công vào Nga. Nhưng họ cũng lo ngại chiến dịch này sẽ sử dụng hết vũ khí và đạn dược mà họ cực kỳ cần. Một chỉ huy đóng tại điểm nóng ở mặt trận phía Đông cho biết lữ đoàn của ông có không đến 4 khẩu súng cối để bảo vệ vị trí và mỗi khẩu chỉ có thể bắn 10 quả đạn mỗi ngày.
Tầm quan trọng của Pokrovsk
Trong cuộc chiến tranh giành Pokrovsk, các nhà phân tích quân sự cho rằng quân đội Ukraine sẽ chiến đấu hết mình để bảo vệ thành phố và ngăn chặn việc để mất địa bàn chiến lược này. Pokrovsk đã bị biến thành nơi đồn trú quân sự trong chiến tranh, với nhiều binh sĩ Ukraine ở lại đó để nghỉ ngơi sau khi luân chuyển ra mặt trận hoặc chuẩn bị cho các chiến dịch trong tương lai.
Pokrovsk cũng là một trung tâm hậu cần của quân đội Ukraine vì nó nằm trên con đường huyết mạch nối một số thành phố do Ukraine nắm giữ trong khu vực, bao gồm Kramatorsk, Kostiantynivka và Sloviansk. Quốc lộ T054 đã nằm trong tầm tấn công của pháo binh và thiết bị bay không người lái của Nga, nhưng quân đội Ukraine vẫn tiếp tục sử dụng nó.
Các nhà phân tích quân sự cho rằng Ukraine đã chuẩn bị các tuyến hào phòng thủ và hào chống xe bọc thép xung quanh Pokrovsk, điều này có thể làm chậm bước tiến của quân Nga. Nhưng liệu những phòng tuyến này cuối cùng có trụ được hay không thì vẫn còn phải xem. Chính quyền quân sự thành phố vẫn chưa ra lệnh sơ tán và chỉ kêu gọi người dân rời đi. Volodymyr Nikulin, một sĩ quan cảnh sát ở Pokrovsk, cho biết khoảng 40.000 người vẫn còn ở trong thành phố. Chính quyền quân sự Pokrovsk hôm 15/8 cho biết: “Kẻ thù đang tiến với tốc độ chóng mặt, và thời gian đóng gói đồ đạc cá nhân, rời đi đến những vùng an toàn hơn đang ngày càng cạn kiệt. Sơ tán là cơ hội duy nhất để cứu bản thân và những người thân yêu của bạn!”