Gánh nặng của hy vọng

Bà Harris, 59 tuổi, là ứng cử viên duy nhất trong cuộc bỏ phiếu trực tuyến kéo dài 5 ngày của 4.700 đại biểu đảng Dân chủ. Là người phụ nữ da màu và gốc Á đầu tiên giành được đề cử của một đảng lớn, tại đại hội tới đây của đảng Dân chủ, bà sẽ chính thức được trao lá phiếu đại diện cho đảng trong cuộc đua vào Nhà Trắng. 

Kể từ khi Tổng thống Joe Biden quyết định rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng ngày 21/7, bà Harris đã nhanh chóng củng cố được sự ủng hộ trong đảng Dân chủ và từ các nhà tài trợ lớn, đồng thời khơi dậy một nguồn năng lượng mới trong các nhóm cử tri trẻ. Dù mới bước vào cuộc đua, nhưng bà Harris đang ngày càng chứng tỏ là đối thủ đáng gờm đối với ứng cử viên Trump của đảng Cộng hòa. Êkíp vận động tranh cử cho biết bà vận động được 200 triệu USD riêng trong tuần đầu ứng cử và tổng cộng 310 triệu USD trong hai tuần cuối tháng 7. Đây là con số vượt trội so với số tiền mà chiến dịch tranh cử của cựu Tổng thống Trump có được trong toàn bộ tháng 7 là 139 triệu USD.

Kết quả các cuộc thăm dò dư luận mới đây cũng cho thấy bà Harris đã xác lập được vị thế thuận lợi hơn Tổng thống Biden. Gần đây nhất, trong cuộc thăm dò từ ngày 30/7 - 2/8 của CBS News, bà Harris đã vươn lên dẫn trước cựu Tổng thống Trump 1% trên toàn quốc và chia đều phiếu với ứng cử viên đảng Cộng hòa tại các bang "chiến địa". Tuy có sai số 2,1%, kết quả thăm dò trên vẫn thu hút sự chú ý của dư luận, vì Tổng thống Biden chưa bao giờ ngang bằng với ông Trump tại các bang quan trọng trong suốt quá trình tranh cử nhiệm kỳ tổng thống lần thứ hai. Thậm chí, trước khi rút lui, ông còn bị cựu Tổng thống Trump dẫn trước trung bình tới 4% tại 7 bang chiến trường quan trọng nhất.

Đánh giá về Phó Tổng thống Harris, giới quan sát cho rằng nữ chính khách này đang nắm giữ một số lợi thế rõ ràng khi nằm trong danh sách ứng cử viên chiến thắng vào năm 2020 và là người nhận được hàng triệu phiếu ủng hộ trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024. Ngoài ra, bà đã vận động tranh cử trong nhiều tháng tại các bang dao động, là gương mặt đại diện cho nỗ lực thúc đẩy quyền phá thai của phụ nữ.

Ngoài những con số ấn tượng kể trên, một dấu hiệu quan trọng phản ánh vị thế của Phó Tổng thống Harris chính là sự lúng túng của đội ngũ truyền thông của cựu Tổng thống Trump. Một số trang báo Mỹ như New York Times, Washington Post, MSNBC News đánh giá chiến dịch tranh cử của ông Trump hiện vẫn chưa tìm ra chiến lược phù hợp để công kích bà Harris. Điểm yếu của Tổng thống Biden là vấn đề tuổi tác nay không thể áp dụng đối với bà Harris, thậm chí có thể trở thành điểm yếu của chính ông Trump trong những tháng còn lại của cuộc đua vào Nhà Trắng. Có 64% số người được hỏi cho biết bà Harris đủ minh mẫn để đảm nhiệm vai trò điều hành đất nước, trong khi con số này với ông Trump là 51%.

Tại thời điểm chỉ còn chưa đầy 100 ngày nữa là đến cuộc tổng tuyển cử, chiến dịch tranh cử của ông Trump phải "xoay trục" để tìm ra một thông điệp mới nhằm lôi kéo sự ủng hộ của cử tri, khi phải đối đầu với một ứng cử viên của đảng Dân chủ trẻ tuổi hơn và năng động hơn. Trong khi đó, thông điệp vận động mới của bà Harris, chỉ trích cựu Tổng thống Trump và đội ngũ của ông là những người “kỳ quặc”, lại nhận được sự hưởng ứng khá tích cực của dư luận, đặc biệt là trên các nền tảng mạng xã hội. Các trang báo nhận định việc cựu Tổng thống Trump đột ngột yêu cầu thay đổi bên điều phối cuộc tranh luận với bà Harris, từ hãng tin “tương đối trung dung” ABC News sang hãng tin “khá bảo thủ” Fox News, chính là lời “nhận thua” của ông Trump trong cuộc “cọ xát” đầu tiên giữa hai bên.

Tuy nhiên, vẫn còn những trở ngại lớn mà tân ứng cử viên đảng Dân chủ phải vượt qua. Trở ngại lớn đầu tiên là bước vào cuộc đua muộn màng, trong khi ông Trump đã bắt đầu sớm hơn rất nhiều, kể từ năm 2022, nên đã có nhiều tháng để thành lập êkíp vận động tranh cử, hiện đang điều hành chiến dịch được xem là rất hiệu quả. Trái lại, bà Harris chỉ là nhân vật “thế chân”, chỉ có chưa đầy 4 tháng để gây dựng hình ảnh ứng cử viên và nỗ lực vận động sự ủng hộ của cử tri. Chưa kể cho dù bà Harris có sự ủng hộ của đảng Dân chủ để ra tranh cử, chắc chắn sự ủng hộ đó chưa thể so với sự hậu thuẫn sâu rộng mà đảng Cộng hoà dành cho ông Trump sau cả một hành trình dài.

Trong bối cảnh như vậy, việc lựa chọn người đồng hành sắp tới sẽ rất quan trọng đối với bà Harris hay bất cứ một ứng cử viên nào khác. Việc lựa chọn người liên danh chắc chắn là cơ hội lý tưởng để bà Harris mở rộng cơ sở cử tri, khi chọn ra người có thể thu hút những cử tri khác ngoài cơ sở cử tri của bà. Mới đây, một số nguồn tin cho biết bà Harris đã thu hẹp danh sách ứng cử viên liên danh xuống còn 2 người là Thống đốc bang Pennsylvania Josh Shapiro và Thống đốc bang Minnesota Tim Walz.

Ngoài ra, các chuyên gia phân tích bầu cử Mỹ và cả một số chiến lược gia của phe bà Harris, đang cảnh báo rằng những kết quả mà một ứng cử viên thu được trong giai đoạn “tuần trăng mật” không phải là chỉ dấu đáng tin cậy cho cục diện bầu cử tổng thống. Bài toán lớn đặt ra đối với Phó Tổng thống Harris trong những tuần tới là làm sao để duy trì quỹ đạo tích cực của chiến dịch tranh cử. Cử tri Mỹ sẽ dần mất đi tâm lý phấn khích nhất thời sau sự xuất hiện của một ứng cử viên tổng thống mới, và sẽ bắt đầu hướng sự chú ý đến những thiếu sót và hạn chế của bà Harris trong các cương vị phó tổng thống và thượng nghị sĩ bang California, nhất là trong chiến dịch tranh cử tổng thống bất thành năm 2020. Đảng Cộng hòa sẽ từng bước lấy lại thế chủ động, với những thông điệp công kích nhắm vào sự nghiệp chính trị và đời sống cá nhân của bà Harris. Ngoài ra, căng thẳng leo thang tại khu vực Trung Đông và những lựa chọn chính sách của Tổng thống Biden đối với Israel cũng có thể khiến bà Harris bị ảnh hưởng liên đới.