Đã 20 năm trôi qua, nhưng nhiều người dân Nam Phi vẫn còn nhớ rõ niềm hãnh diện khi được đi bỏ phiếu trong cuộc tổng tuyển cử dân chủ đầu tiên nhằm quyết định vận mệnh của đất nước. Với chiến thắng vang dội của Đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) - chiếm 62,65% số phiếu bầu, cuộc sống của người dân Nam Phi bắt đầu chuyển một sang trang mới. Sự kiện trên đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid tàn bạo, từng được cộng đồng quốc tế xem là nỗi hổ thẹn của nhân loại trong suốt 7 thập kỷ. Một chế độ mới dựa trên nền tảng tự do và dân chủ đã được thiết lập, trong đó tất cả mọi người đều được bình đẳng, hướng tới xây dựng một xã hội thống nhất, không phân biệt chủng tộc, giới tính, tôn trọng nhân quyền và nhân phẩm.
Cuộc sống của người dân Nam Phi bắt đầu chuyển một sang trang mới. |
Ngày 27/4/1994 là ngày Quốc khánh của đất nước tươi đẹp nằm ở cực Nam châu Phi. Để có được ngày vinh quang đó, ANC - dưới sự lãnh đạo của chính trị gia kiệt xuất Nelson Mandela - đã kiên trì và khôn khéo trong quá trình đàm phán kéo dài hai năm với chính phủ của cựu Tổng thống F.W. de Klerk về hệ thống chính trị tương lai của đất nước, với kết quả là sự ra đời của bản Hiến pháp tạm thời vào năm 1993, mở đường cho cuộc tổng tuyển cử lịch sử.
Nhân dân Nam Phi đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công cuộc xây dựng chế độ mới. Năm 1994, Chính phủ do vị Tổng thống da đen đầu tiên Nelson Madela lãnh đạo đã "kế thừa" từ chế độ Apartheid một nền kinh tế què quặt do bị cộng đồng quốc tế cấm vận và không hề có sự tham gia của người da đen. Bất chấp những thách thức to lớn đó, tăng trưởng kinh tế trong 20 năm qua vẫn đạt mức trung bình 3,2%, đưa Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng gấp ba lần, từ mức 136 tỷ USD lên 385 tỷ USD.
Phát biểu tại lễ tổng kết 20 năm xây dựng đất nước, Tổng thống Jacob Zuma cho biết Nam Phi đã thực hiện nhiều chính sách quyết liệt nhằm xóa bỏ tàn dư của chủ nghĩa Apartheid, trong đó có chính sách tăng cường sức mạnh kinh tế cho người da đen. Theo Tổng thống Zuma, trong 20 năm qua đã có khoảng 250.000 người dân Nam Phi được hưởng lợi từ Chương trình phân phối lại ruộng đất, theo đó 9,4 triệu hécta đã được phân phối lại cho nông dân.
Điều kiện sống của một bộ phận lớn dân cư đã được cải thiện với hàng triệu người nghèo được hưởng những dịch vụ cơ bản như nhà cửa, điện, nước và vệ sinh. Gần 16 triệu người khó khăn - đặc biệt là người già, người tàn tật và trẻ em - hiện đang được hưởng trợ cấp xã hội, tăng hơn 7 lần so với năm 1994. Các lĩnh vực giáo dục và y tế cũng có những bước cải thiện đáng kể, an sinh xã hội được tăng cường.
Giáo sư Steven Friedman, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Dân chủ tại Đại học Rhodes và Đại học Johannesburg, nhận xét: "Xã hội Nam Phi giờ đây đã sung túc hơn 20 năm về trước. Người da đen đã được tự do đi lại và có thêm cơ hội tìm việc làm. Một tầng lớp trung lưu mới đã nổi lên và mọi người được tự do thể hiện mình".
Trò chuyện với phóng viên TTXVN tại Nam Phi, bà Thandi Sidzana, một người dân từ thành phố Soweto, xúc động nói: "Nhờ có ông Mandela và ANC mà ngày nay tôi có công ăn việc làm, có nhà cửa và có thể đi đến bất cứ nơi nào tôi muốn". Trong khi đó, ông Christ Nkosi từ thành phố Johannesburg thổ lộ: "Đảng Đại hội Dân tộc Phi, đứng đầu là lãnh tụ Nelson Mandela, đã giải phóng dân tộc khỏi một chế độ trong đó tôi bị khinh bỉ chỉ vì có nước da màu đen. Từ 20 năm nay, tôi đã có thể ngủ yên…Ác mộng đã lùi vào dĩ vãng…"
Tuy nhiên, Nam Phi hiện đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng, trong đó tình trạng thất nghiệp tăng lên tới 25% và chênh lệch giàu nghèo còn rất lớn - với thiểu số da trắng (10%) nắm giữ 85% thu nhập quốc gia. Để từng bước giải quyết những thách thức trên, năm ngoái, chính phủ Nam Phi đã thông qua Kế hoạch Phát triển Quốc gia (NDP) đồ sộ, theo đó tới năm 2030 sẽ tạo ra 6 triệu việc làm, tiến tới xóa bỏ về cơ bản tình trạng thất nghiệp và đói nghèo.
Hiện hơn 50 triệu người dân của "Đất nước cầu vồng" đang hồ hởi chuẩn bị cho ngày đại lễ của dân tộc - ngày tổng tuyển cử 7/5. Kết quả thăm dò mới nhất cho thấy nhiều khả năng ANC sẽ giành chiến thắng với sự ủng hộ của 65,5% trong tổng số hơn 25 triệu cử tri, chỉ thấp hơn chút ít so với tỷ lệ 65,9% mà đảng này giành được trong cuộc tổng tuyển cử năm 2009.
Minh Đức(P/v TTXVN tại Nam Phi)