Lực lượng không quân Nga vừa được biên chế ba loại máy bay chiến đấu mới. Không được công khai nhiều như máy bay chiến đấu tàng hình Sukhoi T-50, 3 biến thể từ máy bay chiến đấu cũ Su-27 này hơi khác so với Su-27 và chúng đều được Tập đoàn Sukhoi thiết kế nhưng lại được chế tạo bởi 2 nhà sản xuất khác nhau.Hiện không quân Nga đang trang bị thêm vài chục chiếc máy bay Su- 30M2, Su- 30SM và Su- 35S – đều được nâng cấp từ phiên bản cũ Su-27 mà NATO định danh là "Flanker". Su- 30M2 là loại máy bay chiến đấu đầu tiên được bổ sung vào lực lượng không quân Nga vào tháng 12/ 2011, tại căn cứ không quân 6972 ở Krymsk, khu vực phía nam Krasnodar. 3 chiếc Su- 30SM đầu tiên xuất hiện tại căn cứ không quân 6982 ở Domna trong tháng 11/2013. Căn cứ Siberia cũng đã nhận được hơn 10 chiếc máy bay loại này cuối năm ngoái và sẽ được bổ sung thêm 10 máy bay nữa trong năm nay để hình thành một trung đoàn không quân đầy đủ. Tháng 2 năm nay, những chiếc máy bay chiến đấu Su- 35S đầu tiên đã được đưa vào biên chế tại trung đoàn không quân số 23 tại căn cứ không quân 6883 ở Dzemgi, thuộc vùng lãnh thổ Khabarovsk, vùng Viễn Đông của Nga.
Trong số bộ 3 những chiếc máy bay chiến đấu đầu tiên trên mới được đưa vào hoạt động, Su- 30M2 là loại máy bay kém hiện đại nhất. Năm 2009, Bộ Quốc phòng Nga đã ký kết hợp đồng mua 4 chiến đấu cơ đa năng phiên bản 2 người ngồi Su-30M2. Các máy bay này được chế tạo tại nhà máy của Công ty cổ phần Hiệp hội sản xuất máy bay Yury Gagarin ở vùng Komsomolsk-on-Amur.
Su-30M2 là chiến đấu cơ đa năng 2 chỗ ngồi và được tối ưu hóa khả năng tấn công các mục tiêu trên mặt đất và trên biển. Su-30M2 có khả năng mang được nhiều nhiên liệu hơn, cũng như trang bị hệ thống điện tử hàng không (avionic) tiên tiến hơn so với các phiên bản trước. Nó có khả năng tăng tốc độ lên tới 2.100km/giờ, bán kính chiến đấu 1.500km. Máy bay được trang bị 1 pháo bắn nhanh 30mm và có 12 điểm treo các loại bom và tên lửa ở ngoài cánh và dưới bụng.
Bộ Quốc phòng Nga đã thành lập một phi đội 4 Su- 30M2 cùng với 12 chiếc Su- 27SM3 (máy bay tiêm kích 1 chỗ ngồi) nhằm hỗ trợ cho nhau trong huấn luyện, chiến đấu trong mọi điều kiện thời tiết. Không quân Nga đã đặt hàng khoảng 20 chiếc Su- 30M2, nhưng chỉ có 4 chiếc xuất hiện trước công chúng vào tháng 12/2013.
Su- 30SM là sản phẩm của Công ty Irkut giống như Su-30M2. Đây phiên bản mới nhất của gia đình tiêm kích Su-30 hai chỗ ngồi. Nó được trang bị hệ thống điện tử hiện đại, hệ thống radar mạng pha mạnh và hệ thống vũ khí không đối không, không đối đất có độ chính xác rất cao. Su-30SM có khả năng mang 8 tấn vũ khí trên 12 giá treo, đặc biệt là nó có thể mang tên lửa hành trình chống tàu siêu thanh P-800 Yakhont.
Ngoài ra, nó cũng được trang bị hệ thống phân biệt bạn-thù đã được cải tiến, động cơ lực đẩy vector, mang lại khả năng siêu cơ động khi máy bay hoạt động ở tốc độ thấp. Đáng chú ý nhất, Su-30MKI là một máy bay chiến đấu đa chức năng có một "kiến trúc mở", làm cho nó tương đối dễ dàng để lắp ráp thêm các hệ thống mới vào các thiết bị cơ bản và sử dụng các vũ khí tiên tiến (được cung cấp bởi nhà sản xuất khác nhau.
Bộ Quốc phòng Nga đặt mua Su- 30SM vào đầu năm 2012 và 16 chiếc đã được bàn giao vào tháng 12/2013. Hãng RIA Novosti dẫn thông tin từ hãng chế tạo máy bay quân sự Irkut cho biết trong năm 2014, Không quân Nga sẽ tiếp nhận 21 máy bay chiến đấu đa năng Su-30SM. Hãng Irkut và Bộ Quốc phòng Nga đã kí kết 3 hợp đồng riêng biệt liên quan đến việc bàn giao 65 máy bay chiến đấu này tính đến năm 2016.
Trong khi đó, Su- 35S khác với gia đình Su-30 là một chỗ ngồi và bắt đầu được phát triển trong những năm 2000. Việc cung ứng máy bay chiến đấu Su-35 được thực hiện theo hợp đồng ký năm 2009 giữa chính phủ Nga và công ty sản xuất máy bay Sukhoi. Dự kiến, không quân Nga sẽ nhận tổng cộng 48 chiếc trước năm 2015. Su-35 là tiêm kích thế hệ 4 với năng lực chiến đấu vượt trội so với các thế hệ trước nhờ động cơ và hệ thống điện tử tối tân.
Với động cơ có điều khiển vectơ lực đẩy đa chiều, Su-35 đạt sự cơ động tốt nhất trên không mà các máy bay khác không có được. Thân máy bay được gia cố hợp kim Titan, cùng thiết kế 3 cánh nổi tiếng là cánh nhỏ phía trước, cánh chính và cánh đuôi bằng phía sau, khiến Su-35 có khả năng cơ với tốc độ tối đa lên tới 2,25 Mach (hơn 2 lần tốc độ âm thanh), ngang ngửa với tốc độ máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 là F-22 của Mỹ nhưng vượt trội về khả năng linh hoạt.
Hệ thống vũ khí của Su-35 cũng rất hiện đại và đa dạng, gồm tên lửa đối không, đối biển và đối đất, vũ khí có điều khiển và không có điều khiển. Với 12 điểm treo, tải trọng chiến đấu của Su-35 có thể lên đến 8 tấn. RIA Novosti dẫn tuyên bố của Tư lệnh Không quân Nga, Trung tướng Victor Bondarev cho biết, trong năm 2014, không quân Nga nhận thêm 12 máy bay tiêm kích Su-35. 14 chiếc còn lại sẽ được thực hiện vào năm 2015. Với 10 chiếc được chuyển giao trong những năm trước, đến thời điểm hiện tại, không quân Nga có 22 máy bay loại này trong biên chế.
Tại sao lực lượng không quân Nga cần ba biến thể khác nhau từ Flanker? Liệu sẽ hiệu quả hơn nếu chỉ tập trung vào 1 phiên bản giống như Mỹ đang tập trung đầu tư cho F-35 hiện nay? Thực tế là những động thái trên đều nằm trong những tính toán của Moskva. Ngoài việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, các máy bay chiến đấu trên đều đáp ứng được những yêu cầu của lực lượng không quân Nga trong việc hiện đại hóa và tăng cường khả năng chiến đấu. Ví dụ, Su- 35 tự hào có động cơ khỏe hơn, hệ thống radar hiện đại và khả năng tự vệ cao; Su- 30SM có khả năng sẵn sàng chiến đấu cao hơn, chi phí rẻ và có 2 chỗ ngồi giúp nó phù hợp với việc thực hiện các nhiệm vụ phức tạp cũng như huấn luyện nâng cao.
Ngoài ra, không quân Nga đang rất cần những chiếc máy bay chiến đấu mới trong khi T-50 vẫn còn đang trong thời gian bay thử nghiệm. Mặc dù, các phương tiện truyền thông đánh giá rất cao về tính năng của chiếc máy bay này, nhưng để nó đi vào phục vụ đầy đủ trong lực lượng không quân Nga thì ít nhất phải đến tận nửa cuối năm 2016. Theo dự kiến, 60 chiếc T-50 sẽ được sản xuất và bàn giao vào khoảng giữa những năm 2016-2020, nhưng dường như điều này là một hy vọng xa xôi. Kết quả là, Bộ Quốc phòng Nga cần phải có phương án bổ sung và Su- 30M2, Su- 30SM, Su- 35 là sự lựa chọn tốt.
Tuy nhiên, dù Moskva vẫn tiếp tục mua thêm Su-30M2, Su-30SM và Su-35 để bổ sung cho lực lượng không quân của mình thì trong tương lai khả năng tác chiến của Nga vẫn phải dựa nhiều vào dự án T-50.
CT (Theo ISS)