Mỹ bắn hạ máy bay Su-22 của không quân Syria ở Raqqa và những điều cần biết

Chuyện gì xảy ra?

Theo một tuyên bố của quân đội Syria, vụ tai nạn xảy ra ở vùng nông thôn phía Nam Raqqa. Chiến đấu cơ Syria lúc đó đang thực hiện nhiệm vụ ném bom các mục tiêu thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Quân đội Syria cho biết: “Máy bay của chúng tôi bị bắn hạ vào buổi trưa gần thành phố Raqqa, khi đang thực hiện nhiệm vụ chống IS”, và tiết lộ liên minh do Mỹ dẫn đầu đã nhận trách nhiệm về vụ bắn hạ.

Bộ Quốc phòng Syria nhấn mạnh “hành động của liên minh đã ngăn cản quân đội Syria và đồng minh trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, khi đội quân này đạt được bước tiến lớn”.

Cũng theo Bộ trên, phi công lái chiếc Su-22 bị bắn hạ vẫn chưa được tìm thấy. Một chiến dịch tìm kiếm và cứu hộ đã được triển khai.

Trong khi đó, liên minh do Mỹ dẫn đầu xác nhận bắn hạ một máy bay Syria, cho rằng máy bay đang dội bom xuống các vị trí của lực lượng đối lập do Washington hậu thuẫn.

Trong một tuyên bố, Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ cho biết: “Vào 6h43 tối, một chiến đấu cơ của Syria Su-22 đã dội bom gần các binh sĩ SDF ở miền Nam Tabqah và theo điều khoản tự vệ tập thể, ngay lập tức một chiếc chiến đấu cơ F/A-18E Super Hornet của Mỹ đã bắn hạ nó”.

Tuyên bố cũng giải thích thêm trước khi bắn hạ Su-22, liên minh đã liên lạc với những người đồng cấp Nga “qua kênh ngăn ngừa xung đột để làm giảm leo thang tình hình”.

Bộ Chỉ huy Mỹ nhấn mạnh việc chống lại chính quyền Syria, Nga hay lực lượng ủng hộ chính phủ không phải là nhiệm vụ của liên minh, song liên minh “sẽ không ngần ngại bảo vệ các lực lượng đối tác và đồng minh trước bất kỳ mối đe dọa nào”.

Phản ứng của Nga

Bình luận về vụ việc, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 19/6 hối thúc Mỹ và các nước khác có các lực lượng hoặc cố vấn quân sự tại Syria phối hợp giải quyết cuộc khủng hoảng kéo dài hơn 6 năm qua tại quốc gia này, đồng thời kêu gọi tất cả các bên tránh hành động đơn phương, tôn trọng chủ quyền Syria.

Phát biểu sau Hội nghị Ngoại trưởng Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) tại Trung Quốc, ông Lavrov nhấn mạnh cần hoàn toàn tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria theo Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) và các văn kiện khác của LHQ.

Trong khi đó, theo hãng thông tấn Tass, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov ngày 19/6  tuyên bố trước báo giới việc Mỹ tấn công máy bay của Lực lượng Không quân Syria là hành động "xâm lược" và "hỗ trợ khủng bố".

Ông Ryabkov cũng cho rằng việc Mỹ tấn công quân đội Syria là một bước đi có thể khiến tình hình leo thang một cách nguy hiểm, đồng thời cảnh báo Washington không sử dụng vũ lực nhằm vào quân chính phủ Syria.

Trong một tuyên bố ngày 19/6, Bộ Quốc phòng Nga khẳng định hệ thống tên lửa phòng không quốc gia sẽ bắn hạ bất kỳ máy bay hay thiết bị bay không người lái nào trong khu vực hoạt động của Không quân Nga tại Syria.

Bộ trên thông báo từ ngày 19/6, Nga cũng dừng tất cả mọi hợp tác với Mỹ trong khuôn khổ Bản ghi nhớ chung về ngăn chặn đụng độ trên bầu trời Syria.

Nhận định của các chuyên gia

Theo nhà lập pháp Nga Alexei Pushkov, Mỹ đã triển khai “động thái chiến tranh chống Syria”. Ông nhận xét: “Bắn hạ máy bay Su-22 của Syria tại Raqqa, Mỹ đã triển khai một hành động chiến tranh mới với Syria. Tại sao họ lại lấy lí do là tự vệ. Raqqa là thành phố của Syria. Mỹ đang ở trong cuộc chiến bị giới hạn với Syria”.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Ủy ban Hội đồng Liên bang Nga về Quốc phòng và An ninh Frants Klintsevich mô tả hành động của liên minh do Mỹ dẫn đầu là một hành vi khiêu khích Nga.

Bày tỏ trên tài khoản Facebook cá nhân, ông Klintsevich viết: “Tất nhiên đó không phải là hành động tự vệ. Đây rõ ràng là hành động gây hấn và khiêu khích trắng trợn. Nó nhằm thẳng vào Nga”.

Liên minh do Mỹ dẫn đầu đang cản trở cuộc chiến chống IS?

Tháng trước, Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc liên minh do Mỹ dẫn đầu đang cản trở cuộc tiến công của quân đội Syria chống IS với những cuộc không kích lên lực lượng ủng hộ chính phủ Damascus tại phía Nam Syria.

Bộ này còn cho biết thêm thay vì đánh đuổi IS, liên minh với các lực lượng đối lập ở Syria đã nhất trí với các tay khủng bố cho chúng an toàn từ bỏ lãnh thổ và tấn công vào khu vực mà quân đội Damascus kiểm soát.

“Thay vì tiêu diệt các tên khủng bố đã giết hại hàng trăm hàng ngàn dân thường Syria, liên minh do Mỹ dẫn đầu đã thống nhất với lực lượng Dân chủ Syria (SDF) hiệp lực với thủ lĩnh IS để chúng an toàn đầu hàng…”, Chỉ huy lực lượng quân sự Nga tại Syria, Sergei Surovikin cho biết.