Nép mình khiêm tốn trong một tòa nhà cũ từ thời Liên Xô trước đây, nhà hàng cafe Hà Nội của "ông chủ" Phan Công Phúc - Bí thư chi bộ đảng vùng Yaroslav-Ivanovo không chỉ là địa điểm người Việt tụ tập, giao lưu tổ chức các hoạt động cộng đồng mà còn là nơi hoạt động "ngoại giao" với những người bạn Nga yêu Việt Nam cũng như điểm đến của đa phần người Việt tới công tác tại thành phố hơn 1.000 năm tuổi với hàng loạt nhà thờ cổ kính, xinh đẹp này. Gắn bó với thành phố nằm trên ngã ba sông Volga từ khi sang Liên Xô làm đội trưởng (1985) đến nay, người đảng viên cộng sản già vẫn cặm cụi một mình thức khuy dậy sớm, chăm chút cho cái quán ăn nho nhỏ vốn là "cần câu cơm" nuôi sống mình. Lúc dậy sớm để dọn rửa đống bát đĩa trong bữa tiệc tiếp khách quí muộn tối qua, khi thì thức đêm chuẩn bị đồ ăn Việt cho ngay hôm sau, bác Phúc đều tự tay nấu tất cả các món ăn Việt trong nhà hàng. Qua trò chuyện tôi được biết, năm 2006, bác quyết định "đột phá", tách khỏi văn hóa chợ vốn luôn gắn bó với đa phần người Việt ở Nga.
Chủ tịch Phòng Công nghiệp và Thương mại tỉnh Yaroslav, V. A. Lavrov tặng kỷ niệm chương và chụp ảnh lưu niệm với bác Phúc tại nhà hàng Hà Nội. |
Và thế là tháng 3/2007, nhờ mối quen biết, cuối cùng bác Phúc cũng toại nguyện khi khai trương quán Hà Nội, thuê trong tòa nhà thuộc sở hữu của ông bạn Nga chí cốt Viktor Keshenkov. Để có thể nấu các món ăn, bác Phúc cho biết điều quan trọng là "tình yêu nấu nướng", đồng thời bác đã về Hà Nội, cùng con trai đi học hỏi tại các nhà hàng, kết hợp với nghiên cứu sách ẩm thực. Tuy vất vả với nghề "con mọn" của một ông chủ nhà hàng ăn uống, song một phần lớn thời gian và tình cảm bác Phúc vẫn dành cho hoạt động xã hội và cộng đồng, chính vì thế nhà hàng Hà Nội luôn là nơi diễn ra mọi sự kiện lớn của bà con và sinh viên người Việt ở Yaroslav.
Sau gần 30 năm gắn bó với Yaroslav, bác Phúc đã tạo dựng được mối quan hệ rất gần gũi với chính quyền sở tại, điển hình là những người bạn Nga yêu Việt Nam của bác Phúc - ông Viktor Keshenkov, Tổng Giám đốc công ty liên doanh Nga-Việt Sovitcom, Chủ tịch câu lạc bộ “Những người yêu Việt Nam”, hay ông Aleksandr Fedorov, cựu Phó Tỉnh trưởng thứ nhất tỉnh Yaroslav... Chính nhờ những mối quan hệ thân thiết này, người đảng viên 70 tuổi đã đóng vai trò không nhỏ trong việc thắt chặt tình hữu nghị, mối quan hệ giữa tỉnh, thành phố Yaroslav với Việt Nam, cụ thể là quan hệ kết nghĩa thân thiết giữa Yaroslav với thành phố Đà Nẵng.
Quan hệ giữa tỉnh, thành phố Yaroslav với Đà Nẵng đã được cơ quan hữu trách LB Nga đánh giá như “khởi đầu mối quan hệ giữa các vùng miền của Nga và Việt Nam". Cũng không ngẫu nhiên mà tại thành phố nhỏ như Yaroslav có cả câu lạc bộ “Những người yêu Việt Nam” với cả trăm thành viên. Họ là những người từng làm việc với các công nhân Việt Nam thời kỳ hợp tác lao động, đã sang Việt Nam công tác, du lịch, và đặc biệt là dành cho Việt Nam tình cảm vô cùng quí báu.
Với cộng đồng, bác Phúc luôn quan tâm sát sao để khoảng 130 người Việt làm ăn sinh sống tại Yaroslav đoàn kết, hòa nhập tốt với người dân bản địa. Trao đổi với chúng tôi bác có thể kể vanh vách tên gia đình và các cháu người Việt thế thứ 2 ở Yaroslav đạt thành tích cao trong học tập, thể thao và hoạt động xã hội đồng thời bày tỏ điều trăn trở nhất, mong muốn nhất của mình là các bậc cha mẹ thế hệ thứ hai hãy bằng mọi giá cho các con học tiếng Việt để hiểu thấu văn hóa Việt Nam, văn hóa nước sở tại, hòa nhập sâu hơn, làm nền tảng cho cuộc sống cộng đồng Việt tại đây thêm vững chắc. Đối với các sinh viên Việt theo học ở Yaroslav và Ivanovo, bác Phúc chính là người đồng chí lớn, tận tình giúp đỡ, giáo dục và kèm cặp, để ngày càng có thêm nhiều sinh viên ưu tú sớm được đứng trong hàng ngũ của Đảng.
Dù quĩ thời gian ít ỏi, song bác Phúc còn lướt web, làm thơ, và chụp ảnh, ghi lại những khoảng khắc đẹp của thành phố Yaroslav cũng như những kỷ niệm khó quên trong thời gian bác gắn bó với thành phố này. Lưu lại thanh phố nhân tuần những ngày văn hóa Việt tại LB Nga, chúng tôi có thể tìm được nhiều tư liệu quí về Yaroslav, về mối quan hệ giữa Yaroslav và Việt Nam trên blog "Yaroslav một thời để nhớ" của "Tổng biên tập" Phúc. Cũng trên trang blog này hay trong quán ăn Hà Nội, bạn có thể ngắm những bức ảnh chụp cảnh đẹp Yaroslav mà bác Phúc kỳ công thực hiện rồi phóng to treo trong nhà hàng, trên mỗi bức ảnh đều nghi dòng chữ bằng tiếng Nga "Ярославль моя любовь" - Yaroslav tình yêu của tôi. Còn với tôi, kỷ niệm về bác Phúc là "áng mây hồng" vẩn vơ trôi trên bầu trời trong xanh của thành phố thơ mộng trong một bài thơ bác cao hứng đọc cho chúng tôi trong chuyến công tác.