Hỗ trợ nhà ở cho đồng bào nghèo, đưa vùng dân tộc phát triển

Việc hỗ trợ nhà để ở cho hộ nghèo góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và xây dựng, cải tạo nhà ở, bảo đảm an toàn, ổn định cuộc sống nói riêng.

Hiệu quả từ chính sách nhân văn

Sóc Trăng là địa phương điển hình trong việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo dân tộc thiểu số. Công tác vận động hỗ trợ xây dựng nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa cho hộ nghèo luôn được các cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm vì tỉnh có tỷ lệ hộ nghèo cao, đời sống đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn, nhất là về nhà ở. Đến nay, tỉnh đã hỗ trợ xây dựng gần 33.200 căn nhà thuộc Chương trình 134 (hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo) và 10.000 căn nhà tình thương.

Theo Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Sóc Trăng Võ Thanh Quang, trong 2 năm 2021 - 2022, từ cuộc vận động do Tỉnh ủy phát động, các cấp ngành Trung ương, địa phương, tổ chức, cá nhân trong tỉnh đã chung tay hỗ trợ, xây dựng được gần 3.500 căn, tổng kinh phí trên 174 tỷ đồng. Trong đó, có gần 1.300 căn nhà cho hộ Khmer nghèo, mỗi căn nhà giá trị 50 triệu đồng.

Riêng 6 tháng đầu năm 2023, toàn tỉnh đã xây dựng được 1.350 nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo với tổng kinh phí 67,5 tỷ đồng. Trong đó có 1.200 căn do Bộ Công an vận động hỗ trợ đang được xây dựng ở các địa phương cho các hộ nghèo, gia đình khó khăn về nhà ở, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn từ nguồn kinh phí kêu gọi hỗ trợ của các đơn vị doanh nghiệp, nhà hảo tâm. Tổng kinh phí hỗ trợ xây dựng lên đến 60 tỷ đồng và phấn đấu hoàn thành trước dịp Quốc khánh 2/9 năm nay.

Ông Điền Hùng (hộ dân tộc Khmer ở huyện Châu Thành), một trong những hộ gia đình được hỗ trợ nhà đại đoàn kết chia sẻ: “Trước đây tôi cứ nghĩ không biết đến bao giờ mới xây dựng được căn nhà ở tươm tất để an cư lạc nghiệp. Giờ được địa phương xem xét hỗ trợ căn nhà đại đoàn kết tôi vui lắm. Tôi được địa phương hỗ trợ 50 triệu để xây dựng nhà, còn công thợ thì gia đình tôi tự xây dựng. Có nhà rồi, tôi chỉ còn lo việc cố gắng làm ăn để sớm vươn lên”.

Tại Trà Vinh, trong căn nhà còn thơm mùi sơn mới được xây từ nguồn vốn vay ưu đãi 50 triệu đồng, anh Thạch Nhựt (ấp Giồng Lức, xã Đa Lộc, huyện Châu Thành) phấn khởi cho biết, gia đình anh đã thoát nghèo, hiện cuộc sống khá ổn định. Trước đó, hai vợ chồng đều là lao động tự do nên thu nhập rất bấp bênh, nhiều năm liền gia đình sống trong căn lều tạm bợ, dột nát dựng tạm trên đất của cha mẹ. Khi được Nhà nước cấp 300 m² đất và cho vay 50 triệu để xây nhà, vợ chồng anh Thạch Nhựt vui mừng khôn xiết. Ngoài ra, gia đình anh còn được hỗ trợ 1 con bò trị giá 7,5 triệu đồng để tăng gia sản xuất.

An Giang có 28 dân tộc thiểu số với trên 119.000 người, chiếm 5,2% dân số của tỉnh. Trong đó, cộng đồng Hồi giáo có trên 2.800 hộ với gần 11.200 người, sinh sống tại 9 xóm Chăm ở 5/11 huyện, thị xã, thành phố. Nhờ sự quan tâm, chăm lo của các cấp chính quyền, đời sống của dân tộc Chăm ở An Giang đã ngày càng được nâng cao. Tỉnh đã thành lập được 2 khu dân cư gồm: Khu dân cư xã Châu Phong có 174 hộ và Khu dân cư Vĩnh Trương với hơn 123 hộ. Bên cạnh đó, xã Quốc Thái đang quy hoạch xây dựng tuyến dân cư cho đồng bào dân tộc Chăm và xã Đa Phước đã triển khai xây dựng tuyến dân cư có bố trí khu chợ dân sinh. Tỉnh đã bố trí được 180 căn nhà; xây nhà đại đoàn kết, nhà tình thương cho đồng bào Chăm được gần 30 căn được vận động từ nguồn xã hội hóa và chính sách hỗ trợ cất nhà cho hộ nghèo dân tộc thiểu số.

Tại Bình Phước, thực hiện chương trình mỗi năm giảm 1.000 hộ dân tộc thiểu số, năm 2023, tổng nhu cầu và dự toán nguồn kinh phí thực hiện chương trình là hơn 120 tỷ đồng. Từ nguồn kinh phí này, tỉnh giải quyết đất ở cho 48 hộ, giải quyết nhà ở cho 629 hộ. Hộ anh Điểu Đơm và chị Thị Bớt (ngụ thôn 4, xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập, Bình Phước) là một trong những hộ dân tộc thiểu số được hỗ trợ về nhà ở. Năm 2022, từ nguồn hỗ trợ 46 triệu đồng của chương trình và 40 triệu đồng vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Bù Gia Mập cùng 60 triệu đồng dành dụm được sau nhiều năm tích cóp, anh chị đã xây dựng căn nhà khang trang. Có nhà ở ổn định, anh chị có thêm động lực đi làm lo cho gia đình và các con đi học.

Tỉnh Đồng Nai hiện có 51 cộng đồng dân tộc thiểu số với gần 199.000 người. Tỉnh có 24 xã thuộc khu vực I vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Hộ nghèo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số có 701 trường hợp; trong số này có 185 hộ khó khăn về nhà ở. Tỉnh có kế hoạch hỗ trợ nhà ở trong năm 2023 cho số hộ này. Song song đó, Ban Dân tộc tỉnh, Phòng Dân tộc các huyện, thành phố chủ động phối hợp cùng các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp vận động nguồn lực xã hội hóa để chung tay dựng mái ấm cho đồng bào khó khăn.

Ngoài ra, các tổ chức chính trị xã hôi, các doanh nghiệp và nhà hảo tâm cũng chung tay xây dựng nhà ở cho các hộ gia đình thiếu thốn về nhà ở. Trong năm 2022, Ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” Thành phố Hồ Chí Minh đã hỗ trợ xây dựng 96 căn nhà đại đoàn kết, với tổng kinh phí 5,4 tỷ đồng, cụ thể: hỗ trợ xây dựng 60 căn nhà đại đoàn kết tại Vĩnh Long và Sóc Trăng, tại Trà Vinh là 36 căn.

Huy động nhiều nguồn lực

Để việc hỗ trợ đất ở, nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số đạt được kết quả tốt hơn nữa, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đề nghị các tỉnh, thành khu vực phía Nam thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm huy động nguồn vốn đảm bảo thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, đồng thời tăng cường vận động các nguồn lực ngoài ngân sách, các doanh nghiệp tham gia vào việc hỗ trợ, đầu tư và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn tín dụng chính sách. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và các ban, sở, ngành liên quan phải xác định việc bố trí đất và hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở cho đồng bào là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của địa phương, đơn vị mình.

Theo lãnh đạo Ngân hàng Chính sách xã hội, để đảm bảo có đủ nguồn vốn thực hiện các chương trình tín dụng chính sách cho người nghèo và đối tượng chính sách khác, trong đó có hộ đồng bào dân tộc thiểu số, Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương các cấp đã luôn quan tâm đến việc huy động và tập trung các nguồn lực tài chính, đáp ứng nhu cầu vay vốn của các đối tượng nêu trên, thông qua nhiều hình thức như: bố trí ngân sách nhà nước cấp vốn điều lệ, cấp bù chênh lệch lãi suất, cấp vốn thực hiện các chương trình tín dụng chính sách theo các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; quy định các tổ chức tín dụng Nhà nước duy trì số dư tiền gửi 2% hàng năm; có cơ chế cho phép phát hành trái phiếu Chính phủ bảo lãnh; ngân sách các địa phương, các chủ đầu tư trong và ngoài nước quan tâm, chuyển vốn ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay các chương trình tín dụng chính sách...

Bên cạnh đó, Ngân hàng Chính sách xã hội cũng tập trung khai thác các nguồn vốn từ thị trường được ngân sách Nhà nước cấp bù lãi suất; đặc biệt, thực hiện tốt việc nhận tiền gửi từ người nghèo nhằm tạo thói quen tích lũy và hỗ trợ người nghèo từng bước tiếp cận với dịch vụ ngân hàng.

Ở góc độ địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phan Thanh Duy chia sẻ, tỉnh tăng cường huy động vốn từ ngân sách địa phương, các nguồn huy động đóng góp hợp pháp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để bổ sung nguồn lực cho việc triển khai hỗ trợ nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số. Địa phương chú trọng lồng ghép sử dụng tốt nguồn lực từ Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay hỗ trợ các chính sách; huy động các nguồn lực để tập trung thực hiện kế hoạch hiệu quả thiết thực.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Huỳnh Thị Diễm Ngọc cho biết, tỉnh tiếp tục rà soát, xác định cụ thể, chính xác các hộ đồng bào dân tộc sinh sống đủ điều kiện để thực hiện hỗ trợ nhà ở theo quy định. Tỉnh phấn đấu đến năm 2025 sẽ giải quyết trên 90% tình trạng thiếu đất ở, nhà ở cho hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số.

Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Lê Văn Hẳn khẳng định, thời gian tới, cấp ủy, chính quyền các cấp sẽ tiếp tục tranh thủ các nguồn hỗ trợ từ các chương trình, đề án của Trung ương, của tỉnh và từ các nguồn lực xã hội hóa để ưu tiên thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở cho đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời tích cực khuyến khích, hướng dẫn bà con sản xuất, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động đồng bào phát huy nội lực để tự vươn lên, tránh tư tưởng trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước, sự giúp đỡ của cộng đồng, từng bước đưa vùng đồng bào dân tộc phát triển.