Bên cạnh khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19, còn nhiều “nút thắt” làm chậm tốc độ giải ngân vốn đầu tư công hiện đang được tỉnh Yên Bái tập trung tháo gỡ để hoàn thành các chỉ tiêu và kế hoạch đã đề ra.
Dự án Đê chống ngập sông Hồng là một trong những dự án trọng điểm của tỉnh Yên Bái.
Vẫn còn điểm nghẽn
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Yên Bái, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021 của tỉnh được Thủ tướng Chính phủ giao là trên 2.975 tỷ đồng, tính đến ngày 15/8, tỉnh đã giải ngân được 1.595 tỷ đồng, đạt 53,6%.
Tổng kế hoạch vốn ngân sách nhà nước năm 2021 tỉnh giao trên 4.684 tỷ đồng và đến ngày 15/8 đã giải ngân đạt gần 2.208 tỷ đồng, bằng 47,1% kế hoạch. Vốn nước ngoài (ODA), tỉnh giải ngân đạt 60 tỷ đồng, bằng 15,3%.
Đối với các địa phương trong tỉnh, tổng kế hoạch vốn đã giao là trên 1.586 tỷ đồng, đến nay, đã giải ngân đạt 67,9%. Các sở, ban, ngành và các đơn vị chủ đầu tư khác, tổng kế hoạch vốn đã giao cho các đơn vị cấp tỉnh là 2.445 tỷ đồng, đã giải ngân đạt 46,1%.
Ông Hoàng Việt Hoá, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Yên Bái cho biết, bên cạnh những khó khăn chung do diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, khiến nguồn cung ứng một số nguyên vật liệu và một số loại thiết bị nhập khẩu bị ảnh hưởng, làm chậm tiến độ triển khai thực hiện và giải ngân các dự án. Ngoài ra, đơn giá vật liệu xây dựng những tháng đầu năm 2021 biến động nên nhiều dự án phải điều chỉnh dự toán cho phù hợp với điều kiện thực tế, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư.
Đối với một số dự án có tính chất đặc thù, mức vốn được giao lớn như: các dự án đô thị thông minh nhập khẩu toàn bộ thiết bị từ nước ngoài đều là các thiết bị công nghệ cao, kỹ thuật hiện đại không phổ biến trên thị trường nên việc thiết kế, lập dự toán, thẩm tra, thẩm định giá mất nhiều thời gian.
Các dự án sử dụng vốn vay ODA, gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến các thủ tục cấp, rút vốn nước ngoài. Các thủ tục điều chỉnh dự án, điều chỉnh hiệp định vay còn phụ thuộc vào các bộ, ngành Trung ương và nhà tài trợ. Cùng với đó, năng lực một số Ban Quản lý dự án còn hạn chế, nhiều chủ đầu tư còn chậm trễ trong giải ngân thanh toán.
Một số đơn vị tư vấn năng lực hạn chế nên hoàn thiện các thủ tục đầu tư một số công trình khởi công mới kế hoạch năm 2021 còn chậm. Nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa đáp ứng nhu cầu giải ngân của các dự án, đến nay, thu tiền sử dụng đất mới đạt 73,5 tỷ đồng trên tổng số kế hoạch thu để chi xây dựng cơ bản là 441 tỷ đồng.
Việc giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư của một số dự án trọng điểm, quan trọng của tỉnh vẫn còn nhiều vướng mắc, như: đường nối Quốc lộ 32C với Quốc lộ 37 và đường Yên Ninh còn vướng mắc một số hộ dân; đường nối Quốc lộ 37, Quốc lộ 32C với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (dự án BT cũ) còn vướng công tác giải phóng mặt bằng với quy mô rộng, nhiều hộ dân, nhiều phát sinh.
Tại dự án đầu tư xây dựng hạ tầng khu công nghiệp Âu Lâu, tỉnh Yên Bái, các hộ dân chưa chấp thuận phương án bồi thường; việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng của một số dự án lớn, phức tạp.
Theo ông Sùng A Chua, Phó Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải, huyện có địa hình đồi núi dốc, chia cắt, thường xuyên xảy ra mưa lũ, thiên tai vào thời điểm từ tháng 6-9 trong năm, khiến việc vận chuyển nguyên vật liệu cũng như thiết bị máy móc gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, tại huyện vùng cao nên nhiều nhà thầu thiếu nhân sự có trình độ, tay nghề cao để thi công những công trình đòi hỏi độ khó…
Tăng tốc giải ngân
Tuyến đê bao gồm đầy đủ các hạng mục như đê kết hợp đường giao thông, kè bảo vệ mái đê phía sông, hệ thống chiếu sáng...
Nhằm tập trung khắc phục các tồn tại, hạn chế; nghiêm túc triển khai thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp theo Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022, tỉnh Yên Bái tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, công trình trọng điểm, các dự án có mức vốn giao lớn; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chủ động tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
Để tỷ lệ giải ngân chung của tỉnh đến hết quý III/2021 giải ngân tối thiểu đạt 75% vốn ngân sách nhà nước năm 2021, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn đã yêu cầu các ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Kho bạc phối hợp thực hiện rà soát, tham mưu điều chỉnh kế hoạch vốn; điều chỉnh cơ cấu vốn theo hướng giảm kế hoạch vốn của các dự án thực hiện và giải ngân chậm hoặc giải ngân không đạt tiến độ cam kết; từ đó, bổ sung vốn cho các dự án có tiến độ thực hiện và giải ngân tốt nhưng chưa được bố trí đủ vốn; trong đó, ưu tiên các dự án quan trọng, trọng điểm bảo đảm tiến độ giải ngân chung theo kế hoạch của tỉnh.
Ngành tài chính thường xuyên rà soát nguồn thu từ sử dụng đất và xổ số kiến thiết để thông báo vốn cho Kho bạc Nhà nước kịp thời thực hiện giải ngân cho các dự án. Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở Tài chính, Cục Thuế tỉnh đẩy nhanh thu ngân sách nhà nước từ nguồn thu tiền sử dụng đất để bảo đảm đáp ứng nhu cầu giải ngân các dự án theo kế hoạch vốn đã giao năm 2021.
Đồng thời, phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố, chủ đầu tư tập trung tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng; chủ động nghiên cứu, vận dụng linh hoạt các chế độ, chính sách và trình tự thủ tục pháp lý liên quan, đẩy nhanh tiến độ triển khai công tác giải phóng mặt bằng phục vụ thi công xây dựng công trình...
Các đơn vị chủ đầu tư cần đẩy nhanh các thủ tục điều chỉnh dự án; tiến độ thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư đối với các dự án trọng điểm, đặc biệt đối với các dự án khởi công mới năm 2021 sử dụng vốn ngân sách Trung ương để kịp thời giao kế hoạch ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.
Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn nhấn mạnh, giải ngân là nhiệm vụ quan trọng nên sẽ kiên quyết xử lý nghiêm và kịp thời các nhà thầu vi phạm tiến độ xây dựng, chất lượng công trình xây dựng, chậm giao nộp thủ tục thanh toán khối lượng hoàn thành và vi phạm các điều khoản hợp đồng đã ký kết; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án.
Kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 sẽ là tiêu chí quan trọng để UBND tỉnh Yên Bái đánh giá mức độ hoàn thành công việc của người đứng đầu các sở, ban, ngành được giao làm chủ đầu tư.