Nguyên nhân là vướng mắc trong việc bàn giao tài chính giữa chủ đầu tư cũ là Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam - Vinashin (nay là Tổng công ty công nghiệp Tàu thủy) với chủ đầu tư mới Công ty cổ phần tập đoàn Indevco.
Giao dự án nhưng chưa… “bàn” Khu công nghiệp và cảng biển Hải Hà được khởi công từ năm 2007 với chủ đầu tư ban đầu là Tập đoàn Vinashin. Đây là dự án lớn với các danh mục đầu tư như luyện - cán thép, đóng mới, sửa chữa tàu biển, sản xuất nhiệt điện và lọc - hóa dầu kết hợp phát triển đô thị, được tỉnh Quảng Ninh coi là khu vực có vai trò quan trọng trong giao thương giữa Việt Nam - Trung Quốc.
Nhưng do Tập đoàn Vinashin gặp khó khăn về khả năng tài chính nên cuối năm 2011, Thủ tướng Chính phủ đồng ý về nguyên tắc giao dự án này cho Công ty cổ phần Tập đoàn Indevco (gọi tắt là Công ty Indevco) (theo văn bản số 2214/TTg-KTN ngày 30/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ). Đồng thời, yêu cầu Công ty Indevco có trách nhiệm thống nhất và bồi hoàn chi phí hợp pháp đã đầu tư cho Vinashin.
Bản đồ quy hoạch Khu Công nghiệp - Cảng biển Hải Hà. Ảnh: baoquangninh.com.vn |
Ngày 6/9/2013, tỉnh Quảng Ninh cấp Giấy chứng nhận đầu tư dự án kho cảng biển tại Khu công nghiệp Hải Hà cho Công ty Indevco với tiến độ dự kiến sẽ hoàn thành khu cảng hàng lỏng và hàng rời trong tháng 12/2015; khu cảng tổng hợp, container trong tháng 12/2017; hạ tầng phục vụ cảng trong tháng 12/2020.
Tiếp đến, ngày 30/6/2014, UBND tỉnh Quảng Ninh ra Quyết định số 1386/QĐ-UBND giao toàn bộ tổng diện tích đất được giao là 355 ha cho chủ đầu tư mới là Indevco. Sau khi được tiếp nhận Khu công nghiệp - Cảng biển Hải Hà, Công ty Indevco đã đề nghị điều chỉnh quy hoạch và được cấp Giấy chứng nhận đầu tư dự án hệ thống kho cảng biển tại Khu công nghiệp cảng biển Hải Hà. Vị trí dự án trùng với các hạng mục thuộc dự án trước đây do Vinashin đầu tư.
Chủ tịch UBND huyện Hải Hà, ông Nguyễn Mạnh Cường cho biết, Hải Hà đã có chủ trương giao dự án này cho nhà đầu tư mới là Công ty Indevco từ năm 2009. Sau này, các thủ tục chuyển giao dự án đã được các cấp, ngành của Quảng Ninh thực hiện sớm. Song đến nay, chủ đầu tư mới vẫn chưa triển khai dự án vì vướng mắc do bàn giao tài chính giữa 2 chủ đầu tư cũ và mới.
Vẫn chưa thể triển khai Theo Ban quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh, dự án hiện triển khai chậm do chủ đầu tư chưa quyết tâm đầu tư. Đồng thời, có vướng mắc trong việc bàn giao giữa chủ đầu tư cũ là Vinashin (nay là Tổng công ty công nghiệp tàu thủy) và chủ đầu tư mới là Công ty Indevco.
Ông Vũ Văn Cường, Phó Tổng Giám đốc, Công ty cổ phần Tập đoàn Indevco cho biết, vướng mắc lớn nhất trong việc bàn giao tài chính đó là xác định chi phí nào là chi phí hợp pháp. Thực tế, nhiều hạng mục của dự án Vinashin đã đầu tư nhưng không có đủ thủ tục, hồ sơ thiết kế, hóa đơn chứng từ… Do vậy, xác định đó có phải là chi phí hợp pháp hay không thì đang có nhiều tranh luận giữa các bên. Đây là mấu chốt lớn nhất khiến việc bàn giao giữa 2 bên kéo dài và chưa dứt điểm.
Tại nhiều buổi làm việc liên quan đến giải quyết bàn giao, bồi hoàn, Công ty Indevco và Vinashin đều có báo cáo cần phải giữ nguyên hiện trạng để phục vụ công tác thẩm định, giám định lại toàn bộ khối lượng và giá trị đã đầu tư. Do vậy, từ đó đến nay, dự án cảng biển Hải Hà vẫn chưa thể triển khai.
Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh Nguyễn Mạnh Tuấn cho hay, do vụ việc không thuộc thẩm quyền của địa phương nên Quảng Ninh đã báo cáo với Trung ương để xem xét giải quyết.
Cụ thể, ngày 05/8/2015, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản số 4608/UBND-XD1 báo cáo Bộ Giao thông Vận tải để đề xuất phương án giải quyết dứt điểm đối với dự án. Ngày 13/01/2016, Bộ Giao thông Vận tải có văn bản số 491/BGTVT-QLDN báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Kiểm toán Nhà nước, tỉnh Quảng Ninh và các cơ quan có liên quan thực hiện việc thẩm định, kiểm toán giá trị của dự án làm căn cứ bàn giao, bồi hoàn chi phí đầu tư và nguồn thu tái cơ cấu; đối tác tiếp nhận dự án thực hiện chuyển trả cho Tổng công ty công nghiệp Tàu thủy toàn bộ chi phí đã đầu tư sau khi được Thủ tướng Chính phủ duyệt phương án chuyển giao.
Chủ tịch UBND huyện Hải Hà Nguyễn Mạnh Cường thông tin: Trong 3 năm qua, huyện Hải Hà đã tham dự 2 cuộc họp do Bộ Giao thông Vận tải chủ trì để tháo gỡ khó khăn này, song chưa có kết quả khả quan. Đến nay, vụ việc vẫn chưa được giải quyết triệt để, dẫn đến sự việc kéo dài, ảnh hưởng tới sự phát triển chung của Khu công nghiệp - cảng biển Hải Hà.
Chính vì vậy, Quảng Ninh đang mong chờ các cấp có thẩm quyền sớm có chỉ đạo giải quyết dứt điểm vụ việc để thúc đẩy nhanh tiến độ triển khai hạ tầng cảng biển khu công nghiệp Hải Hà, góp phần lưu thông, vận chuyển hàng hóa, tạo sức hút của các nhà đầu tư trong và ngoài nước với huyện Hải Hà nói riêng và Quảng Ninh nói chung.