'Vươn mình' thành vùng chuyên canh xoài xuất khẩu

Chuyển đất lúa kém hiệu quả sang trồng xoài

Trước năm 2010, diện tích trồng lúa ở các xã Tấn Mỹ, Mỹ Hiệp, Bình Phước Xuân trên Cù Lao Giêng mang lại giá trị kinh tế thấp. Mỗi vụ mùa, dù cần mẫn sớm khuya, người dân nơi đây chỉ đủ ăn, đủ mặc. Khi tỉnh An Giang triển khai chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, người dân mạnh dạn cải tạo đất, trồng cây ăn trái. Trong đó, cây xoài tượng da xanh được chọn là hướng đi chủ lực với kỳ vọng giúp vùng cù lao thoát nghèo.

Ông Huỳnh Văn Liếp (ấp Bình Phú, xã Cù Lao Giêng) nhớ lại: Trước đây, trồng lúa lời lãi chẳng bao nhiêu, nhiều năm còn lỗ. Từ khi chuyển sang trồng xoài, cuộc sống gia đình khấm khá hẳn. Với 7 công đất (khoảng 7.000m²), sau khi trừ chi phí, mỗi năm tôi lãi hơn 140 triệu đồng. Nhờ xoài mà con cái có điều kiện học hành, nhà cửa cũng được xây kiên cố hơn.

Từ những người tiên phong như ông Liếp, phong trào chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng xoài nhanh chóng lan rộng. Đến năm 2014, toàn vùng không còn diện tích trồng lúa, thay vào đó là những vườn xoài xanh mướt, trĩu quả quanh năm.

Sau sáp nhập 3 xã Tấn Mỹ, Mỹ Hiệp và Bình Phước Xuân, diện tích cây ăn trái toàn xã Cù Lao Giêng đạt 4.198 ha, chiếm hơn 98% diện tích đất nông nghiệp; trong đó xoài tượng da xanh chiếm đến 4.135 ha. Giống xoài này được đánh giá có năng suất cao với năng suất đạt từ 18–25 tấn/ha/năm. Xoài tượng da xanh cho hai vụ thu hoạch mỗi năm, chất lượng vượt trội, vị ngọt thanh, thịt dày, giòn và ít xơ, rất được ưa chuộng ở thị trường trong và ngoài nước.

Xoài Cù Lao Giêng vươn ra thế giới

Hiện trên địa bàn xã Cù Lao Giêng không chỉ có diện tích trồng xoài lớn mà còn đi đầu trong sản xuất nông nghiệp an toàn. Đến nay, xã đã được cấp 32 mã số vùng trồng xoài với tổng diện tích 2.944 ha, trong đó 735 ha đạt VietGAP và 49,9 ha đạt GlobalGAP. Đây là cơ sở quan trọng giúp xoài Cù Lao Giêng xuất khẩu chinh phục nhiều thị trường quốc tế khó tính như: New Zealand, Úc, Mỹ…

Trên địa bàn xã có ba hợp tác xã hoạt động hiệu quả gồm: Hợp tác xã GAP Cù Lao Giêng, Hợp tác xã trái cây GAP Chợ Mới và Hợp tác xã Cồn Én. Trong đó, Hợp tác xã GAP Cù Lao Giêng là đơn vị tiêu biểu với hệ thống sấy xoài bằng năng lượng mặt trời, sấy lạnh và truy xuất nguồn gốc điện tử, hình thành chuỗi sản xuất, chế biến, tiêu thụ khép kín.

Giám đốc Hợp tác xã GAP Cù Lao Giêng, tỉnh An Giang, ông Nguyễn Minh Hiền, cho biết: Từ đầu năm đến nay, hợp tác xã đã xuất khẩu khoảng 1.000 tấn xoài sang các thị trường Hàn Quốc, New Zealand, Úc, Mỹ, Nga và Trung Quốc. Những thị trường khó tính này đều yêu cầu mã vùng trồng, chiếu xạ, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật… Tất cả tiêu chuẩn này, xoài Cù Lao Giêng đều đáp ứng được.

Theo ông Hiền, nhờ xuất khẩu thuận lợi, giá xoài năm nay tăng cao, trung bình mỗi công xoài, nông dân lời 20 – 25 triệu đồng. Hiện hợp tác xã đang duy trì sản xuất hơn 500 ha xoài xuất khẩu theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP và có mã số vùng trồng nên giúp bà con nông dân trong hợp tác xã yên tâm đầu tư, không còn cảnh được mùa mất giá như trước.

Trên địa bàn xã có 2 hợp tác xã có sản phẩm được chứng nhận OCOP, gồm: Xoài tượng da xanh, xoài cát hạt lép của hợp tác xã GAP Cù Lao Giêng; xoài ba màu của hợp tác xã trái cây GAP Chợ Mới. Không chỉ bán xoài tươi, nhiều sản phẩm xoài Cù Lao Giêng được chế biến sâu như: xoài sấy dẻo, nước ép xoài… mở ra hướng đi bền vững cho người dân cù lao.

Nông sản xanh, du lịch sạch

Mặc dù xoài đã trở thành "cây làm giàu" của vùng cù lao, song ngành hàng này vẫn đối mặt không ít thách thức: sản xuất còn manh mún, liên kết chưa chặt chẽ, chế biến sâu còn hạn chế, khiến giá trị gia tăng chưa cao. Thêm vào đó, chi phí vật tư nông nghiệp tăng và cạnh tranh với các nước xuất khẩu trái cây trong khu vực khiến bài toán phát triển bền vững càng trở nên cấp thiết.

Sở hữu lợi thế tự nhiên hiếm có, đất phù sa màu mỡ, sông ngòi dày đặc, cảnh quan hữu tình, Cù Lao Giêng không chỉ có tiềm năng về nông nghiệp, mà còn là "mỏ vàng" cho du lịch sinh thái miệt vườn. Nhận thấy điều đó, Đảng ủy xã Cù Lao Giêng đã xác định hướng đi trong thời gian tới là phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng.

Ông Võ Minh Nâng, Bí thư Đảng ủy xã Cù Lao Giêng, cho biết: Xã tiếp tục hướng dẫn nông dân sản xuất xoài theo chuẩn VietGAP, GlobalGAP; khuyến khích sử dụng phân hữu cơ, chế phẩm sinh học để giảm hóa chất, bảo vệ môi trường. Đồng thời, địa phương đẩy mạnh đầu tư hạ tầng vùng trồng, từ giao thông, thủy lợi đến nhà sơ chế, kho bảo quản để nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sau thu hoạch.

Theo ông Nâng: Xã cũng tập trung xây dựng thương hiệu "Xoài Cù Lao Giêng" phục vụ xuất khẩu, phát triển sản phẩm OCOP từ xoài và mở rộng du lịch trải nghiệm nông nghiệp. Du khách đến đây có thể tham quan vườn xoài, hái xoài và thưởng thức tại chỗ, kết hợp tham quan các điểm du lịch tâm linh nổi tiếng trên cù lao, tạo sinh kế mới cho người dân địa phương.

Để Cù Lao Giêng phát triển đúng tiềm năng, lợi thế sẵn có, địa phương cũng kiến nghị tỉnh An Giang đưa xã vào quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh, hỗ trợ đào tạo nông dân làm du lịch cộng đồng, xúc tiến thương mại, kết nối đầu tư. Đồng thời đề xuất tỉnh hỗ trợ địa phương dự án phát triển sản phẩm OCOP gắn du lịch cộng đồng.

Từ vùng đất trồng lúa kém hiệu quả, Cù Lao Giêng hôm nay đã chuyển mình mạnh mẽ, trở thành vùng chuyên canh xoài xuất khẩu hàng đầu của tỉnh An Giang. Những vườn xoài bạt ngàn không chỉ mang lại cuộc sống sung túc cho người dân, mà còn là minh chứng cho sức sáng tạo, tinh thần đổi mới của nông dân miền sông nước.

Người dân Cù Lao Giêng tin rằng, với định hướng đúng đắn và khát vọng vươn lên, vùng đất cù lao giữa dòng sông Tiền sẽ không chỉ nổi tiếng với xoài tượng da xanh xuất khẩu, mà còn trở thành điểm đến du lịch sinh thái đặc sắc của miền Tây Nam Bộ, nơi du khách có thể thưởng thức vị ngọt miệt vườn và cảm nhận trọn vẹn nhịp sống hiền hòa của vùng đất phù sa trù phú.