TP Hồ Chí Minh thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong logistics hậu hợp nhất

Ngày 6/8, tại Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP Hồ Chí Minh (SIHUB), hội thảo “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực logistics hậu hợp nhất” quy tụ các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp. Các ý kiến tại hội thảo thống nhất cho rằng, chuyển đổi số là yêu cầu bắt buộc và yếu tố sống còn để ngành logistics bứt phá trong bối cảnh mới.

Cơ hội phát triển logistics hậu hợp nhất

Theo các chuyên gia, việc hợp nhất TP Hồ Chí Minh với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đã mở ra không gian phát triển dịch vụ logistics rộng lớn, tạo điều kiện thuận lợi để quy hoạch đồng bộ, chiến lược hơn. Các khu vực cảng biển, sân bay quốc tế và các khu công nghiệp được kết nối chặt chẽ trong một hệ thống quản lý thống nhất, hình thành một mạng lưới logistics xuyên suốt, giảm chi phí vận tải và thời gian di chuyển.

Ông Lê Văn Danh, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh cho biết: “Thay vì mỗi tỉnh phát triển logistics riêng lẻ, việc hợp nhất giúp hình thành một ‘siêu đô thị’ có thể tối ưu hóa cơ sở hạ tầng. Cảng Cái Mép - Thị Vải, hệ thống khu công nghiệp tại Bình Dương và giao thông kết nối của TP Hồ Chí Minh sẽ được liên kết hiệu quả hơn, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế”.

Theo ông Danh, việc quy hoạch logistics đồng bộ sẽ giúp thành phố hình thành các trung tâm logistics trọng điểm, nâng cao năng lực cung ứng và trung chuyển hàng hóa phục vụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, ngành logistics đang đối mặt với nhiều thách thức mới. Chuyển đổi số, tối ưu hóa vận hành và nâng cao chất lượng dịch vụ trở thành yêu cầu cấp thiết.

Ông Trần Trọng Tuyên, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) TP Hồ Chí Minh nhận định: “Ngành logistics của thành phố và cả nước đang đứng trước cơ hội, thách thức lớn. Để đón đầu các xu hướng phát triển mới, thúc đẩy đổi mới sáng tạo không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc”.

Đáp ứng yêu cầu thực tiễn, SIHUB TP Hồ Chí Minh đã triển khai chương trình tuyển chọn dự án đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp trong lĩnh vực logistics. Chương trình tập trung giải quyết 5 “bài toán” lớn gồm: Xây dựng kho dữ liệu dùng chung; phát triển hệ thống thông tin địa lý (GIS); ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, chuyển đổi số; quản lý logistics trong thương mại điện tử; phát triển logistics xanh và bền vững.

Các dự án được lựa chọn sẽ được hỗ trợ ươm tạo, hoàn thiện sản phẩm, mô hình kinh doanh, kết nối đầu tư, tư vấn sở hữu trí tuệ và các dịch vụ hỗ trợ khác.

Theo định hướng quy hoạch đến năm 2030, TP Hồ Chí Minh đặt mục tiêu trở thành trung tâm logistics quốc tế. Đề án phát triển ngành logistics đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã được UBND thành phố phê duyệt tại Quyết định số 4432/QĐ-UBND ngày 2/12/2020, tập trung vào các nhóm nhiệm vụ trọng tâm như: Phát triển hạ tầng logistics, giảm chi phí dịch vụ, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng tỷ trọng đóng góp vào GRDP.

Cùng với đó, thành phố triển khai Kế hoạch số 1831/KH-UBND ngày 6/6/2022 về chuyển đổi số ngành logistics giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030. Nội dung trọng tâm của kế hoạch là xây dựng bản đồ số logistics, kho dữ liệu tập trung và nền tảng kết nối dịch vụ vận tải đa phương thức.

Ngoài ra, kế hoạch số 5276/KH-UBND ngày 9/9/2024 về tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng logistics đã được ban hành nhằm đẩy mạnh đầu tư vào các trung tâm logistics, hệ thống kho bãi, cảng biển và kết nối giao thông liên vùng.

Ông Danh khẳng định: “Thành phố sẽ tập trung phát triển các khu logistics quy mô lớn, đón đầu chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc hình thành 5 khu thương mại tự do (FTZ) theo quy hoạch sẽ tạo động lực tăng trưởng mới cho kinh tế - xã hội thành phố”.

Hỗ trợ doanh nghiệp và phát triển nguồn nhân lực

Thành phố cũng đặc biệt chú trọng đến việc hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực logistics. Theo đại diện SIHUB, các startup tham gia chương trình sẽ được hỗ trợ không gian làm việc, huấn luyện chuyên sâu được tư vấn mô hình kinh doanh và kết nối nhà đầu tư.

Song song đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cũng được thành phố ưu tiên triển khai. TP Hồ Chí Minh xác định mục tiêu trở thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực logistics chất lượng cao của cả nước, đáp ứng yêu cầu phát triển dịch vụ logistics hiện đại.

Bà Lê Thị Thùy Trang, chuyên gia đào tạo logistics tại ONEX Training chia sẻ: “Nguồn nhân lực là yếu tố quyết định thành công trong quá trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Thành phố cần đẩy mạnh hợp tác giữa doanh nghiệp và cơ sở đào tạo để cung cấp nhân lực phù hợp với thực tiễn”.

Thành phố cũng tích cực triển khai các chương trình liên kết vùng nhằm thúc đẩy hợp tác giữa TP Hồ Chí Minh với các tỉnh, thành thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Việc liên kết các cảng biển, sân bay, hệ thống logistics và các trung tâm phân phối sẽ tạo nên chuỗi cung ứng hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh khu vực.

Theo các chuyên gia, TP Hồ Chí Minh đang sở hữu đầy đủ tiềm năng để trở thành trung tâm logistics quốc tế nhờ vị trí chiến lược, hệ thống hạ tầng đa dạng và môi trường đầu tư thuận lợi. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành, doanh nghiệp và các tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo.

Ông Tuyên nhấn mạnh: “Với sự đồng lòng, quyết tâm từ chính quyền, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức liên quan, ngành logistics thành phố sẽ có những bước phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố và khu vực phía Nam”.