TP Hồ Chí Minh hướng đến trung tâm công nghiệp, thương mại, logistics hàng đầu khu vực

Đây là vấn đề được thảo luận tại Hội thảo tổng kết diễn đàn phát triển công thương TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Hiến kế  - Hành động – Hội nhập quốc tế”, do Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh phối hợp với Báo Tuổi trẻ và Trường Tài năng UEH. ISB tổ chức sáng ngày 23/9.

Phát biểu tại hội thảo, ông Bùi Tá Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh cho biết, thành phố đang đứng trước một cơ hội hiếm có để bước vào thời kỳ phát triển với tầm vóc siêu đô thị quốc tế, giữ vai trò cực tăng trưởng trọng điểm của cả nước, tái định hình chiến lược để phát triển công nghiệp và thương mại. Tuy nhiên, việc hình thành siêu đô thị TP Hồ Chí Minh cũng đặt ra nhiều thách thức, điểm nghẽn, như không gian phát triển chưa tối ưu, quy hoạch chưa thực sự đồng bộ, cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện, hạn chế trong liên kết nội và ngoại vùng, biến đổi khí hậu... Khát vọng trở thành trung tâm tài chính quốc tế cũng sẽ phải cạnh tranh với các trung tâm hàng đầu khu vực vốn đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm và nguồn lực.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Đinh Hồng Kỳ, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh, cho rằng, sau hợp nhất, TP Hồ Chí Minh chuyển từ “cực tăng trưởng” thành “siêu chuỗi cung ứng”, với tam giác chiến lược: TP Hồ Chí Minh (điều phối dịch vụ–tài chính–đổi mới), Bình Dương (thủ phủ công nghiệp công nghệ cao, hậu cần ICD) và Bà Rịa–Vũng Tàu (cảng nước sâu, kinh tế biển, năng lượng tái tạo). Tuy nhiên, đô thị hợp nhất chỉ thật sự có ý nghĩa khi kết nối liên vùng được nâng cấp đồng bộ – vành đai, cao tốc, đường sắt – để giải tỏa các “điểm nghẽn” và kéo các cực tăng trưởng lại với nhau.

Theo ông Đinh Hồng Kỳ, thành phố có nhiều tiềm năng lợi thế logistics sau mở rộng: cảng nước sâu – sân bay mới – siêu kết nối xanh, với cụm cảng nước sâu Cái Mép–Thị Vải, Sân bay quốc tế Long Thành và hành lang logistics xanh. Để phát huy hết lợi thế này, Thành phố cần quy hoạch và tích hợp hạ tầng, hoàng chỉnh mạng lới cảng cạn ICD, đồng thời xây dựng hệ thống hải quan 1 cửa cho 4 khu thương mại tự do đang định hướng phát triển.

Ngoài ra, các chuyên gia hiến kế, thành phố cần nhanh chóng chuyển đổi công nghiệp từ gia công sang sáng tạo giá trị, không tiếp tục duy trì mô hình công nghiệp thâm dụng lao động, gia công giá rẻ, mà phải tái cấu trúc ngành công nghiệp, tập trung vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như công nghệ sinh học, vi mạch bán dẫn, chế tạo thông minh, năng lượng tái tạo. Bên cạnh đó, thành phố nhanh chóng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh công nghiệp, bảo đảm phát triển bền vững và không bị tụt lại trong cuộc đua toàn cầu.

Các chuyên gia khẳng định công nghiệp không thể phát triển nếu thiếu một nền thương mại hiện đại; trong đó, thương mại không chỉ là bán buôn – bán lẻ, mà cần trở thành hệ thống hạ tầng lưu thông, bảo đảm hàng hóa công nghiệp của thành phố được phân phối nhanh chóng, hiệu quả. Thương mại phải giữ vai trò như “mạch máu” của công nghiệp, kết nối sản xuất với thị trường. Việc gỡ điểm nghẽn Logistics để cất cánh là rất quan trọng, để giảm chi phí, tăng tốc độ lưu thông và nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm, xây dựng Thành phó thành trung tâm logistics và thương mại của khu vực. Điều này đặt ra yêu cầu gấp rút về quy hoạch trung tâm logistics liên vùng, kết nối cảng biển – đường bộ – đường sắt – hàng không, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số trong thương mại.

Theo ông Nguyễn Quốc Anh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Cao su Nhựa TP Hồ Chí Minh, logistics của thành phố vẫn đang là điểm nghẽn, không chỉ kéo dài thời gian, chi phí mà còn làm giảm đáng kể năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp. Đường xá chật hẹp, đi về các khu vực Củ Chi, Hóc Môn, thường mất 1 ngày mới có thể quay đầu được xe container, nên điểm nghẽn lớn. Ông Quốc Anh nhấn mạnh kỳ vọng, nút thắt này đã được nhận diện, thì sớm được cải thiện để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cho rằng, thành phố cần có giải pháp hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa là “xương sống” của kinh tế. Những hỗ trợ này không chỉ tập trung vào tài chính, mà còn là kết nối mạng lưới, xây dựng cụm ngành, hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh đó, nguồn nhân lực chất lượng cũng là yếu tố động lực cần phải được quan tâm để TP Hồ Chí Minh đạt được các mục tiêu phát triển.

Đánh giá cao những hiến kế rất thiết thực, quan trọng đối với thành phố, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết: Đây là những hiến kế vừa góp phần cùng thành phố giải quyết những điểm nghẽn, vừa phát huy hiệu quả những cơ hội, không gian phát triển mới cho TP Hồ Chí Minh. Đây là những hiến kế mang tính thực tiễn và có giá trị gợi mở cao cho thành phố trong quá trình hoạch định chính sách và chiến lược cho phát triển kinh tế thành phố trong giai đoạn tới”.