Tại sự kiện, ông Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh mong muốn các chuyên gia, doanh nghiệp trả lời giúp thành phố 2 câu hỏi. Đó là làm gì để TP Hồ Chí Minh trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của cả nước, thậm chí có được vai trò dẫn dắt? Để làm được điều đó thì bắt đầu như thế nào, thứ tự ưu tiên ra sao, nguồn lực ở đâu và ai sẽ là người thực hiện?
Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang phát biểu tại cuộc gặp.
GS Trần Hồng Thái, Phó Chủ tịch Thường trực Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, nhấn mạnh: Để xây dựng TP Hồ Chí Minh thành trung tâm nghiên cứu - chuyển giao công nghệ đạt chuẩn quốc tế phải hình thành các phòng thí nghiệm trọng điểm, trung tâm nghiên cứu xuất sắc, mạng lưới đổi mới sáng tạo liên kết vùng và cơ chế đặt hàng nghiên cứu chiến lược, qua đó tạo động lực công nghệ không chỉ cho TP Hồ Chí Minh mà cho cả khu vực phía Nam.
Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT cho biết, Liên minh Kinh tế tầng thấp, gồm FPT và các doanh nghiệp liên quan đang phối hợp với TP Hồ Chí Minh đặt mục tiêu hình thành ngành công nghiệp UAV quy mô 10 tỷ USD trong 10 năm tới và tạo khoảng một triệu việc làm. Để đạt mục tiêu này, Việt Nam phải duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế 60–70% mỗi năm, gấp đôi tốc độ trung bình của thế giới.
Theo chia sẻ của ông Trương Gia Bình, đối tác Nhật Bản thông tin, quốc gia này đang chuẩn bị công bố 17 công nghệ chiến lược trong năm nay. Nhật Bản cũng đang điều chỉnh chính sách hợp tác quốc tế, chuyển từ mô hình hợp tác đơn tuyến sang mở rộng sang các quốc gia Đông Nam Á, trong đó Việt Nam được xác định là ưu tiên số một. Một trong những hướng được Nhật Bản đặc biệt quan tâm là kinh tế tầng thấp, dù việc triển khai hiện còn gặp nhiều khó khăn do hệ thống thể chế và thủ tục của Việt Nam chưa hoàn thiện.
"Tôi đề nghị đối tác Nhật Bản sang Việt Nam triển khai thử nghiệm các mô hình trước. Khi Việt Nam hoàn thiện khung pháp lý thì có thể áp dụng trở lại tại Nhật Bản. Đối tác Nhật Bản không chỉ nhắm đến hợp tác song phương, mà hướng tới sản xuất UAV cho toàn cầu”, ông Trương Gia Bình nói.
Tuy nhiên, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là sự thiếu vắng gần như hoàn toàn về thể chế. Việt Nam chưa có định nghĩa về sandbox, chưa có quy chuẩn – quy phạm kỹ thuật, chưa có giấy phép hay chứng chỉ xuất xứ dành cho lĩnh vực UAV. Trong khi đó, Nhật Bản sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam xây dựng toàn bộ khung pháp lý này.
Ông Trương Gia Bình thông tin về phát triển kinh tế tầng thấp, trọng điểm là máy bay không người lái.
Ông Trương Gia Bình đề nghị TP Hồ Chí Minh cho phép FPT tham gia trực tiếp vào quá trình xây dựng sandbox thí điểm của Thành phố như một bước đi trước khi mở rộng ra quy mô quốc gia.
Hiện quy mô ngành UAV tại Việt Nam mới khoảng 100 triệu USD mỗi năm, nhưng mục tiêu đặt ra là tăng gấp 100 lần trong một thập kỷ. Theo ông Trương Gia Bình, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về chi phí lao động và năng lực phát triển phần mềm, đây là những yếu tố có thể giúp cạnh tranh toàn cầu.
Trong phần trao đổi, Bí thư Thành uỷ TP Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang đặt câu hỏi về phạm vi và trọng tâm của kinh tế tầng thấp: liệu tập trung vào sản xuất UAV hay ứng dụng UAV trong đời sống hằng ngày.
Trả lời câu hỏi này, ông Trương Gia Bình cho rằng về dài hạn, UAV sẽ là một phần trong năng lực phòng thủ quốc gia, cơ hội lớn nhất của Việt Nam nằm ở sản xuất để phục vụ thế giới vì ở giai đoạn hiện tại, thị trường thế giới đang rất khan hiếm nguồn cung. Về ứng dụng, nông nghiệp là lĩnh vực có tiềm năng lớn nhất, với nhiều mô hình thực tế đã triển khai thành công.. Các mô hình giao hàng bằng UAV cũng khả thi nếu Việt Nam xây dựng được hệ thống địa chỉ số chuẩn cho mọi điểm giao nhận.
Tại buổi gặp gỡ, lãnh đạo TP Hồ Chí Minh đã lắng nghe, trao đổi với các nhà khoa học công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để TPHCM hướng đến Trung tâm kinh tế số; Trung tâm Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp mang tầm cỡ quốc gia và quốc tế. Các đại biểu trao đổi về những cơ chế, giải pháp thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; làm thế nào để khoa học, công nghệ đóng góp lớn hơn nữa vào sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Các đại biểu cũng đặt vấn đề đâu là những việc thành phố cần triển khai để tiếp tục là nơi tiên phong và đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Phát biểu kết luận buổi đối thoại, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh phát triển khoa học - công nghệ là việc phải làm, không chỉ cho thành phố mà còn cho cả nước. Đây là nhiệm vụ rất khó, bởi TP Hồ Chí Minh còn phải giải quyết nhiều nhiệm vụ sát sườn, cấp bách hơn, nhất là 4 nhiệm vụ do Trung ương giao: Ngập nước, kẹt xe, ô nhiễm, không ma túy. Tuy nhiên, nếu phát triển khoa học - công nghệ tốt sẽ quay trở lại hỗ trợ, giúp thành phố giải quyết những vấn đề đang gặp khó.
Ông Trần Lưu Quang cho rằng lãnh đạo TP Hồ Chí Minh phải có sự quan tâm đặc biệt đến lĩnh vực khoa học - công nghệ. Vấn đề thể chế không chỉ là câu chuyện ưu đãi và ưu tiên, mà còn có cả cải cách thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo.