Tận dụng lợi thế này, tỉnh đang tập trung thu hút đầu tư vào các nhóm ngành kinh tế biển dựa trên nền tảng tăng trưởng xanh, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
Du khách vui chơi tại bãi biển Bình Sơn (thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận).
Đóng góp lớn từ biển
Theo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Ninh Thuận xác định kinh tế biển là một trong hai động lực tăng trưởng mới, bên cạnh kinh tế đô thị. Đồng thời, Nghị quyết số 17-NQ/TU của Tỉnh ủy về phát triển kinh tế biển đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, đặt mục tiêu đưa Ninh Thuận trở thành tỉnh mạnh về biển trong khu vực.
Ông Trần Quốc Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận thông tin, trong chiến lược phát triển, tỉnh ưu tiên thu hút đầu tư vào các nhóm ngành kinh tế biển, bao gồm: phát triển năng lượng, năng lượng tái tạo; phát triển đô thị, du lịch biển và các loại hình dịch vụ biển; phát triển công nghiệp ven biển; phát triển đồng bộ khai thác và nuôi trồng thủy hải sản; kinh tế hàng hải; khai thác tài nguyên khoáng sản biển.
Hiện nay, địa phương đang tập trung triển khai các quy hoạch, huy động nguồn lực đầu tư vào các khu đô thị và khu du lịch ven biển quy mô lớn, với mục tiêu đến năm 2030 sẽ có 12 đô thị, trong đó 6 đô thị ven biển là Phan Rang - Tháp Chàm, Vĩnh Hy, Thanh Hải, Khánh Hải, Sơn Hải và Cà Ná. Các đô thị này được quy hoạch theo cấu trúc không gian đan xen, kết hợp giữa đô thị và du lịch, mang bản sắc riêng và thân thiện với môi trường.
Một dự án tiêu biểu là Khu đô thị biển Bình Sơn - Ninh Chữ (thành phố Phan Rang - Tháp Chàm), với quy mô hơn 54 ha và tổng vốn đầu tư trên 17.000 tỷ đồng, gồm 1.000 căn nhà phố, biệt thự, 10.000 căn hộ chung cư, chuỗi khách sạn và căn hộ du lịch 3 - 5 sao. Ông Trần Phú Chiến, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư Hacom Holdings (chủ đầu tư), cho biết công ty đang đẩy nhanh tiến độ triển khai xây dựng các lốc liền kề, shophouse, khách sạn, khu nhà ở xã hội, trung tâm thương mại và bệnh viện quốc tế... nhằm góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế đô thị và du lịch ven biển, đóng góp vào mục tiêu phát triển vượt bậc của Việt Nam nói chung và Ninh Thuận nói riêng.
Tỉnh Ninh Thuận đã thông qua đồ án quy hoạch chung xây dựng khu du lịch quốc gia Ninh Chữ với tổng diện tích trên đất liền khoảng 10.200 ha và khu vực khai thác du lịch, dịch vụ trên biển khoảng 2.000 ha. Khu du lịch này trải dài 105 km dọc bờ biển của các địa phương ven biển. Khu du lịch quốc gia Ninh Chữ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là ngành du lịch của Ninh Thuận và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ.
Song song với phát triển du lịch, Ninh Thuận cũng đang nỗ lực thu hút các nhà đầu tư có năng lực để đầu tư vào cơ sở hạ tầng của các khu và cụm công nghiệp ven biển, nhằm hình thành và phát triển các trung tâm kinh tế; đặc biệt là vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và Khu công nghiệp Cà Ná. Điển hình là dự án Cảng biển tổng hợp Cà Ná do Công ty Cổ phần Đầu tư - Xây dựng Trung Nam làm chủ đầu tư, với tổng vốn hơn 5.600 tỷ đồng, diện tích quy hoạch 85,52 ha, bao gồm 2 bến cảng có khả năng tiếp nhận hàng tổng hợp, hàng container và hàng rời với trọng tải lên đến 100.000 DWT. Giai đoạn 1 của dự án đã đi vào hoạt động từ năm 2022 đến nay đã đạt hơn 1 triệu tấn hàng thông qua cảng.
Theo đánh giá, Cảng biển tổng hợp Cà Ná mở ra kết nối đường biển trên quy mô lớn, không chỉ cho Ninh Thuận mà còn cho các tỉnh trong khu vực và quốc tế. Cảng đóng vai trò then chốt trong việc mở rộng chuỗi vận chuyển, logistics hàng hóa, thiết bị và nguyên vật liệu, đặc biệt là từ các dự án năng lượng hiện hữu và các dự án trọng điểm sắp tới như hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, nhà máy điện khí LNG và các nhà máy điện gió ngoài khơi.
Bên cạnh đó, Ninh Thuận còn sở hữu nhiều lợi thế trong lĩnh vực thủy sản nhờ vùng biển nước trồi, được đánh giá là một trong bốn ngư trường trọng điểm của cả nước. Toàn tỉnh hiện có 2.453 tàu cá từ 6 m trở lên, trong đó 889 tàu có chiều dài từ 15 m trở lên, đủ điều kiện tham gia khai thác xa bờ. Trong năm 2024, sản lượng khai thác thủy sản của tỉnh đạt hơn 132.696 tấn, sản lượng sản xuất giống thủy sản đạt trên 45,1 tỷ con, đặc biệt tôm giống Ninh Thuận cung ứng trên 30% nhu cầu cả nước. Ngoài ra, Ninh Thuận còn nổi tiếng với nghề làm muối với diện tích 3.059 ha và sản lượng bình quân hơn 450.000 tấn/năm.
Theo lãnh đạo UBND tỉnh Ninh Thuận, riêng trong năm 2024, kinh tế biển đóng góp vào GRDP chung của tỉnh đạt 42,22% (kế hoạch 42%).
Tạo động lực phát triển mới
Dự án năng lượng điện gió được đầu tư tại khu vực ven biển xã Phước Dinh (Thuận Nam, Ninh Thuận).
Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Trần Quốc Nam cho biết, với định hướng kinh tế biển và kinh tế đô thị là động lực tăng trưởng mới, tỉnh đang đẩy mạnh liên kết vùng và phát triển theo 4 vùng lãnh thổ, 3 vùng động lực, 3 hành lang phát triển và 5 nhóm ngành đột phá. Đồng thời tập trung đầu tư hạ tầng kinh tế biển, xây dựng và khai thác ba hành lang kết nối tuyến cao tốc, đường ven biển, trục Đông-Tây và xác định vùng kinh tế trọng điểm phía Nam là cực tăng trưởng mới, hướng đến thành lập Khu kinh tế ven biển phía Nam với diện tích 43.900 ha trong thời gian tới.
Tỉnh đặt mục tiêu năm 2025 tỷ trọng đóng góp của kinh tế biển vào GRDP đạt 42 - 43%, thu nhập bình quân đầu người khu vực ven biển gấp 1,2 lần toàn tỉnh và tạo việc làm cho 60-65 nghìn lao động. Đến năm 2030, tỉnh phấn đấu trở thành tỉnh mạnh về biển, đạt các tiêu chí phát triển bền vững, với kinh tế biển chiếm 45 - 46% GRDP và thu nhập bình quân thuộc nhóm trung bình cao cả nước.
UBND tỉnh đã công bố danh mục 55 dự án xúc tiến, kêu gọi đầu tư; trong đó, có nhiều dự án thuộc nhóm ngành kinh tế biển của tỉnh, bao gồm: 18 dự án lĩnh vực thương mại - dịch vụ, du lịch; 14 dự án lĩnh vực xây dựng và kinh doanh bất động sản; 9 dự án lĩnh vực năng lượng, năng lượng tái tạo; 9 dự án lĩnh vực công nghiệp chế biến và 5 dự án lĩnh vực nông nghiệp. Đặc biệt, tỉnh kêu gọi đầu tư các dự án trọng điểm như: Trung tâm logistics Cà Ná và cảng cạn; Tổng kho xăng dầu Cà Ná; Tổ hợp công nghệ xanh và hóa chất sau muối...
Theo lãnh đạo UBND tỉnh Ninh Thuận, tỉnh xác định năng lượng, năng lượng tái tạo là lĩnh vực đột phá, quan trọng trong mục tiêu phát triển kinh tế biển, trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước. Tỉnh phấn đấu đến năm 2030 năng lượng, năng lượng tái tạo chiếm tỷ trọng khoảng 12% GRDP, giải quyết 7,3% nhu cầu việc làm trong toàn tỉnh. Hiện, tỉnh đang tập trung khai thác các tiềm năng, lợi thế về điều kiện tự nhiên nắng, gió để phát triển điện mặt trời, điện gió ven bờ, điện gió ngoài khơi, điện khí LNG, thủy điện tích năng, nguồn năng lượng mới. Đồng thời, thu hút đầu tư phát triển nguồn năng lượng Hydrogen xanh từ việc sử dụng năng lượng tự tiêu, năng lượng tái tạo tại chỗ hướng đến ngành công nghiệp xanh phù hợp với cam kết tại Hội nghị COP26.
Ninh Thuận cũng tập trung phát triển công nghiệp ven biển theo hướng ưu tiên thu hút đầu tư các dự án công nghiệp quy mô lớn, khu công nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ cao gắn với phát triển ngành công nghiệp phụ trợ phục vụ lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghiệp cơ khí chế tạo, chế biến thủy sản, công nghiệp hóa chất, sản xuất muối, công nghiệp sửa chữa và đóng tàu. Bên cạnh đó, phát triển nuôi biển gắn với chế biến thủy sản; đẩy mạnh khai thác xa bờ gắn với chống khai thác IUU; xây dựng Ninh Thuận thành trung tâm sản xuất tôm giống chất lượng cao của cả nước.
Song song với thu hút đầu tư, tỉnh Ninh Thuận đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số vào các ngành kinh tế biển, thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế biển, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm vệ sinh môi trường; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa biển, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của ngư dân, bảo đảm quốc phòng - an ninh. Với những nỗ lực và giải pháp đồng bộ, Ninh Thuận đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành tỉnh mạnh về kinh tế biển, góp phần vào sự phát triển chung của khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ.