Theo ông Mai Sơn ngày 26/6 vừa qua, Cục Thuế đã ban hành văn bản lấy ý kiến rộng rãi về Dự thảo Luật Quản lý thuế, trong đó có đề xuất xóa bỏ thuế khoán từ ngày 1/1/2026, theo Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Theo ông Mai Sơn, việc bãi bỏ thuế khoán nhằm minh bạch hóa hoạt động kinh doanh môi trường cạnh tranh bình đẳng, giảm chênh lệch giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo môi trường công bằng với người làm công ăn lương. Thực tế, nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ như hàng quán, chợ truyền thống có doanh thu dưới hoặc chỉ nhỉnh hơn ngưỡng chịu thuế, vẫn đóng thuế khoán cố định.
Để thay thế thuế khoán, Dự thảo Luật Quản lý thuế dự kiến chia hộ, cá nhân kinh doanh thành 4 nhóm doanh thu, áp dụng phương pháp quản lý khác nhau.
Theo đó, nhóm 1 dự kiến sẽ gồm các hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, tức dưới 200 triệu đồng/năm, áp dụng từ 2026. Nhóm 2 là các hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng/năm.
Nhóm 1 và nhóm 2 được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử sau khi bỏ thuế khoán. Trong đó, nhóm 2 dự kiến sẽ có lộ trình áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ năm 2027 - 2028. Ngoài ra, hai nhóm này dự kiến được đề xuất sẽ chỉ phải sử dụng sổ kế toán rất đơn giản để ghi chép thu chi theo mẫu (phần mềm) của Bộ Tài chính.
Nhóm 3 là các hộ, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng có doanh thu 1 - 3 tỷ đồng/năm và lĩnh vực thương mại, dịch vụ có doanh thu 1 - 10 tỷ đồng/năm. Còn lại là nhóm 4, có doanh thu trên 10 tỷ đồng.
Với việc phân chia nhóm như trên, thì nhóm 3 và nhóm 4 thuộc diện bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền khi bán lẻ hàng hóa dịch vụ. Trong số đó, nhóm 3 dự kiến sẽ thực hiện chế độ kế toán đơn giản. Còn nhóm 4 dự kiến sẽ thực hiện các chế độ kế toán như các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã được quy định.
Ngoài ra, cơ quan thuế dự kiến đề xuất tăng mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân lên ít nhất gấp đôi mức 200 triệu đồng/năm. Đồng thời, sửa đổi tỷ lệ % thuế thu nhập cá nhân cho hộ, cá nhân kinh doanh phân biệt theo quy mô doanh thu; kiến nghị sửa đổi các chính sách pháp luật liên quan nhằm hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh phát triển.
Theo Phó Cục trưởng Mai Sơn, các nội dung nêu trên mới chỉ là dự kiến. Cục Thuế sẽ tiếp tục lấy ý kiến người dân, hiệp hội, chuyên gia để hoàn thiện khung quản lý, báo cáo Bộ Tài chính, trình cấp có thẩm quyền ban hành.
Hiện nay, các hộ kinh doanh đang nộp lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội đã quy định chấm dứt thu, nộp lệ phí môn bài từ ngày 1/1/2026. Như vậy, khi không áp dụng phương pháp khoán thuế thì hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh vẫn nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.
Trước đó, tại phiên chất vấn tại Quốc hội ngày 19/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc khẳng định: Xóa bỏ thuế khoán là chủ trương đúng đắn đã được thể hiện trong Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, Bộ Tài chính cần tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền quy định doanh thu tính thuế phù hợp, tạo thuận lợi cho hộ nghèo, hộ kinh doanh nhỏ để đảm bảo dân sinh. Phó Thủ tướng cho rằng cần áp thuế linh hoạt các loại thuế này với hộ kinh doanh nhỏ để thuận lợi cho cơ quan thuế, hộ kinh doanh và không thất thu nguồn thu Nhà nước.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc lưu ý, với các hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng, có địa điểm kinh doanh ổn định thì nên chuyển sang áp dụng hóa đơn, vừa minh bạch, chống thất thu, vừa tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh lớn mạnh, trở thành doanh nghiệp. Còn đối với hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng nên áp dụng phương pháp khoán, vì nếu yêu cầu xuất hóa đơn, hộ kinh doanh này sẽ thiệt thòi do không có hóa đơn đầu vào để khấu trừ thuế.