Nhiều dự án giải ngân chậm
Theo Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ GTVT), dự kiến hết tháng 11/2022, Bộ GTVT sẽ giải ngân được 34.900 tỷ đồng, đạt 63,4% so với kế hoạch được bổ sung (69,4% so kế hoạch giao đầu năm) gồm: 31.174 tỷ đồng vốn trong nước, đạt 63% và 3.709 tỷ đồng vốn nước ngoài, đạt 68,2%. Mặc dù vậy, nhưng ngành Giao thông đến thời điểm này vẫn còn tới 24 dự án chưa đáp ứng kế hoạch giải ngân.
Bộ GTVT kiên quyết loại nhà thầu yếu thi công cao tốc Bắc Nam.
Đơn cử, trên tuyến cao tốc Bắc Nam giai đoạn I 2017 - 2020, dự án thành phần Cam Lộ - La Sơn chậm khoảng 17,3% (262 tỷ đồng); dự án Nha Trang - Cam Lâm chậm khoảng 9,8% (gần 77 tỷ đồng); dự án Diễn Châu - Bãi Vọt chậm khoảng 27,3% (164 tỷ đồng). Các dự án giai đoạn II 2020 - 2025 chậm giải phóng mặt bằng, dẫn đến chậm giải ngân như: Dự án Hàm Nghi - Vũng Áng chậm khoảng 17% (71 tỷ đồng); dự án Vũng Áng - Bùng chậm khoảng 12% (29 tỷ đồng); dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn chậm khoảng 37,6% (492 tỷ đồng); dự án Vân Phong - Nha Trang chậm khoảng 55,4% (268 tỷ đồng).
Bên cạnh đó, 5 dự án ODA chưa đáp ứng tiến độ giải ngân như: Dự án Tân Vạn - Nhơn Trạch chậm khoảng 54,1% (350 tỷ đồng); dự án Kênh nối Đáy - Ninh Cơ (WB6) chậm khoảng 14,5% (gần 59 tỷ đồng)... và 11 dự án thuộc nhóm sử dụng vốn đầu tư công chậm giải ngân như: dự án tuyến tránh TP Cà Mau; dự án nâng cấp QL279; dự án tuyến tránh phía Đông TP Buôn Ma Thuột, dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ…
Đáng chú ý, với tiến độ triển khai của 4 dự án thành phần cao tốc Bắc Nam: Mai Sơn - QL45, Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây phải thông xe kỹ thuật trước 31/12/2022, Bộ trưởng Bộ GTVT yêu cầu các BQLDA phải hoàn thành 100% kế hoạch vốn năm 2022 được giao. Trong đó, 2 dự án Mai Sơn - QL45, Cam Lộ - La Sơn phải tập trung tối đa nhân lực, máy móc, tăng cường thi công “3 ca, 4 kíp” đảm bảo khánh thành, đưa vào khai thác ngày 31/12/2022. Hai dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây phải dồn lực để đạt được mục tiêu thông xe kỹ thuật vào cuối năm nay và đưa vào khai thác từ tháng 4/2023.
Để đạt được mục tiêu phấn đấu giải ngân 95 - 100% kế hoạch trong 2 tháng cuối cùng của năm kế hoạch 2022, Bộ GTVT cần phải giải ngân khoảng 20.150 tỷ đồng.
Mạnh tay loại nhà thầu yếu
Bộ GTVT vừa có công văn gửi BQLDA 6 (đại diện chủ đầu tư), Công ty Cổ phần Đầu tư Phúc Thành Hưng (doanh nghiệp dự án) yêu cầu khẩn trương chỉ đạo các nhà thầu huy động thiết bị, máy móc, nhân lực thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thi công dự án PPP cao tốc thành phần Diễn Châu thuộc giai đoạn I trước tình trạng thi công "ì ạch". Tiến độ thi công dự án hiện nay mới chỉ đạt khoảng 1.416,40 tỷ đồng (tương đương 16,5% giá trị hợp đồng xây lắp), mặc dù dự án đã được triển khai thi công hơn 17 tháng (gần 1/2 thời gian theo tiến độ của hợp đồng).
Đây lại là dự án thực hiện theo hình thức hợp đồng BOT và là công trình trọng điểm quốc gia. Vì vậy, Bộ GTVT yêu cầu các chủ thể tham gia thực hiện dự án nhận thức trách nhiệm điều hành để đảm bảo tiến độ, chất lượng; nhà đầu tư/doanh nghiệp dự án khẩn trương chỉ đạo các nhà thầu huy động nhân lực, máy móc, thiết bị, bổ sung đủ các mũi thi công trên công trường theo đúng kế hoạch tiến độ đã được doanh nghiệp dự án chấp thuận, tranh thủ thời tiết thuận lợi, chỉ đạo các nhà thầu làm tăng ca để bù lại tiến độ bị chậm; đồng thời, loại bỏ các các nhà thầu: Công ty Cổ phần 456, Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng Vina2, Công ty TNHH Đại Hiệp, chuyển khối lượng thi công cho nhà thầu mạnh vào khẩn trương đảm bảo tiến độ.
Đối với BQLDA 6, Bộ GTVT yêu cầu thường xuyên kiểm đếm tiến độ các nhà đầu tư/doanh nghiệp dự án để xác định chi tiết kế hoạch cung cấp nguồn tài chính, tiến độ thi công, giải ngân đã phê duyệt, khẩn trương bổ sung các mũi thi công còn thiếu (36 mũi thi công) vào để tăng tốc và chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng...
Riêng đối với các dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn II, để đảm bảo 12 địa phương có cao tốc đi qua bàn giao đủ khoảng 70% mặt bằng phục vụ khởi công cuối năm, Bộ GTVT đã có văn bản yêu cầu các tỉnh, thành phố khẩn trương chỉ đạo các sở, ngành liên quan đẩy nhanh công tác lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật; phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo từng đoạn, từng khu vực...
Mục tiêu đặt ra của Chính phủ và Bộ GTVT là khởi công 12 gói thầu đầu tiên tại 12 dự án thành phần cao tốc Bắc Nam giai đoạn II trước 31/12/2022. Đến thời điểm này, hồ sơ thiết kế kỹ thuật của 12 dự án thành phần hiện đã hoàn thành trên 70%, trên cơ sở đó, các chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với địa phương trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, kiểm soát chặt việc lựa chọn nhà thầu thi công và chịu trách nhiệm trước pháp luật và Bộ trưởng Bộ GTVT.