Không ngồi chờ đơn hàng trong bối cảnh cầu tín dụng yếu

Tìm kiếm thêm thị trường xuất khẩu

Tại Hội thảo “Tăng khả năng hấp thụ vốn cho doanh nghiệp” do Thời báo Ngân hàng tổ chức ngày 25/7, ông Thân Đức Việt, Tổng giám đốc Tổng công ty May 10, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết: Năm 2023, GDP thế giới được dự báo tăng trưởng thấp hơn năm 2022 do chính sách thắt chặt tiền tệ và xung đột địa chính trị, xung đột Nga - Ukraina vẫn tiếp diễn, lạm phát ở các nước lớn như Mỹ, châu Âu khó kiểm soát, dẫn đến việc người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu. Sức mua của các thị trường chính như: Mỹ, Châu Âu suy giảm mạnh. Mặt khác, ảnh hưởng của COVID-19 để lại vẫn còn kéo dài.

“Tất cả những điều đó đã ảnh hưởng lớn đến mọi ngành sản xuất, xuất khẩu. Từ đầu năm đến nay, có tới 6/7 ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam bị giảm. Dệt may cũng không nằm ngoài vòng xoáy này với các đơn hàng xuất khẩu suy giảm sâu, nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm lao động, thậm chí bán đi một phần tài sản”, ông Thân Đức Việt chia sẻ.

Phía May 10 cũng đang phải xoay sở để vượt khó. Đến nay, hơn 12.000 người lao động trực thuộc May 10 và công ty liên doanh liên kết chưa phải nghỉ việc trong bối cảnh các đơn hàng xuất khẩu cho thị trường truyền thống sụt giảm từ 20 - 30% so với 6 tháng cùng kỳ năm ngoái. Doanh nghiệp đang nỗ lực tìm kiếm thêm các thị trường xuất khẩu tiềm năng mới như: Hàn Quốc, Đài Loan, Canada... và tập trung vào thị trường trong nước.

Nhờ sự năng động và đổi mới, trong 6 tháng đầu năm 2023, May 10 vẫn lo đủ việc làm cho người lao động. Ngoài xuất khẩu, May 10 cũng là một trong số ít những đơn vị ngành may kinh doanh thời trang công sở trong nước. Khi xuất khẩu gặp khó, thị trường nội địa trở thành “cứu cánh” có mức tăng trưởng 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự báo tháng 9 - 10/2023 là thời gian thấp điểm, đơn hàng sẽ bị giảm sút bởi tính đặc thù của mùa vụ. Thời gian qua, mặc dù ngành Ngân hàng đã 4 lần giảm lãi suất điều hành, nhưng May 10 không có nhu cầu vay vốn. Thay vào đó, doanh nghiệp đang linh hoạt sử dụng nguồn vốn tự có, giảm thiểu tối đa vay vốn ngân hàng để cân đối chi phí tài chính. 

Theo một số chuyên gia kinh tế, để nỗ lực vượt qua khó khăn, các doanh nghiệp cần có những đội tìm kiếm quản lý phát triển thị trường và các sản phẩm mẫu hướng tới xuất khẩu, không bị động ngồi chờ đơn hàng; nâng cao năng lực quản trị, linh hoạt trong tổ chức sản xuất, sắp xếp đơn hàng, nguyên phụ liệu… đảm bảo thích ứng nhanh, khi thị trường biến động; cắt giảm các chi phí không cần thiết, giải quyết triệt để câu chuyện tối ưu chi phí.

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNN&V) Việt Nam cho hay, thời gian qua, chính sách của ngành Ngân hàng đánh đúng và trúng những điểm nghẽn khó khăn của doanh nghiệp. Theo khảo sát cuối tháng 6/2023 của Tổng cục Thống kê (TCTK), khoảng 18,5 - 28,9% doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu, sản xuất, chế biến chế tạo đánh giá tình hình kinh doanh Quý II/2023 tốt hơn Quý I/2023, trong đó 36,2 - 43,2% đánh giá tình hình ổn định và 27,4 - 36,2% đánh giá tình hình sụt giảm. Điều này cũng thể hiện rõ sự khó khăn đang bủa vây các doanh nghiệp, nhất DNN&V do tiêu thụ trong nước và đơn hàng xuất khẩu đều giảm mạnh.

Ngoài vấn đề về tiêu thụ nội địa và đơn hàng xuất khẩu, có tới 25% hội viên của Hiệp hội DNN&V Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay tín dụng do tiêu chí cho vay còn khắt khe. Bên cạnh đó, có không ít doanh nghiệp xuất khẩu cũng đề nghị giảm lãi suất vay đối với USD để tăng tính cạnh tranh quốc tế, nhằm trụ vững doanh nghiệp trước khi thị trường có dấu hiệu phục hồi vào quý III/2023.

Tiếp tục giảm lãi, đơn giản hóa quy trình cho vay 

Trao đổi với phóng viên báo Tin tức, Phó Tổng giám đốc Agribank, bà Phùng Thị Bình cho biết: Từ đầu năm đến nay, Agribank đã 7 lần giảm lãi cho vay trên cơ sở tiết giảm chi phí và giảm lãi suất huy động vốn. Theo đó, lãi suất sàn cho vay ngắn hạn giảm từ 1,5 - 4%/năm, sàn lãi suất cho vay trung dài hạn giảm từ 0,3 đến 1,5%/năm. Đến tháng 5/2023, lãi suất cho vay phát sinh bình quân đã giảm 0,5 đến 1%/năm so với đầu năm. Hiện tại, lãi suất cho vay của Agribank thuộc nhóm thấp trên thị trường.

“Đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản: Ngay từ thời điểm đầu năm, trước khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 33 về cho vay Nhà ở xã hội, Agribank đã giảm lãi suất tối đa 3% đối với khách hàng là pháp nhân và cá nhân vay vốn với mục đích kinh doanh bất động sản gặp khó khăn, trong đó ưu tiên giảm lãi đối với dự án dở dang/chịu ảnh hưởng bởi COVID-19 hoặc diễn biến bất lợi của tình hình kinh tế”, bà Phùng Thị Bình.

Ngoài các chính sách ưu đãi về lãi suất, VietinBank đang tập trung rà soát chuẩn hóa quy trình cấp tín dụng theo từng phân khúc/tiểu phân khúc khách hàng, từ đó rút ngắn thời gian xử lý, tinh gọn thủ tục cấp tín dụng cho KHDN. Trên cơ sở phân tích sâu đặc điểm và nhu cầu của khách hàng theo quy mô, lĩnh vực hoạt động, VietinBank đã tinh chỉnh quy trình cấp tín dụng, chuẩn hóa danh mục hồ sơ theo từng phân khúc khách hàng.

"Riêng với phân khúc DNV&N, VietinBank đã thiết kế quy trình cấp tín dụng và quy trình giải ngân rút gọn, trên cơ sở rà soát từng bước trong quy trình, các mẫu biểu dành khách hàng và cán bộ ngân hàng cần xử lý, rút ngắn tới 30% so với quy trình cấp tín dụng thông thường, đảm bảo đẩy nhanh tốc độ xử lý giao dịch, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh", lãnh đạo VietinBank cho biết.

Thêm vào đó, VietinBank liên tục xây dựng và cải tiến các giải pháp về tín dụng phù hợp với nhu cầu thị trường và theo đặc thù từng nhóm ngành trọng điểm, như các nhóm ngành xây lắp, dược phẩm và thiết bị y tế, bất động sản khu công nghiệp, năng lượng tái tạo, thương mại phân phối…từ đó giúp định hướng và nâng cao năng lực cho các hi nhánh trong việc tiếp cận và thẩm định khách hàng, cũng như hướng dẫn khách hàng hoàn thiện các hồ sơ/điều kiện tín dụng.

Phía BIDV đang chủ động, quyết liệt triển khai các các giải pháp hỗ trợ và đưa ra những giải pháp giúp doanh nghiệp tăng sức hấp thụ vốn từ ngân hàng. BIDV là một trong các ngân hàng thương mại (NHTM) tích cực trong việc triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất với doanh số cho vay lũy kế đến 30/6/2023 là 16.000 tỷ đồng và dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất trên 5.000 tỷ đồng. BIDV đã thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ để hỗ trợ khách hàng phục hồi sản xuất kinh doanh, tạo dòng tiền để trả nợ ngân hàng. Tính đến 30/6/2023, tổng dư nợ cơ cấu theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN ngày 23/4/2023 tại BIDV là khoảng hơn 20.000 tỷ đồng.

“Về việc triển khai chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ, BIDV đã tham gia với quy mô là 30.000 tỷ đồng với mức lãi suất hỗ trợ theo thông báo của NHNN từng thời kỳ (hiện tại lãi suất áp dụng cho kỳ 06 tháng cuối năm 2023 là 8,2%/năm đối với chủ đầu tư và 7,7%/năm đối với người mua nhà). Hiện tại, BIDV là ngân hàng đầu tiên công bố đã phê duyệt cấp tín dụng đối với 01 dự án nhà ở xã hội vào chương trình. Đặc biệt BIDV đã đưa ra gói tín dụng 20.000 tỷ cho đối tượng nhà ở thương mại giá trị thấp với lãi suất cho vay từ 8,5%/năm đối với chủ đầu tư và từ 7,8%/năm đối với người mua nhà”, lãnh đạo BIDV cho biết.

Đầu tháng 7/2023, BIDV đã được NHNN chấp thuận điều chỉnh tỷ lệ tăng trưởng tín dụng tối đa lên 14% năm 2023 và ngay lập tức BIDV đã phân bổ giới hạn tín dụng và truyền thông cho toàn bộ các chi nhánh trong hệ thống nhằm đảm bảo cung ứng kịp thời nhu cầu vốn cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, BIDV chủ động thực hiện các giải pháp tiết giảm chi phí hoạt động, thực hiện cơ cấu lại tài sản nợ - có, từ đó có điều kiện giảm lãi suất cho vay, phí dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp. Trong 06 tháng đầu năm 2023, BIDV đã 4 lần giảm sàn lãi suất cho vay với mức giảm từ 1,1 - 1,3%/năm. Đồng thời, chủ động thiết kế và ban hành nhiều gói tín dụng ngắn hạn, trung dài hạn với lãi suất ưu đãi từ 0,5 - 2%/năm với quy mô lên tới 253.000 tỷ đồng nhằm hỗ trợ các khách hàng phục hồi, duy trì, phát triển sản xuất kinh doanh.

Ngoài các giải pháp trên, BIDV quán triệt toàn hệ thống chủ động phân nhóm khách hàng để triển khai các giải pháp hỗ trợ phù hợp nhằm cung ứng vốn tín dụng kịp thời giúp các doanh nghiệp phục hồi, duy trì, phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh trong bối cảnh và tình hình mới.
Để nâng cao hơn nữa khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp, bên cạnh các giải pháp của các ngân hàng rất cần sự vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương cũng như nỗ lực của chính bản thân các doanh nghiệp.

Theo một số lãnh đạo NHTM, các Bộ, ngành, địa phương chỉ đạo triển khai tốt các chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, phát triển thị trường vốn, đảm bảo là kênh dẫn vốn trung dài hạn của nền kinh tế, giảm bớt áp lực cho hệ thống ngân hàng.

Đặc biệt, để tăng sức hấp thụ vốn từ ngân hàng, các doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp tái cấu trúc doanh nghiệp, cắt giảm các mảng hoạt động kinh doanh chưa hiệu quả, đảm bảo tài chính phục vụ hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp; phân bổ và sử dụng hiệu quả nguồn lực nhằm đảm bảo năng lực tài chính lành mạnh, giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp và ngân hàng; tăng cường mở rộng, tìm kiếm các đối tác đầu ra, nhà phân phối để nâng cao khả năng tiêu thụ hàng hóa, giảm thiểu hàng tồn kho.

"Ngành Ngân hàng đã kịp thời triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn về tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản; chỉ đạo các NHTM triển khai Chương trình cho vay đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản với quy mô 15.000 tỷ đồng (cao hơn dự kiến đặt ra là 10.000 tỷ đồng) từ nguồn lực của chính NHTM; ban hành chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN để tạo điều kiện cho khách hàng được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, kéo dài thời gian trả nợ mà không bị chuyển nhóm nợ xấu, qua đó, khách hàng có điều kiện được tiếp cận các khoản vay mới; Thông tư số 11/2022/TT-NHNN quy định về bảo lãnh ngân hàng và Thông tư số 06/2023/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN, trong đó bổ sung quy định về hoạt động bảo lãnh điện tử và cho vay bằng phương tiện điện tử...".

*Clip chia sẻ của Phó Tổng giám đốc Agribank và Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) ông Nguyễn Quốc Hùng về nỗ lực của ngân hàng trong hỗ trợ doanh nghiệp và lời khuyên cho các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi, tìm thị trường mới để phục hồi: