Đăng kiểm viên trẻ được tăng cường, bổ sung vào làm việc tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 2927D (Hà Nội). Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN
Đến thời điểm này, các trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội vẫn hoạt động, nhưng khá thưa vắng và khó khăn về nhân lực.
Vốn là cơ sở nhiều xe đến kiểm định nhất thành phố nhưng theo quan sát của phóng viên, tầm cao điểm 9 giờ sáng ngày 15/10, Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 2903V - Hà Nội (quận Cầu Giấy, Hà Nội) cũng khá thưa vắng, chỉ có hơn 20 xe đến đăng kiểm. Do việc cấm đường đối với xe tải và xe khách nên phần lớn xe vào trung tâm kiểm định 2903V chủ yếu là xe con. Đây là loại xe thường được duy tu, bảo dưỡng thường xuyên nên tỷ lệ xe không đạt yêu cầu phải ra ngoài sửa chữa chỉ chiếm từ 12 - 15% với các lỗi chủ yếu là hệ thống phanh, đèn...
Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 2903V - Hà Nội có 8 lãnh đạo và đăng kiểm viên bị khởi tố, ông Trần Quốc Hoan, Phó Giám đốc phụ trách trung tâm cho biết: Trước khủng hoảng về nhân sự, dự báo nhu cầu đăng kiểm tăng cao vào quý II và quý IV hàng năm nên Trung tâm đã sớm lo vấn đề nhân sự bổ sung. Trung tâm đề nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam cho tuyển người, từ đăng kiểm viên thực tập đến đăng kiểm viên đã có chứng nhận, chứng chỉ để bù vào số đăng kiểm viên thiếu hụt do bị khởi tố. Hiện tại, Trung tâm có 10 đăng kiểm viên; trong đó có 3 đăng kiểm viên cũ không bị khởi tố còn lại là tuyển mới và "sạch" hoàn toàn.
So với những năm trước khi các vụ án đăng kiểm được đưa ra xét xử, hiện nay, trung bình mỗi ngày lượng xe vào trung tâm đăng kiểm tối đa cũng chỉ bằng khoảng 70%. Tháng 10 này lượng xe đến kiểm định lại vắng hơn, hiện tại được khoảng 110 xe/ngày, trong khi công suất tối đa có thể đạt 180 xe/ngày/2 dây chuyền.
Tình trạng vắng khách xảy ra ở hầu hết các trung tâm đăng kiểm do việc giãn chu kỳ kiểm định. Các trung tâm đã chuẩn bị phương án nhân sự tối thiểu không để xảy ra khủng hoảng khi các vụ án đăng kiểm đưa ra xét xử.
"Thông tư số 02/2023/TT - BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải về giãn chu kỳ kiểm định tất cả các loại xe đã khiến lượng phương tiện đi đăng kiểm giảm nhiều. Việc kiểm định cũng kỹ càng hơn trước. Nếu như trước đây, ngày cao điểm nhất có thể kiểm định được gần 300 xe/ngày thì nay làm quy chuẩn, quy củ hơn, việc kiểm định xe chậm hơn, tối đa kiểm định được 180 xe/ngày", ông Trần Quốc Hoan cho biết.
Theo các trung tâm đăng kiểm, tình trạng "ế khách", số lượng xe kiểm định sụt giảm đã ảnh hưởng đến doanh thu của đơn vị và thu nhập của cán bộ, nhân viên đăng kiểm. Hơn 10 năm nay giá kiểm định chưa tăng, trong khi phí đường bộ rất cao. Một xe con khám xe đúng hạn phí kiểm định xe chỉ 291.000 đồng/kỳ khám, nếu kiểm định 1 xe mới 291.000 đồng/3 năm đầu, trong khi đó phí đường bộ 1 năm là 1.540 nghìn đồng. Ngoài ra, lượng xe sụt giảm nhiều nhưng chi phí ngày càng cao, từ thuê đất, tiền điện. Lương cán bộ nhân viên lâu lắm không được tăng, thậm chí thưởng còn giảm đi.
"Các trung tâm đăng kiểm khó khăn về nhân sự do nguồn không nhiều; phương án thay thế cho đăng kiểm viên thiếu hụt khi hết tháng 12/2024 các đăng kiểm viên bị khởi tố nhưng đang tại ngoại phải dừng làm việc là rất hãn hữu", ông Trần Quốc Hoan chia sẻ.
Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 29 - 08D đóng trên địa bàn huyện Hoài Đức Trần Nguyên Sinh cho biết: Việc tuyển dụng nhân sự khó khăn, người có trình độ chuyên môn cao không làm nghề này, bên cạnh đó là áp lực về trách nhiệm pháp lý, thu nhập không đảm bảo, nhiều người dao động tâm lý, họ tìm con đường khác nếu có cơ hội tốt hơn.
Theo ông Trần Nguyên Sinh, để đào tạo được một đăng kiểm viên bậc cao cần thời gian và công sức giống như một bác sỹ đa khoa, phải mất 7 - 9 năm mới làm được nghề. Trong khi đó, thu nhập của đăng kiểm viên chỉ được 10 triệu đồng/người/tháng, đăng kiểm viên bậc cao được 15 triệu đồng/người/tháng nên họ dao động tâm lý.
Phó Giám đốc Trung Tâm Đăng Kiểm XCG 2904V – Hà Nội (Địa chỉ tại huyện Mê Linh, Hà Nội) Đỗ Văn Bình cho hay, toàn bộ 10 cán bộ, nhân viên dày dặn kinh nghiệm trước đây của trung tâm đều bị khởi tố. Hiện tại, tay nghề của các đăng kiểm viên mới tuyển không được như trước, thiếu đăng kiểm viên bậc cao. Mặt khác, các đăng kiểm viên mới tuyển đều từ các tỉnh về Hà Nội thuê nhà còn gặp nhiều khó khăn.
"Lo nhất là vấn đề chuyên môn thực sự yếu hơn rất nhiều. Nhiều giám đốc phải làm trực tiếp, không có ngày nghỉ (trừ ngày lễ). Bản thân tôi bị sốt xuất huyết nhưng vẫn phải đi làm", ông Đỗ Văn Bình cho biết.
Với thu nhập của đăng kiểm viên còn thấp hơn các ngành nghề khác, mức độ công việc tiếp xúc với khí thải, bụi mịn ảnh hưởng đến sức khỏe, trách nhiệm pháp lý cao, các đăng kiểm viên đề xuất được hưởng phụ cấp nghề độc hại, nguy hiểm; tăng giá kiểm định phương tiện cơ giới, cải thiện thu nhập để yên tâm gắn bó với nghề.
Theo điểm b khoản 2 Điều 11 Nghị định 139/2018/NĐ-CP quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm đăng kiểm sẽ bị đình chỉ 3 tháng nếu có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên do "bị kết tội bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án do vi phạm các quy định liên quan đến lĩnh vực kiểm định xe cơ giới" trong vòng 12 tháng liên tục. Điều này sẽ khiến 91 trung tâm đăng kiểm tại 32 địa phương nguy cơ phải dừng hoạt động, dẫn đến cả nước có ít nhất 36 địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến kiểm định.
Theo Bộ Giao thông Vận tải để đào tạo bồi dưỡng chuyên môn một kỹ sư cơ khí trở thành đăng kiểm viên lại đòi hỏi mất nhiều thời gian nên đến hết năm 2026, hệ thống đăng kiểm xe cơ giới vẫn chưa thể bù đắp được số lượng đăng kiểm viên bị thiếu hụt trong thời gian vừa qua.
Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải đã có văn bản kiến nghị xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 139/2018/NĐ - CP quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới và Nghị định 30/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 139/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới theo trình tự, thủ tục rút gọn, nhằm chủ động tháo gỡ ùn tắc đăng kiểm có thể xảy ra trong thời gian tới.