Để chuẩn bị cho tiến độ gỡ "thẻ vàng" IUU (chống đánh bắt bất hợp pháp) vào cuối năm 2023, các địa phương có biển đã thực hiện phối hợp trong quản lý tàu cá và chống khai thác bất hợp pháp, tạo điều kiện cho nghề cá phát triển bền vững.
Lực lượng chức năng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu kiểm tra tàu cá của ngư dân huyện Long Điền về chấp hành IUU trước khi ra khơi xuất bến. Ảnh: Hoàng Nhị/TTXVN
Vừa qua, tỉnh Bình Thuận và tỉnh Bình Định đã kí kết hợp tác trong việc chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định. Đại diện UBND tỉnh Bình Thuận cho biết, UBND tỉnh vừa có văn bản thống nhất ký kết quy chế phối hợp giữa tỉnh Bình Thuận và Bình Định trong quản lý tàu cá, chống khai thác IUU.
Theo đó, quy chế này quy định nguyên tắc, nội dung và các mối quan hệ phối hợp giữa UBND hai tỉnh trong quản lý tàu cá, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định. Nhằm thực hiện các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên tàu cá của tỉnh này xuất, nhập bến trên địa bàn tỉnh kia và hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp trên các vùng biển.
Ông Đoàn Anh Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận chia sẻ, thông qua quy chế này, hai tỉnh có nhiệm vụ trao đổi, thông báo tình hình có liên quan như tàu cá, chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên của tỉnh này hoạt động tại tỉnh kia và ngược lại.
Cùng đó, hai tỉnh thông báo cho nhau số lượng tàu cá của tỉnh này hoạt động, kết quả quản lý, đăng kí, đăng kiểm tàu cá, thông tin nghề khai thác, mua bán tàu cá giữa hai tỉnh, chuyển hạn ngạch giấy phép khai thác hải sản, diễn biến, kết quả xử lý vụ việc có liên quan đến tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp, vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép, bị nước ngoài bắt giữ, xử lý.
Ngoài ra, trao đổi về tình hình xử lý số đối tượng, tổ chức, cá nhân có hành vi môi giới đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác. Các vụ việc liên quan đến thiên tai, tai nạn trên biển và tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn trên biển.
Theo Đại tá Phạm Công Phát, Phó chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Định, thực hiện nhiệm vụ được phân công, lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh tiến hành kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra, vào cảng kết hợp với hoạt động tuyên truyền, vận động tới từng thôn, khu dân cư có đông ngư dân.
Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Định đã phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức nhiều chuyến tuần tra, kiểm tra trên biển, phát hiện và xử lý nhiều trường hợp vi phạm khai thác thủy sản bất hợp pháp. Đồng thời, lực lượng Bộ đội Biên phòng cũng thông báo trường hợp vi phạm của các đội tàu đánh bắt của địa phương khác về địa phương để kịp thời xử lý.
Ngoài sự phối hợp trong quản lý đội ngũ tàu thuyền đánh bắt xa bờ, các địa phương còn thực hiện nhiều biện pháp kết hợp, song song để nâng cao ý thức thực hiện chống khai thác bất hợp của lực lượng ngư dân Việt Nam. Điển hình tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đang triển khai giải pháp ngăn chặn tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài để đánh bắt, khai thác trái luật và dự thảo Chương trình phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong việc ngăn chăn tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài.
Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, thời gian qua, tình trạng tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài có giảm nhưng còn một tỷ lệ rất nhỏ tàu vi phạm và bị xử lý nghiêm ngặt.
Đối với các tàu đang hoạt động khai thác xa bờ trên vùng biển khơi đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình 100% tàu. Ngành nông nghiệp đã phối hợp cùng các sở ngành, địa phương và lực lượng Bộ đội Biên phòng tăng cường tuyên truyền cho ngư dân hiểu rõ quy định pháp luật về thủy sản và các quy định của Ủy ban châu Âu về chống khai thác bất hợp pháp (IUU).
Cụ thể, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chỉ đạo các đơn vị tăng cường khai thác, vận hành, sử dụng hiệu quả hệ thống giám sát hành trình tàu cá để theo dõi, kiểm soát hoạt động của tàu cá trên biển, lập danh sách các tàu cá có dấu hiệu vi phạm khai thác IUU, vượt ra ngoài ranh giới vùng biển Việt Nam, ngắt kết nối thiết bị VMS…để thông báo cho chính quyền địa phương và lực lượng phối hợp xử lý.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng chỉ đạo các đơn vị tuyên truyền chống đánh bắt bất hợp pháp đến lực lượng ngư dân với nội dung ngắn gọn, dễ hiệu đúng đối tượng, mức độ xử phạt cụ thể đối với những hành vi. Các đơn vị phối hợp để phân loại nhóm nguy cơ để kiểm soát, giám sát tuyên truyền không tái phạm.
Với quản lý các thiết bị giám sát hành trình, ông Nguyễn Văn Thọ yêu cầu ngành nông nghiệp cần nghiên cứu về chất lượng và việc lắp đặt thiết bị cần đảm bảo an toàn, cố định, kiểm soát chặt chẽ các tàu cá việc tàu tự ý tháo dỡ thiết bị. Cơ quan chức năng liên quan, các địa phương cần phối hợp chặt chẽ; xây dựng quy trình, mức độ, hành vi để xử lý vi phạm, nghiên cứu xử lý hình sự nếu cần thiết.
Hàng tuần Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiến hành tổng hợp báo cáo về số lượng, số hiệu, số lần vi phạm của từng tàu cụ thể, báo cáo về UBND tỉnh để có phương án xử lý.
Vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu các bộ, ngành, địa phương có liên quan tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, hành động quyết liệt thực hiện các nhiệm vụ trước mắt, các giải pháp trọng tâm chống khai thác IUU, chuẩn bị kỹ kế hoạch, nội dung làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4, phấn đấu mục tiêu đến tháng 10/2023 gỡ cảnh báo "thẻ vàng".
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển khẩn trương thành lập Kiểm ngư địa phương theo quy định tại Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn liên quan; phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng ngăn chặn, xử lý không để tàu cá địa phương vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cũng yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm việc quản lý tàu cá kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương và tàu cá của tỉnh khác hoạt động tại địa phương; tập trung cao điểm thực thi pháp luật, xử phạt triệt để các hành vi khai thác IUU.
Đặc biệt, các cảng cá của 28 địa phương có biển tuân thủ việc xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định. Các tỉnh có thể điều động, luân chuyển, biệt phái đảm bảo bố trí đủ nhân lực, kinh phí thực hiện nhiệm vụ quản lý tàu cá, bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản, chống khai thác IUU.