Ngư dân vận chuyển cá ngừ đại dương khai thác được mang đi tiêu thụ tại cảng cá Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Ảnh minh hoạ: Vũ Sinh/TTXVN
Cụ thể là công khai lên án hành vi vi phạm của chủ tàu tại địa phương và công khai danh sách chủ tàu cá tàu cá vi phạm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) trên toàn quốc. Đồng thời, hạn chế và chấm dứt không cho chủ tàu khôi phục lại hoạt động nghề khai thác thủy sản; xem xét xử lý hành chính hành vi vi phạm và trong trường hợp tái phạm hoặc vi phạm có tổ chức sẽ xem xét xử lý hình sự.
Cùng đó, chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố ven biển đưa nội dung “tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài” vào tiêu chí xét thi đua, khen thưởng hàng năm. Người đứng đầu chính quyền địa phương cấp huyện, xã chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra tàu cá vi phạm khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển nước ngoài.
Theo Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh, cái khó của tỉnh hiện nay là toàn tỉnh có 450 tàu từ 12 – dưới 15 m, đây là tàu không quy định lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và các tàu này chủ yếu neo đậu ở các tỉnh phía Nam; trong đó có 217 tàu được xếp vào dạng có nguy cơ cao về vi phạm vùng biển nước ngoài.
Phó Chủ tịch Nguyễn Tuấn Thanh cho biết thêm, vừa qua, tỉnh cũng yêu cầu 217 tàu này phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và đến nay đã có 25 tàu lắp. Đối các tàu còn lại chưa lắp, tỉnh sẽ thực hiện thu hồi giấy phép và thực hiện chính sách hỗ trợ gạo cho những ngư dân này đảm bảo trong thời gian lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Đồng thời, yêu cầu các địa phương vào làm việc với các chủ tàu và chỉ nếu tàu nào lắp đặt giấy phép hành trình xong mới được cấp giấy phép để đi khai thác.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã thực hiện xử phạt 12 tàu; trong đó, 4 tàu vi phạm năm 2023 và 8 tàu mới vi phạm năm nay. Hiện tỉnh đã xử phạt được 8 chiếc và đang tiếp tục củng cố hồ sơ để xử lý 4 chiếc tàu còn lại. Đặc biệt, tỉnh sẽ thực hiện quyết định cưỡng chế, xử lý nghiêm đối với các tàu cá vi phạm và giao cho lực lượng công an xử lý hình sự theo quy định.
Tỉnh Bình Định cũng đã xác nhận nguyên nhân chính dẫn đến việc vi phạm IUU chủ yếu từ các tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài đều hoạt động đánh bắt và xuất nhập bến ngoài tỉnh, nhiều năm không về địa phương. Hầu hết chủ tàu này không trực tiếp tham gia khai thác mà thuê mướn thuyền trưởng điều khiển, tự tổ chức đánh bắt.
Vì vậy, để có thu nhập cao, thuyền trưởng cố tình xâm phạm lãnh hải các nước khác để khai thác thủy sản bất hợp pháp. Hơn nữa, tàu cá vi phạm chủ yếu là tàu nhỏ có chiều dài dưới 15 m, chưa quy định phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình nên cơ quan chức năng không giám sát được quá trình hoạt động trên biển, không kịp thời phát hiện, cảnh báo và ngăn chặn. Mặt khác, hầu hết các tàu cá này đều là tàu cũ có tuổi thọ trên 30 năm, giá trị thấp, ngư dân cố tình đánh đổi để đi đánh bắt ở vùng biển nước ngoài.
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định Trần Văn Phúc, để giải quyết triệt để các tàu cá xâm phạm, đi đánh bắt vùng biển nước ngoài, tỉnh cũng yêu cầu các địa phương tiếp tục làm việc với các chủ tàu cá để yêu cầu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, trường hợp tàu cá chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình thì tạm thời thu hồi giấy phép khai thác thủy sản; đồng thời tạm dừng việc cấp giấy phép khai thác thủy sản đối với nhóm tàu cá này, chỉ thực hiện cấp và cấp lại sau khi đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.
Cùng đó, yêu cầu chủ tàu cá cam kết đảm bảo thiết bị giám sát hành trình tàu cá hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi tàu rời cảng đến khi cập cảng để các lực lượng chức năng theo dõi và quản lý; có văn bản đề nghị các cơ quan, đơn vị sở tại các tỉnh phía Nam phối hợp kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ nhóm tàu cá này và không làm thủ tục xuất bến đi đánh bắt thủy sản do giấy phép khai thác thủy sản đã bị thu hồi.
Ngoài ra, tăng cường lực lượng trực hệ thống Trạm bờ 24/24 giờ để kịp thời phát hiện tàu cá không duy trì hoặc vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình trong quá trình hoạt động trên biển, tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển để kịp thời cảnh báo. Triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ về kinh phí trang bị thiết bị Giám sát hành trình trên tàu cá có chiều dài từ 12-15 m cho ngư dân.