Giữ nguồn tài nguyên rừng quý giá - Bài cuối: Xây dựng sản phẩm du lịch xanh

Giữ nguyên vẹn cảnh quan

Điểm du lịch Sông Chày - Hang Tối (Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng) là một mô hình tiêu biểu cho phát triển du lịch gắn liền với bảo vệ rừng và giữ gìn cảnh quan tự nhiên. Toàn bộ khu vực vui chơi, nhà hàng và các tiện ích tại đây đều được thiết kế, lắp đặt bằng vật liệu tre, nứa thân thiện với môi trường, hoàn toàn không phá vỡ cảnh quan rừng. Không gian được quy hoạch hài hòa với hệ sinh thái rừng tự nhiên, mang lại cảm giác gần gũi, hoang sơ nhưng vẫn tiện nghi cho du khách.

Ông Trần Quốc Lữu, Quản lý điểm du lịch Sông Chày - Hang Tối và điểm du lịch Suối Mooc cho biết, mỗi năm các điểm du lịch này đón khoảng gần 58.000 lượt khách đến trải nghiệm. Do đó, công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ rừng, không phá vỡ cảnh quan thiên nhiên luôn được chú trọng. Cán bộ, nhân viên tại điểm du lịch thường xuyên được tập huấn về bảo vệ môi trường, đồng thời tích cực hướng dẫn du khách tuân thủ các quy định không xâm hại rừng, không xả rác và không tác động tiêu cực đến hệ sinh thái.

Ông Hoàng Minh Thắng, Giám đốc Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng cho biết, mỗi năm ở các điểm du lịch Sông Chày - Hang Tối, suối nước Mọoc, động Phong Nha và động Tiên Sơn sẽ đón hàng chục ngàn lượt khách đến tham quan, trải nghiệm các dịch vụ du lịch. Tuy nhiên, điểm cốt lõi của du lịch dưới tán rừng là không can thiệp sâu vào hệ sinh thái. Các tuyến tham quan được thiết kế khéo léo theo địa hình tự nhiên, các khu nghỉ dưỡng, nhà sàn hoặc chòi nghỉ sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường như tre, nứa, gỗ tái chế… vừa tạo vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi vừa giảm thiểu tác động đến hệ sinh thái rừng.

“Việc bảo vệ rừng là yêu cầu tất yếu khi phát triển du lịch dưới tán rừng tại Phong Nha - Kẻ Bàng, bởi hệ sinh thái rừng nơi đây không chỉ là nền tảng tạo nên cảnh quan hấp dẫn mà còn là yếu tố sống còn để duy trì giá trị di sản thiên nhiên thế giới. Nếu không có rừng, du lịch sinh thái sẽ mất đi tính chân thực, không còn sức hút với du khách. Hơn nữa, rừng đóng vai trò quan trọng trong điều tiết khí hậu, bảo vệ đất và đa dạng sinh học, đây là những yếu tố cốt lõi để phát triển du lịch bền vững”, ông Hoàng Minh Thắng nhấn mạnh.

Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Ban Quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng khẳng định, đơn vị luôn quán triệt nghiêm túc đến các tổ chức, cá nhân khai thác du lịch trong vùng lõi di sản phải tuyệt đối tuân thủ các quy định về bảo vệ rừng. Đặc biệt, trong các loại hình du lịch sinh thái, du lịch lịch sử dưới tán rừng, mọi hoạt động phải đảm bảo không xâm hại đến tài nguyên rừng, không làm thay đổi cảnh quan tự nhiên và hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, Ban Quản lý thường xuyên kiểm tra, giám sát và yêu cầu các đơn vị lữ hành, doanh nghiệp du lịch cam kết thực hiện đúng các quy định, nhằm phát triển du lịch một cách bền vững, gắn với bảo tồn giá trị cốt lõi của Vườn quốc gia - nơi được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.

Gắn kết cộng đồng

Một mô hình du lịch dưới tán rừng thành công không thể thiếu vai trò của cộng đồng địa phương. Người dân bản địa không chỉ là người hưởng lợi mà còn là những "người giữ rừng", trực tiếp tham gia làm hướng dẫn viên, đầu bếp, nghệ nhân… qua đó truyền tải giá trị văn hóa bản địa và tinh thần bảo vệ thiên nhiên đến du khách. Hoạt động giáo dục môi trường, trồng cây, dọn rác… cũng được tích hợp trong chương trình tham quan để nâng cao ý thức cho du khách.

Chị Nguyễn Thị Tình, nhân viên lái đò tại bến thuyền Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng, chia sẻ: "Trước đây, chúng tôi chủ yếu sống bằng nghề đi rừng, khai thác lâm sản. Tuy nhiên, từ khi Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, chúng tôi đã chuyển nghề và sang lái đò phục vụ khách du lịch trên sông Son. Đây không chỉ là nghề mang lại thu nhập ổn định thông qua việc phục vụ du khách trong nước và quốc tế, mà còn là cơ hội giới thiệu, quảng bá những giá trị du lịch, giá trị sinh thái ở vùng đất di sản này".

Câu chuyện của chị Tình cũng là minh chứng rõ nét cho sự chuyển mình của cộng đồng địa phương, từ phụ thuộc vào rừng sang bảo vệ rừng và cùng phát triển du lịch bền vững. Tại xã Phong Nha (Quảng Trị), hiện có hơn 300 hộ dân khác tại 35 thôn, bản vùng đệm và vùng lõi tiếp giáp với Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng nhiều năm qua đã nhận khoán chăm sóc, bảo vệ rừng. Người dân ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của việc gìn giữ, bảo tồn Di sản thông qua hoạt động cụ thể là bảo vệ rừng. Đồng thời, di sản này cũng tạo ra sinh kế, thu nhập bền vững cho người dân địa phương.

Ông Hoàng Minh Thắng, Giám đốc Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng cho biết, trong quá trình tổ chức các hoạt động tham quan, đơn vị chú trọng hướng dẫn, nhắc nhở du khách và nhân viên không xâm hại rừng, không tác động tiêu cực đến các yếu tố tự nhiên vốn có như hang động, thảm thực vật hay dòng suối. Bởi phát triển du lịch tại Phong Nha - Kẻ Bàng phải gắn với bảo tồn giá trị tự nhiên, hướng đến mô hình du lịch sinh thái bền vững, thân thiện với môi trường và giữ nguyên được vẻ đẹp hoang sơ của Di sản thiên nhiên thế giới.

Du lịch dưới tán rừng là hướng đi phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững, vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa góp phần bảo vệ hệ sinh thái quý giá. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương nhằm xây dựng các sản phẩm du lịch xanh, độc đáo, thân thiện và tôn trọng thiên nhiên.