Giải pháp chuyển đổi số cho cá nhân, hộ kinh doanh, doanh nghiệp và hợp tác xã

Ngày 29/8 tại Hà Nội, Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường, Sàn Văn hóa Học và Đọc Việt Nam phối hợp với hơn 300 doanh nghiệp, hợp tác xã tổ chức Lễ khởi động đề án Liên đoàn hợp tác xã điện tử (Liên minh kinh tế số) - Giải pháp chuyển đổi số cho cá nhân, hộ kinh doanh, doanh nghiệp và hợp tác xã nhằm hiện thực hóa nghị quyết 57-NQ/TW và 68-NQ/TW và Phong trào phát triển văn hóa đọc. Thông qua việc triển khai các mô hình Liên đoàn hợp tác xã điện tử kết hợp thư viện số, Ban Tổ chức kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện, bền vững, lan tỏa tri thức và tinh thần đổi mới sáng tạo trong cộng đồng.

Đề án được triển khai trong bối cảnh cả nước có khoảng 5,5 triệu hộ kinh doanh cá thể, đóng góp gần 30% GDP nhưng chỉ chiếm khoảng 1,6% thu ngân sách nhà nước. Những khó khăn lớn của hộ kinh doanh cá thể hiện nay chủ yếu là việc thiếu tư cách pháp nhân, không thể ký hợp đồng lớn, khó tiếp cận vốn ngân hàng, không đủ điều kiện tham gia đấu thầu, xuất nhập khẩu.

Chính vì vậy, đề án được xác định là “giải pháp chuyển đổi mềm” khi hộ cá thể tham gia Liên đoàn hợp tác xã điện tử (Liên minh kinh tế số) sẽ được minh bạch hóa tài chính - pháp lý, phát hành hóa đơn hợp lệ, tiếp cận tín dụng và các dịch vụ số.

Thông qua đó, hộ cá thể dần hội nhập chuẩn mực quản trị doanh nghiệp, có điều kiện từng bước chuyển lên công ty chính thức một cách tự nhiên, không gây “sốc pháp lý” hay chi phí quá sức. Đây là cách chuyển hóa từ hộ sang doanh nghiệp phù hợp với văn hóa kinh doanh Việt Nam, đảm bảo mục tiêu của Nhà nước là đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả vào năm 2030.

Phát biểu tại Lễ khởi động, Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Tuấn khẳng định: “Hợp tác xã điện tử không chỉ là một mô hình công nghệ, mà còn là một giải pháp cải cách thể chế mềm dẻo. Trong tương lai, Liên đoàn hợp tác xã điện tử sẽ là bước phát triển tất yếu, tập hợp sức mạnh cộng đồng để hàng chục triệu cá nhân và hộ kinh doanh bước vào nền kinh tế số, từng bước trở thành doanh nghiệp hiện đại”.

Bên cạnh đó, chương trình còn triển khai kế hoạch phát triển văn hóa - kinh tế - xã hội. Đây là dịp để thúc đẩy phong trào phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, hướng tới xây dựng xã hội học tập và phát triển con người toàn diện - một trụ cột trong phát triển bền vững đất nước.

Những khó khăn lớn của hộ kinh doanh cá thể hiện nay được xác định chủ yếu là việc thiếu tư cách pháp nhân, không thể ký hợp đồng lớn, khó tiếp cận vốn ngân hàng, không đủ điều kiện tham gia đấu thầu, xuất nhập khẩu. Áp lực tuân thủ mới theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ 1/1/2026 tất cả hộ cá thể phải kê khai thuế, phát hành hóa đơn điện tử – vượt quá khả năng kế toán và công nghệ của phần lớn hộ. Thiếu hóa đơn đầu vào – đầu ra, đặc biệt trong nông sản, vận tải, thủ công mỹ nghệ, khiến hộ khó minh bạch doanh thu và bị hạn chế mở rộng thị trường chính ngạch. Chi phí tuân thủ cao: thuê kế toán, mua phần mềm, quản lý dữ liệu vượt khả năng của hộ nhỏ lẻ. Tâm lý e ngại minh bạch: lo gánh nặng thuế, trong khi người tiêu dùng chưa có thói quen lấy hóa đơn. Nguy cơ bị bỏ lại: nếu không có giải pháp trung gian, hàng triệu hộ cá thể có thể buộc phải ngừng kinh doanh hoặc tiếp tục tồn tại phi chính thức, gây thất thu thuế và méo mó cạnh tranh.

Tại chương trình, ông Nguyễn Ngọc Kim Anh (Tổng Giám đốc Sàn Văn hóa Học và Đọc Việt Nam) đã có phát biểu về việc phát triển phong trào văn hóa đọc, xây dựng thư viện số điện tử hỗ trợ 3.321 xã để lan tỏa tri thức đến cấp cơ sở.

Chương trình khởi động Đề án Liên đoàn hợp tác xã điện tử (Liên minh kinh tế số) - Giải pháp chuyển đổi số cho cá nhân, hộ kinh doanh, doanh nghiệp và hợp tác xã đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong việc kết nối chuyển đổi số với phát triển văn hóa và kinh tế cộng đồng.

Thông qua việc triển khai các mô hình Liên đoàn hợp tác xã điện tử kết hợp thư viện số, Ban Tổ chức kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện, bền vững, lan tỏa tri thức và tinh thần đổi mới sáng tạo trong cộng đồng.

Mô hình hợp tác xã điện tử được nhìn nhận là bước phát triển tất yếu, giúp các hợp tác xã tận dụng sức mạnh công nghệ số để nâng cao hiệu quả quản trị và sản xuất - kinh doanh; mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh; thúc đẩy phát triển bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng. Tuy nhiên, đây vẫn là mô hình mới mẻ tại Việt Nam, đòi hỏi sự nghiên cứu, đánh giá toàn diện về cơ sở pháp lý, điều kiện hạ tầng, phương thức quản trị, nguồn nhân lực và năng lực tiếp cận công nghệ.

Việc phát triển thành công mô hình hợp tác xã điện tử không chỉ góp phần thực hiện mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả mà còn tạo động lực mới cho chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.