Gia tăng kênh tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, vùng sâu và hải đảo

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết: Việc thực thi chính sách hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo trong các hệ thống phân phối hiện đại mang lại nhiều thuận lợi nhờ các chính sách đồng bộ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, địa phương và doanh nghiệp. 

Một trong những thuận lợi lớn nhất là sự quan tâm của Chính phủ và Bộ Công Thương thông qua đề án trọng điểm như Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo; Đề án “Đổi mới phương thức kinh doanh tiêu thụ nông sản giai đoạn 2021-2025” và Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam". Các chính sách này không chỉ tạo động lực cho địa phương nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn giúp doanh nghiệp từ quy mô nhỏ đến hợp tác xã có thể tiếp cận với thị trường hiện đại hiệu quả.

Cùng đó, xúc tiến thương mại và kết nối cung cầu là một điểm sáng trong thực thi chính sách. Các chương trình như “Tuần lễ giới thiệu nông sản địa phương” tại siêu thị lớn hay sự kiện khuyến mại, giảm giá đã giúp quảng bá rộng rãi đặc sản vùng miền, thu hút sự chú ý của người tiêu dùng và sự tham gia của nhiều doanh nghiệp. Đặc biệt, việc xây dựng điểm bán và giới thiệu sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) đã giúp sản phẩm nông sản, thủ công mỹ nghệ vùng miền có kênh phân phối ổn định và dễ dàng tiếp cận hơn với thị trường trong nước.

Tuy nhiên, việc thực thi chính sách này vẫn gặp không ít khó khăn lớn bởi chất lượng sản phẩm là một trong những rào cản hàng đầu. Nhiều sản phẩm vùng miền, nhất là nông sản chưa đáp ứng được tiêu chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm hoặc yêu cầu về truy xuất nguồn gốc mà hệ thống phân phối hiện đại đòi hỏi. Điều này khiến việc đưa sản phẩm vào siêu thị, cửa hàng tiện lợi hay kênh thương mại điện tử gặp nhiều thách thức.

Ngoài ra, chi phí logistics cao và hạn chế hạ tầng giao thông cũng là những khó khăn nghiêm trọng. Nhiều hộ sản xuất, hợp tác xã tại vùng khó khăn vẫn chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng kinh doanh, marketing hoặc ứng dụng công nghệ số. Mặt khác, các chương trình xúc tiến thương mại thường mang tính thời vụ, chưa tạo được sự ổn định và bền vững trong tiêu thụ sản phẩm.

Theo bà Nguyễn Thị Dân, Trợ lý giám đốc, Chuỗi cửa hàng Thực phẩm sạch Bác Tôm, điểm hấp dẫn nhất mà khách hàng hướng tới những sản phẩm đặc sản vùng miền, nhất là những đặc sản của miền núi và hải đảo là chất lượng ăn của sản phẩm chứ không phải là mẫu mã. Hiện tại, nhu cầu của hệ thống Bác Tôm từ 60- 80% doanh thu là từ những sản phẩm đó và thực tế đang không đáp ứng hết. Do vậy, thời gian tới, nhu cầu này luôn là cấp thiết và rất lớn.  

Với vai trò là đơn vị cầu nối kinh doanh, Bác Tôm là một mắt xích cơ bản và có rất nhiều mắt xích nhỏ khác, hoặc kênh bán hàng online của người nổi tiếng gần như chưa tiếp cận được. Do đó, để mở rộng những mắt xích này, đầu tiên phải khuếch trương sản phẩm đặc sản vùng miền, đặc sản miền núi và hải đảo. Chính quyền địa phương cần hỗ trợ quảng bá những chương trình xúc tiến thương mại hay tổ chức các phiên livestream giới thiệu về sản phẩm đặc sản để kết nối giữa đơn vị sản xuất với đơn vị phân phối. Đây là những hình thức khá hấp dẫn và đi đúng hướng sẽ gia tăng được kênh tiêu thụ sản phẩm cho bà con.

Ông Phạm Quyết Tiến, Giám đốc Trung tâm Kinh doanh sàn thương mại điện tử Nông sản Bưu điện (nongsan.buudien.vn), Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (VNPost) cho hay: Trên hệ thống thương mại điện tử nongsan.buudien.vn đang tập trung vào việc bán hàng thông qua nền tảng là sàn thương mại điện tử, cộng với việc truyền thông bán hàng livestream trên nền tảng số mang lại nhiều hiệu quả trong việc kinh doanh và tiếp cận đến với khách hàng một cách nhanh nhất cũng như ra đơn hay hiệu quả kinh doanh là tốt nhất. 

Ngoài ra, nền tảng nongsan.buudien.vn cũng đang thí điểm phát triển những mô hình cửa hàng offline. Hiện tại ở Hà Nội đang xây dựng 3 điểm là bưu cục Giảng Võ, bưu cục Tây Sơn và bưu cục Hà Đông để quảng bá, tiếp cận đến với khách hàng trực tiếp dễ dàng hơn. Đây cũng là giải pháp bán hàng O2O (Online to Offline và ngược lại) để khách hàng dễ tiếp cận hơn với sản phẩm thực tế.

Đối với các nền tảng thương mại điện tử hiện tại, thường sẽ không tập trung vào một ngành hàng chuyên sâu cụ thể mà sẽ bán đa dạng các sản phẩm mặt hàng. Vì vậy, nongsan.buudien.vn sẽ tập trung sâu về ngành nông sản để thúc đẩy việc phát triển thị trường nông nghiệp, nông sản trong nước để hỗ trợ bà con nông dân cũng như nền nông nghiệp của Việt Nam.

Nhằm hỗ trợ thương mại hóa và mở rộng chuỗi cung ứng sản phẩm miền núi vùng sâu vùng xa và hải đảo, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh: Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiến hành hướng dẫn các địa phương triển khai tổ chức hoạt động gắn giữa văn hóa, du lịch với thương mại. Ngoài ra, Bộ Công Thương sẽ tổ chức triển khai nhóm giải pháp lồng ghép các Chương trình và Đề án cùng với việc truyền thông trong triển khai giải pháp này. Thông qua các Đề án, Chương trình Bộ Công Thương xây dựng những mô hình thí điểm phù hợp với điều kiện kinh tế từng vùng, miền, nhất là mô hình thí điểm về hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa cho đồng bào miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo.

Đặc biệt, Bộ Công Thương sẽ tổ chức đào tạo được nguồn nhân lực về quản lý nhà nước, về kinh doanh cho bà con miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo, doanh nghiệp hoạt động tại khu vực để hỗ trợ nâng cao nhận thức và hỗ trợ trong việc tiêu thụ hàng hóa một cách thuận lợi hơn. Bên cạnh đó, đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá cho sản phẩm đồng bào miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo tới cộng đồng người tiêu dùng trong nước và quảng bá qua kênh thương vụ Việt Nam tại nước ngoài và xúc tiến thương mại của Việt Nam tại nước ngoài. 

Bộ Công Thương hiện tại có trên 40 đại diện thương mại tại các nước trên thế giới, đây là một kênh có thể khai thác, truyền tải được một cách nhanh chóng và trực tiếp đến các thị trường tiềm năng. Qua đó, vừa bán được sản phẩm và thu hút được cả du lịch cũng như khai thác tiềm năng để đầu tư phát triển những khu vực này với nhà đầu tư nước ngoài.

Mặt khác, Bộ Công Thương sẽ rà soát những văn bản quy phạm pháp luật đang triển khai để tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ vấn đề cập nhật trong bối cảnh mới, tình hình mới, đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Điều này nhằm giúp phát triển kinh tế- xã hội nói chung cũng như hoạt động thương mại của khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo thời gian tới.