Giá gạo tại các tỉnh phía Nam giảm sâu

Nguồn cung dồi dào, xuất khẩu giảm

Ghi nhận của phóng viên báo Tin tức trong ngày 4/3 tại các cửa hàng gạo và hệ thống siêu thị ở TP Hồ Chí Minh cho thấy, giá gạo đang giảm khá sâu.

Anh Ngô Xuân Nghị, chủ cửa hàng gạo Xuân Nghị trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh) cho biết, từ sau Tết Nguyên đán, giá gạo nhập từ các kho liên tục giảm mạnh dẫn đến giá bán lẻ cũng được điều chỉnh giảm, phổ biến từ 1.000 đến 5.000 đồng/kg, tùy loại.

Cụ thể, gạo Lài Miên hiện giá chỉ còn 19.500 đồng/kg, giảm 2.000 đồng/kg; gạo Tài nguyên ở mức 18.500 đồng/kg, giảm 1.500 đồng/kg; gạo thơm Thái loại 1 cũng còn 19.000 đồng/kg, giảm 3.000 đồng/kg; gạo nở tròn ở mức 15.000 đồng/kg... "Dù giá gạo giảm, nhưng sức mua chỉ khoảng 40 - 50% so với lúc bình thường. Trong khi đó, lượng gạo nhập từ trước Tết còn nhiều nên tôi không dám nhập thêm", anh Nghị cho biết thêm.

Tương tự, tại cửa hàng gạo Ngọc Mai trên đường Thủy Lợi (thành phố Thủ Đức), giá gạo ST25 trước Tết bán ở mức 35.000 đồng/kg thì nay còn 32.000 đồng/kg. Các loại gạo khác dao động từ 15.000 đến 23.000 đồng/kg, giảm từ 2.000 đến 3.000 đồng/kg. Riêng gạo trắng thông dụng giảm mạnh nhất 4.000 đồng/kg, còn khoảng 13.000 đến 14.000 đồng/kg.

Theo các tiểu thương bán gạo tại TP Hồ Chí Minh, do giá gạo đang ở mức thấp nên họ phải tranh thủ nhập hàng mới với giá tốt, thay vì bán hàng cũ giá cao để không mất mối khách hàng. Sở dĩ giá gạo giảm sâu là do ảnh hưởng từ giá xuất khẩu giảm, thương lái thu mua nhỏ giọt nên giá gạo ở khu vực miền Tây cũng giảm mạnh. Thậm chí, ở nhiều địa phương như Đồng Tháp, Bến Tre, Tiền Giang... người dân còn dùng xe tải chở gạo dọc các tuyến đường nông thôn bán với giá từ 11.800 đến 15.000 đồng/kg. Đây là nguyên nhân giá gạo bán lẻ ở TP Hồ Chí Minh bắt đầu giảm sau Tết.

Ngoài ra, do trước Tết Nguyên đán 2025, các tiểu thương đã trữ hàng số lượng lớn vì sợ giá tăng như năm ngoái, tuy nhiên thị trường sau Tết lại giảm buộc họ phải điều chỉnh giảm giá nhẹ và chờ bán hết hàng tồn mới dám nhập hàng mới.

Ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An cho biết, thông thường giá gạo bán lẻ nội địa ít bị ảnh hưởng bởi giá xuất khẩu. Tuy nhiên, sau Tết Nguyên đán 2025, giá gạo của Việt Nam liên tục giảm và hiện thấp nhất so với các nước xuất khẩu như Thái Lan và Pakistan. Nguyên nhân chính là do sức mua quốc tế yếu, trong khi vụ Đông Xuân của Việt Nam đang thu hoạch, dẫn đến nguồn cung dồi dào. Điều này khiến các nhà nhập khẩu không nhập hàng, gây ra sự sụt giảm giá gạo xuất khẩu và kéo theo giá lúa nội địa cũng giảm sâu, từ đó ảnh hưởng đến giá gạo nội địa.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo xuất khẩu loại 5% tấm của Việt Nam hiện chỉ còn 394 USD/tấn, mức giá thấp nhất trong nhiều năm qua. Tác động từ thị trường xuất khẩu còn khiến giá lúa nội địa hạn chế đầu ra. Cụ thể, giá lúa trước Tết ở mức 8.000 - 9.000 đồng/kg đã giảm xuống còn 6.000 đồng/kg sau Tết nhưng nông dân vẫn khó bán được hàng. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, khối lượng xuất khẩu gạo trong hai tháng đầu năm 2025 tăng 5,9% với 1,1 triệu tấn, nhưng chỉ đạt 613 triệu USD, giảm 14% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.

Cần vốn để trữ hàng, bình ổn giá

Ông Phan Văn Có, Giám đốc Marketing Công ty trách nhiệm hữu hạn Vrice cho biết, trước đây giá gạo xuất khẩu tăng cao do các doanh nghiệp Việt Nam có thị trường xuất khẩu thuận lợi. Tuy nhiên, hiện nay các doanh nghiệp phải cạnh tranh nhiều hơn. Từ năm 2024, Ấn Độ cho phép xuất khẩu gạo trắng trở lại, dẫn đến thị trường gạo quốc tế không còn thiếu hụt nguồn cung, gây khó khăn cho việc mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp Việt.

Bên cạnh đó, theo ông Phan Văn Có, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ sau Tết không dám ký hợp đồng mới do lo ngại về Nghị định 01/2025/NĐ-CP. Nghị định này quy định rằng chỉ những thương nhân có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo mới được ủy thác xuất khẩu hoặc nhận ủy thác từ các thương nhân khác có giấy chứng nhận tương tự.

"Các hợp đồng xuất khẩu đã ký trước Tết 2025 với giá tốt, sau Tết khách hàng đã yêu cầu ký lại do giá giảm sâu. Không đạt được thỏa thuận với khách hàng, chúng tôi buộc phải hủy hợp đồng, đồng nghĩa trong tháng 2 và tháng 3 không xuất khẩu lô hàng nào và phải ngừng thu mua tại nội địa. Điều này cũng tác động đến giá gạo nội địa giảm do nguồn cung đang dư", ông Phan Văn Có cho biết thêm.

Để vực dậy giá lúa nội địa và giá gạo xuất khẩu, tại cuộc họp về tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa gạo Đồng bằng sông Cửu Long do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 4/3, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng đã đề xuất một số giải pháp; đồng thời nhấn mạnh việc kích hoạt dự trữ và đảm bảo công tác bình ổn giá là cần thiết, Bộ sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để kiểm tra và thực hiện các giải pháp này.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh đàm phán để mở cửa thị trường mới và duy trì các thị trường truyền thống nhằm đảm bảo xuất khẩu gạo bền vững trong dài hạn. Các doanh nghiệp cần tìm kiếm thị trường mới để mở rộng thị phần xuất khẩu.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, rút kinh nghiệm từ mặt hàng cà phê, vừa qua, nhờ dự trữ nguồn hàng nên giá cà phê vẫn đảm bảo bình ổn giá. Theo đó trước đây, khi giá cà phê xuống quá thấp, nhà nước triển khai chính sách tạm trữ đã giúp nông dân tiêu thụ được cà phê với giá cao, ổn định sản xuất, tạo áp lực trên thị trường để nâng giá cà phê robusta, tăng kim ngạch xuất khẩu cho cà phê Việt Nam. Như vậy, có thể thấy chính sách thu mua tạm trữ cà phê đã giúp cho nông dân và doanh nghiệp đều có lợi. Tuy vậy, trong việc tạm trữ gạo để bình ổn giá, ngân hàng cũng cần tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn. Một khi doanh nghiệp có nguồn vốn ổn định, doanh nghiệp sẽ tăng khả năng trữ hàng, từ đó chủ động hơn về giá hàng hóa.